REKLAMİspanya’da hapisten çıkan ETA militanlarının topluma tekrar entegre edilmesi ülkenin ulaşması gereken zorlu hedeflerden biri. Hapiste geçen uzun yılların ardından değişen hayata militanlar ayak uydurmaya çalışıyor. Basına açıklama yapmaktan ise özellikle kaçınıyorlar. Bilbao’da eski tutukluların kurduğu bir dernek hapisten yeni çıkan militanların Bask toplumuna uyum sağlaması için çalışıyor. Harrera Elkartea, maliye, iş, sağlık ve bürokrasi gibi birçok alanda onlara eşlik ediyor. Çalışmaların en zorlu kısmı ise iş bulmaktan geçiyor:
“Bir taraftan onlara hapishanelerde alamadıkları formasyonlar sunarak iş dünyasına katılmalarına çalışıyoruz. Öte yandan ise şu andaki seviyelerine uygun iş alanları arıyoruz. Bu işler genelde çok fazla vasıf gerektirmiyor.”
Yeniden iş bulma sürecinde militanlar birçok defa kurbanları ile karşı karşıya geliyor. Örneğin Sosyalist Parti’nin önemli isimlerinden Ruben’in babası ETA tarafından öldürülmüş:
“Onları bağışlamıyorum, bunu yapmaya da hiç niyetim yok. Bunu asla yapmayacağım.”
euronews:
“Aralarındaki bazıları pişmanlık duysa bile mi?”
“Affedilecek hiçbir şey yok.”
Bask Bölgesi’nde mağdurlarla militanlar sanki apayrı iki dünyada yaşıyor:
“Bask Bölgesi küçük. Sadece 2 milyon nüfusa sahip. Ama burası insanların kendi bölgelerinde yaşaması ve birbirleri ile karşılaşmaması için yeterince büyük bir yer.”
Ruben Mujica:
“İmkansız olan normal kişilerle katillerin bir arada yaşaması. Öldürmeyi bırakan katillere belki daha fazla ilgi gösterilmeli. Ama kimseyi öldürmemiş olanlar bizim dikkatimizi daha çok hak ediyor.”
euronews muhabiri Filipa Suarez Bask Bölgesi’nden bildiriyor:
“Bask Bölgesi’nde Birlikte ve Barış İçinde Yaşama Derneği bile kurulmuş durumda. Ama bu röportajda da görüldüğü üzere pişmanlık duyan ETA militanları ile terörizm mağdurlarının beraber yaşayabilmesi için hala uzun bir yol kat edilmesi gerek.”