Katalanlar neden İspanya'dan kopmak istiyor? Yanıt İnsight'ın yeni bölümünde
REKLAMİspanya’nın Katalonya bölgesinde bağımsızlık akımları son dönemde katlanarak büyüdü. Bağımsızlık taraftarlarının halka oranı son otuz yılda yüzde 20’den 49’a çıktı. Katalanların yüzde 29’u federal devlete sıcak bakıyor ve kendilerini apolitik görüyordu. Şimdi ise İspanya’dan ayrılmak istiyorlar.
Katalonya Parlamentosu Eski Başkanlarından Joan Rigol İspanyol Senatosu’nda başkan yardımcılığı da yaptı. Bağımsızlık tezine uzun süre sıcak bakmadı. Peki neden fikrini değiştirdi?
Katalonya Parlamentosu Eski Başkanı Joan Rigol:
“2010’da Anayasa Mahkemesi halkın oyladığı hakları kısıtladığını ve Cortes’te neler yaşandığını gördüğümde bunun imkansız olduğunu anladım. Çünkü İspanya Devleti Katalan halkının geleceğini belirleme isteğini engellemeyi denedi.”
2010, Katalonya ile İspanyol hükümeti arasında bir dönüm noktasıydı. Anayasa Mahkemesi Katalanların oyladığı ve 2006’da Katalan Parlamentosu’nun onadığı özerklik statüsü ile ilgili 14 maddeyi Anayasa’ya aykırı buldu.
Bu da bağımsızlık taraftarlarının ekmeğine yağ sürdü.
“Bağımsızlık taraftarı değildim, hiçbir zaman da olmadım. Ama statüyü engellemeleri tepki göstermeme neden oldu. Bu statüyü burada, Parlamentoda kabul ettik. Zapatero da buna saygı göstereceğini söylemişti. Ama anlaşılan bunu yapmadı. Onu engellediler. Tıpkı Alfonso Guerra’nın dediği gibi “Onu fırçaladık” ve Kongre’de de engellediler. O anda “Hayır, bunu kabul edemem. Bizimle dalga mı geçiyorlar?” dedim.”
2012’de Rajoy hükümeti eski Katalan Başkan Artur Mas tarafından sunulan vergi paktını reddetti. Bu durum toplumda küçük düşürülmüşlük hissi ve isteklerinin dinlenmediği kanısının yayılmasına neden oldu.
“Yavaş yavaş küçük düşürücü davranışlar arttı. Gurur meselesi yapmanız bile bağımsızlık taraftarına dönüşmenize yetti. İspanya’nın geri kalanı ile hiçbir sorunum yok. Bu, İspanyol hükümetinden bağımsız olma mücadelesine dönüştü.”
Siyasal Bilimler profesörlerinden Pere Vilanova, İspanya ile Katalonya arasındaki ilişkilerin her zaman bozuk olduğu ve siyasilerin durumu görmezden gelmesinin bağımsızlık taraftarlarının sayısını duygusal nedenlerden dolayı artırdığı kanısında:
Prof. Pere Vilanova, Barselona Üniversitesi:
“Bazı ekonomistler dengesizliğin kaynağında vergi sorunları olduğunu düşünüyor. Ama bu belirleyici bir faktör değil. Burada asıl önemli olan kolektif duygusal ortam. Bu ortamın oluşmasında ekonomik ve yasal nedenler fazla rol almıyor.”
Bağımsızlık istenmesine neden olarak ekonomi, özerklik ve siyasi hoşnutsuzluk gösteriliyor. Fakat yeni bir şey inşa etme fikri de hızla yayılıyor:
“Katalonya’da yaşanan tüm bu atmosferden dolayı Diada’daki gösterilere gitmeye başlıyorsunuz. İnsanların “Bir ulustan çok, bir halka ait oldukları” duygusuna kapılıyorsunuz. Sizin düşüncelerinizi paylaşan ve barışçıl şekilde protesto etmek için sokağa inen bir gruba ait olduğunuzu hissediyorsunuz.”
euronews muhabiri Cristina Giner bölgedeki gelişmeleri yakından takip ediyor:
“Son kamuoyu yoklamaları bağımsızlık taraftarlarının Katalan halkının yarısından azını oluşturmalarından dolayı tıkanma noktasına geldiğini gösterse de bu hafta yaşanan son gelişmeler gidişatı değiştirebilir.”