Cecilia Bartoli, Ariodante'deki erkek rolüyle şaşırttı

George Frideric Handel’in 1735 yılında kaleme aldığı Ariodante (Della guerra amoroso HMW33) isimli eserdeki hem kadın hem de erkek karakteri canlandırmak İtalyan opera sanatçısı Cecilia Bartoli için büyük bir risk taşıyordu. Fakat dev sanatçı Salzbourg sahnelerinde bu rolü, kendine güvenle ortaya koyarak eşsiz bir oyun çıkardı.

İtalyan sanatçı, saldırgan, bir o kadar da şaşırtıcı ve inandırıcı rolüyle Mozart’ın kenti Salzbourg’da Pontkot Festivali’nde sahnelenen bu eserin aynı zamanda sanat yönetmenliğini de üstlendi.

Mezzo-soprano opera sanatçısı Cecilia Bartoli: “Bu benim için bir travesti rolü. Gençlik yıllarımda travesti kılığında opera seslendirirdim. Travesti rolünde Mozart’tan Kerubi’yi (Chérubin) ve bir de Rossini’de şarkı söylemiştim. Oynadığınız karakterin erkeksini yönünü ortaya koyabilmek benim için bir iddia, bir meydan okumaydı. Ama buna değdi zira Ariodante mükemmel bir eser.”

Geciken bir ün

1734, Ağustos-Ekim aylarında bestelenen Ariodante , Alman sanatçının Londra’daki müzik kariyerini yeniden canlandırmayı hedefliyordu. Ariodante rolü 18. yüzyılda İtalyan kastrato Giovanni Carestini tarafından sahnelenmişti.

Kastrato: soprano, mezzo-soprano ya da kontralto seslerine küçük yaşta sahip olan yoksul ve yetenekli erkek çocukların, bu seslerini kaybetmemeleri için kendilerinin ve ailelerinin rızası alınarak ergenlik çağına gelmeden hadım edilmeleri sonucu tiz ve çocuksu sese sahip olan erkek soprano.

Eser ilk kez 8 Ocak 1735’te Coven Garden’de izleyiciyle buluştu. Sanatseverden bekleyen ilgiyi göremeyen eser 11 kez sahnelendikten sonra 1736’da yeniden operalardaki yerini aldı. Yeni bir versiyonla izleyici karşısına çıkan Handel “bu eserin unutulmayacak kadar değerli olduğunu” savunuyordu. Ariodante’nın bir sanat eseri olarak kabul edilmesi için 1928 yılına kadar beklemek gerekti.

Handel: “Müziğin Shakespeare’i”

Orkestra şefi Gianluca Capuano için Ariodante, Handel’in zirvedeki olgunluğa ulaşmış meyvesi: “Ben Handel’i biraz müziğin Shakespeare’i olarak görüyorum. Müzik diline gerçek anlamda hakim olup, aynı zamanda bunu karakterlerinin psikolojisine yansıtarak yaptırabiliyor. Müzik sayesinde sahnedeki karakterin ruhunun en derinliklerine kadar inebiliyor.”

İlk kez 1735 yılında Londra’da sahnelenen Ariodante, sınıf ilişkileriyle farklılıkları, aşk ve iktidar hırsını konu alıyor.
Christof Loy’nın hayata geçirdiği mizansen ise Virginia Woolf’un Orlando isimli eserinden esinlenmiş.

Gianluca Capuano: “Ariodante’ye genç bir erkek karakterle başlanıyor. Ve o aşamada Cecilia’yı erkek kılığında görüyoruz. Operada sahneler ilerledikçe Cecilia’nın zamanla kadın rolüne büründüğüne şahit oluyoruz. Müzikal planda da bu değişimi yansıtmaya çalıştık. Erkek sahnelerini daha erkeksi ve sonlara doğru kadın sahnelerini ise daha yumuşak ve nazik hale getirmeye çalıştık.”

Vokalistik (ses) açıdan zorlayıcı

Hem komik hem de trajik rolleriyle inandırıcılığını koruyan Cecilia Bartoli “oyunun uzun sürmesi ve sahne sonuna kadar ağır kıyafetlerin kullanılması vokalistik açıdan sanatçıyı zorlayabiliyor” yorumunda bulunuyor.

Bartoli, Ariodante ile izleyicinin aynı anda hem acı çekip, hem ağlayıp hem de gülebildiğini dile getiriyor.