Burkina Faso’da genel seçimlere haftalar kala geçici hükümet feshedildi ve ordu yönetime el koydu. Çarşamba günü Cumhurbaşkanlığı Sarayı‘ndaki kabine
Burkina Faso’da genel seçimlere haftalar kala geçici hükümet feshedildi ve ordu yönetime el koydu.
Çarşamba günü Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki kabine toplantısı basan muhafız alayı Devlet Başkanı Michel Kafando ve Başbakan Ishak Zida ile bazı bakanları rehin alarak saraydan çıkışlarını engelledi.
Peki ülkeyi darbeye sürükleyen nedenler ne ve oyuncuları kimler?
Darbeye neden olan Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı
Hükümet yetkililerini rehin alan Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı devrik lider Blaise Compaore’nin destekçileri olarak biliniyor. 1996’da oluşturulan alay ülkenin en seçkin güvenlik birimi olarak nitelendiriliyor. Ordunun en eğitimlilerinin oluşturduğu bin 300 kişilik personel eski lider Compaore’yi korumakla görevlendirilmişti. Muhafız alayının temsilcileri görevdeki yetkililerin neden rehin aldığına dair bir açıklama yapmadı, hükümetin dağıldığını belirterek seçimlerin yapılacağını vadetmekle yetindi.
Darbe girişimi ilk değil
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Burkina Faso’daki geçiş dönemine ilk kez müdahalede bulunmuyor. Rehin alma olayı ve ardından ilan edilen darbenin iki gün öncesinde Ulusal Uzlaşı ve Reform Komisyonu muhafız alayının dağıtılmasını önermişti.
Haziran ayı sonunda Başbakan Ishak Zida da aynı talepte bulunmuştu.
Muhafız alayı 28 Haziran’da Tayvan ziyaretinden dönen Başbakan Zida’yı gözaltına almayı planlamış, Zida’nın uçağı rotasını değiştirmek zorunda kalmıştı. Bu darbe girişimi kısa süreli siyasi krize yol açmıştı.
Geçiş hükümetinin yerini kimler alacak
17 Eylül sabahı Yarbay Mamadou Bamba devlet televizyonundan halka seslenerek Yeni Demokratik Konsey’in, sapkın olarak tanımladığı, geçiş hükümetinin görevine son verdiğini duyurdu.
Konseyin başkanlığını, 27 yıldır iktidarda kalan eski lider Blaise Compaore’nin safında yer aldığı bilinen, General Gilbert Diendéré‘nin yürüttüğü bildirildi.
Yarbay Bamba açıklamasında “Ulusal Geçiş Konseyi dağıtıldı. Bir hükümet kurmak, kapsayıcı ve barışçıl seçimlere öncülük etmek için geniş kapsamlı görüşmeler sürdürülüyor” ifadelerini kullandı.
#Burkina l'officier du #RSP qui parle sur la #RTB - Porte parole du CND #lwilipic.twitter.com/TaNRCmIfUk
— Thierry HOT (@Hotthierry1) September 17, 2015Burkina Faso’da bir yıl sonra yeniden gerilim tırmanıyor
Başkent Ouagadougou’da tansiyon yüksek. Kafando ve Zida’nın rehin alınmasının ardından halk sokaklara döküldü, öfkeli kalabalık hükümet yetkililerinin tutulduğu Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na yürüdü. Bu esnada kalabalığı dağıtmak için güvenlik güçleri uyarı ateşi açtı.
Residents burn tires along a street in Ouagadougou after Burkina Faso's presidential guard declared a coup @AFPphotopic.twitter.com/DvZeHB8a9d
— AFP Photo Department (@AFPphoto) September 17, 2015Gerginlik halen devam ederken ülkeden ölüm haberleri geldi. En az 10 kişinin çıkan olaylarda yaşamını yitirdiği belirtiliyor.
Les rues du centre-ville de Ouagadougou, anormalement vides ce matin. Photos d'un Observateur. #BurkinaFaso#lwilipic.twitter.com/bQ83SRkWqh
— Chloé Lauvergnier (@clauvergnier) September 17, 2015Place de la revolution - "On dort ici!" - #Ouagadougou#Burkina#lwili#RSPpic.twitter.com/9p9yqAyZaS
— Wouter Elsen (@WouterElsen) 16 Septembre 2015Darbe girişimine uluslararası tepkiler
Uluslararası kamuoyu rehin alınan Devlet Başkanı Kafando ve diğerlerinin derhal serbest bırakılması çağrısında bulunuyor.
Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu’nun ortaklaşa yayınladığı bildiride de rehinelerin bir an önce, şart koşulmaksızın serbest bırakılması istendi. Birleşmiş Milletler kınama mesajı yayınladı.
#ECOWAS#AU#UN condemn in strongest terms the violation of the Constitution & Transitional Charter in #BurkinaFasohttp://t.co/u4JOg2tkmZ
— UNOWA (@UN_UNOWA) September 17, 2015#UNSG Ban Ki-moon, outraged by reports of detention of President and PM of #BurkinaFaso, calls for their release http://t.co/j0sin3sqk6
— UN Spokesperson (@UN_Spokesperson) September 16, 2015Bir yıl önce ne olmuştu?
Ekim 2014’te Compaore’nin aleyhinde başlatılan eylemler şiddet olaylarına dönüşmüş, 27 yıl iktidarda kalan eski lider koltuğunu bırakmak zorunda kalmıştı. Compaore’nin seçimlere aday olmasına olanak tanıyan düzenleme eylemlerin fitilini ateşlemişti. Ayaklanma Michel Kafando’nun önümüzdeki ay yapılacak seçimlere kadar geçici devlet başkanlığına atanmasıyla sona ermişti.
