Macaristan'da OAÜ gerginliği
Yorumlar
Neler oluyor?
Ünlü spekülatör George Soros tarafından Budapeşte’de kurulan Orta Avrupa Üniversitesi’ni hedef alan yaptırımlarla ilgili tepkiler artıyor
Tartışmanın kaynağı nedir?
Macaristan’ın 199 sandalyeli parlamentosunda yabancı sermayeli üniversiteler üzerindeki kontrolleri sıkılaştıran bir kanun 123’e karşı 38 oyla kabul edildi.
Kanunun ana hedefinin Orta Avrupa Üniversitesi (OAÜ-CEU) ve kurucusu George Soros olduğuna inanılıyor.
İngilizce eğitimi veren ve hala kısmen macaristan doğumlu Soros tarafından finanse edilen üniversite 8 alanda dünyanın en iyi 200 üniversitesi arasında gösteriliyor.
Kanun yerel medyada ‘lex CEU’ olarak adlandırılıyor.
http://bbj.hu/politics/hungarian-parliament-passes-lex-ceu-law_131099
Soros’un üniversitesi neden kanunun radarına giriyor?
Kanuna göre, yabancı sermayeli üniversitelerin Macaristan’da faaliyet gösterebilmesi için kaynak ülke ile hükümetlerarası bir anlaşma imzalamaları gerekiyor. Ayrıca üniversitenin kaynak ülkede de operasyonlarının olması şartı da getiriliyor.
Macar hükümeti ne diyor?
Macar haber sitesi index.hu’ya göre Başbakan Viktor Orban “OAÜ kanunlara uymak zorunda. Öyle istiyor olabilirler ama bizimle müzakere edemezler çünkü onlar Amerikan hükümeti değil.” diyor
Bakan Zoltan Balog ise “Bu yeni kanuna göre faaliyet göstermek imkansız değil. Herkes için geçerli ve herkes uymak zorunda. George Soros’un kurumları bile Macaristan kanunlarının üzerinde olamaz.”
OAÜ ne diyor?
Üniversite yaptığı basın açıklamasında yeni kanunun sadece OAÜ‘de değil diğer Macar araştırma enstitüleri ve üniversitelerdeki akademik özgürlüğü riske attığını belirtiyor. Kanunun son haline eklenen katı takvimler üniversite tarafından daha önceki versiyonlardan daha fazla cezalandırıcı olarak yorumlanıyor.
OAÜ resmi açıklamasını #IstandwithCEU etiketiyle duyurdu
https://www.ceu.edu/category/istandwithceu
We need your support now more than ever. Here's how you can help: https://t.co/dATKG49XAr Thank you! #istandwithCEU
— Central European U (@ceuhungary) April 3, 2017
Diğerleri ne diyor?
Avrupa Parlamentosu’ndaki politikacılar, protestolara rağmen Orta Avrupa Üniversitesi’nin kapanmaya zorlayabilecek Macaristan’ın kararlarını kınadı
http://tr.euronews.com/2017/04/05/ab-macaristan-hukumetine-karsi-elestiri-dozunu-yukseltiyor
Aralarında 2 Nobel Ödülü sahibinin de bulunduğu binden fazla bilim insanı Macar otoritelerine bir mektup yazarak hükümeti kanun tasarısını geri çekmeye çağırmalarını ve akademik özgürlüğü korumalarını istedi.
https://www.ceu.edu/article/2017-04-03/over-1000-cognitive-scientists-including-2-nobel-laureates-express-support
Avrupa Üniversiteler Birliği:
European universities call on Hungarian president to block legislation targeting
ceuhungary</a> <a href="https://t.co/UHMlNfqHoE">https://t.co/UHMlNfqHoE</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/istandwithCEU?src=hash">#istandwithCEU</a></p>— EUA (euatweets) April 6, 2017
AB ARGE’de sorumlu komiser:
European Commissioner for #Research
I am deeply concerned with developments in #Hungary universities. See my statement here: https://t.co/rShVwNSkTM
— Carlos Moedas (@Moedas) April 5, 2017ERC_Research</a> <a href="https://twitter.com/M_Ignatieff">M_Ignatieff
Şimdi ne olacak?
Üniversite kanunu geri çevirme ya da incelemesi için Anayasa Mahkemesi’ne gönderme yetkisi olan Macar Cumhurbaşkanı Janos Ader’e itirazda bulunmayı planlıyor. Aynı zamanda OAÜ kanunu doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne de taşımayı düşünüyor.
http://sciencebusiness.net/news/80222/Central-European-University-says-it-will-challenge-Hungarian-bill-as-EU-weighs-in
Konuyla ilgili açılan bir kampanya 50 binden fazla imza topladı
https://www.change.org/p/hungarian-national-assembly-save-the-central-european-university?recruiter=41260883
İlginç bilgiler:
Macaristan Cumhurbaşkanı Janos Ader’in kızı da OAÜ‘ye benzer bir üniversitede okuyor. Orsolya Ader’in Linkedin sayfasında Özel Richmond Üniversitesi’ne gittiği bilgisi yer alıyor. Üniversite’nin Wikipedia’daki sayfası okulun Londra’da faaliyet gösteren Amerikan üniversitesi olduğunu belirtiyor.