REKLAMBaşarısız bir seneyi tekrarlamak, öğrencilerin daha başarılı olmasını mı sağlar; yoksa onları olumsuz mu etkiler? Sene tekrarının eğitim sisteminde olumlu ve olumsuz yanlarını ele alıyoruz.
Uruguay: Ek derslerle açık kapatılabilir mi?
Bir eğitim yılını bir defa, belki de birden fazla kez tekrar etmek zorunda kalsanız neler hissederdiniz? Uruguay’da bu durum oldukça yaygın. Fakat hükümet soruna karşı yeni çözümler geliştirmeye çalışıyor.
Uruguay’ın başkenti Montevideo’da tam bir eğitim krizi yaşanıyor. UNİCEF’in rakamlarına göre öğrencilerin yüzde 19’u sınıfta kalarak sene tekrarı yapıyor.
Şehir merkezinin 17 kilometre uzağında yer alan bir lisede öğrencilerin yüzde 30’u sene tekrarı yapıyor. Okul yönetimi sayıyı azaltmak için yeni yöntemlerle, ek dersler vererek açığı kapatmaya çalışıyor.
Ek ders uygulaması geçen sene başlatıldı. Öğrencilerin çoğu ilgi duyduğu alandan bir öğretmenin dersini seçerek öğrenme motivasyonunu artırıyor.
Okul müdürü Esteban Bertinat Almeida daha iyi için çok çalıştıklarını söyledi:
“Bu programa başlamadan önce öğrencilerin üçte biri sınıfta kalıyordu. Bizim amacımız bu sayıyı minimuma indirmek. Tam olarak başaramasak da önemli bir etkisi olduğunu söyleyebilirim. Daha yapacak çok iş var.”
Sene tekrarı yapmak hala okulda başarısızlığın göstergesi
olmaya devam ediyor.
Macaristan: Geçmişe dönüş
Sadece bir ülke bu kuralın tersi yönde hareket ediyordu. Macaristan’da sınıf tekrarı yıllardır aile iznine bağlıydı. Fakat politika değiştirildi ve sınıf tekrarı uygulaması geri döndü. Peki neden? Eskiye oranla ne fark var? Öğrenciler gerçekten buna ihtiyaç duyuyor mu?
Ülkede 2003 ile 2013 yılları arasında öğretmenlerin öğrencilerini sınıfta bırakma yetkisi bulunmuyordu. Fakat bu sene Macar parlamentosu yasayı değiştirerek sınıf tekrarı uygulamasını yeniden yürürlüğe koydu. Yeni düzenleme ile başarısız olan öğrenci, ailesine danışılmadan sınıf tekrarı yapacak.
Macar Eğitim Araştırmalı Enstitüsü’nden Jozsef Kaposi yeni düzenlemeyi olumlu buluyor:
“Sene tekrarı hiçbir şekilde cezalandırma yöntemi değildir. Bu şekilde düşünmek anlamsız. Ne onları incitme ya da gururlarını kırarak ‘sizden hayatta bir şey olmaz’ demek de değildir. Tam tersine onlara bir şans daha vermektir. ‘Biz size güveniyoruz, bu sefer başarabilirsiniz’ demektir.”
Herkes yeni düzenleme ile aynı fikirde değil. Çocuk psikologu Tamas Vekerdy sınıf tekrarı fikrine ihtiyatla yaklaşıyor:
“Roman olsun ya da olmasın dezavantajlı bir sosyal çevreden gelen öğrencinin ritmi yakalaması için zamana ihtiyacı var. Zaman ve yardıma. Bunun yerine ona, ilk senede sıfır not verip sınıf tekrarı yaptırtmanın hiçbir yararı dokunmaz.”
Yeni düzenleme bu yıldan itibaren uygulanacak, sonuçlarını ise gelecek senelerde göreceğiz.
Sınıf tekrarı konusu eğitimciler arasında da ateşli tartışmalara neden oluyor. Kimisi bu uygulamanın yanında olurken, bir kısmı karşısında yer alıyor. Konuyu iki uzmana sorduk ve onların görüşlerini aldık. Karşıt görüşlü olan uzmanlar bakın neler söyledi.
Sompong Jitradab sınıf tekrarının lehinde bir görüşe sahipken, öğrenme stratejileri üzerine uzmanlaşan Alain Sotto tamamen farklı bir teze sahip.
Bu uygulama neden kaynaklanıyor?
Sompong Jitradab:
“Sınıf tekrarı uygulamasının en önemli nedeni hiç kuşkusuz değerlendirme sistemimizin başarısız olması. Başarısız öğrencinin sınıfı geçmesine izin vererek, onun başarısız olma nedenlerini göz ardı ettik. Öğrencinin ne eksikleri olduğunu sorgulamadık. Böyle bir durumda okuma-yazma bilmeyen onlarca öğrenci bir üst sınıfa geçti. Daha sonra açığı kapatmak için ek ders de verilmedi.”
REKLAMAlain Sotto:
“Yani sınıf tekrarı yapmanın nedenine gelirsek… Tabii ki onlarca neden var. Bir tanesi öğrencinin olgunluktan yoksun olduğu kanısıdır. Bu kanı hiçbir şey ifade etmez. Bir çocuğun belirli bir olgunluğa erdiğini kim saptayabilir? Diğer bir neden çocuğun daha yavaş anladığı. Bu neden de çocuğun kötü bir yönde damgalanmasına ve yeni korkulara yol açacak. Bu da çok iyi bir neden değil. Ama sonuç olarak çocuk istenen seviyeye ulaşamıyor.”
Peki tekrara değer mi?
Sompong Jitradab:
“Öğrenciyi sürekli bir üst sınıfa iteleyerek bir sonuç alamayız. 3. hatta 6. sınıfa gelen bazı öğrencilerin en basit işlemi yapamadıklarına şahit oluyoruz. Bir yerden sonra artık çok geç oluyor.”
Alain Sotto:
“Sınıf tekrarı sadece Fransa’da her yıl 2 ile iki buçuk milyar Euro maliyete yol açıyor. Bu para ailelerin cebinden çıkıyor. Halbuki 4 milyar Euro’luk bir proje ile bütün sistemi değiştirebiliriz. Belki de ilk okulda ikinci bir öğretmen konulması daha iyi bir çözüm olabilir. Sınıf tekrarı uygulaması çok ağır bir ceza.”
Sınıf tekrarı yapan öğrencileri nasıl bir gelecek bekliyor?
REKLAMSompong Jitradab:
“Sınıf tekrarı öğrencinin karnesinde bir damgadır. Bununla birlikte her öğrenci kendi kapasitesinin farkında. Yani iki seçenekten birini seçmeliyiz. Ya başarısız öğrencinin bir sonraki seneye geçmesine izin vereceğiz ya da yeterli kapasiteye ulaşması için bir sene daha bekleyeceğiz. Bizim amacımız eğitimini niteliğini artırmak. Nicelik bizim için önemli değildir. “
Alain Sotto:
“Sene tekrarı yapan öğrenci çok kırılgan bir döneme girer. Çok tehlikelidir bu dönem onun için. Öncelikle üzerindeki baskı artar. Aileler ‘bu seneyi tekrar ediyorsun’ diye başarı bekler. Öğretmenler daha fazla çaba bekler. Bu dönem öğrenci için yeni bir şans anlamına gelmeyebilir. Belki de okula olan ilgisini kaybetmeye başlayabilir. Yani tehlikeli bir dönem. Sınıf tekrarı bir başarı öyküsü değildir.”