ABD ara seçimlerde sandık başına gidiyor: Sonuçların Türkiye'ye olası etkileri neler?

ABD ara seçimlerde sandık başına gidiyor: Sonuçların Türkiye'ye olası etkileri neler?
By Sertaç Aktan
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Amerika Bİrleşik Devletleri Kongre'yi yeniden şekillendirmek üzere ara seçimlere gidiyor. ABD 20.yy'ın başından bu yana siyasi tarihindeki en kutuplaşmış dönemi yaşarken bu ara seçimlerin dünyaya ve Türkiye'ye etkisi de çıkacak sonuca göre son derece kritik olabilir

REKLAM

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) vatandaşları son dönemlerin en kutuplaşmış ara seçimlerinde oy kullanacak.

6 Kasım'da gerçekleşecek olan ara seçimlerde demokratlar Kongre'nin yapısını lehlerine değiştirmek için önemli bir mücadele veriyor.

Son olarak Başkan Donald Trump'ın ABD Yüksek Mahkemesi'ne istediği yargıç olan Brett Kavanaugh'u atamasıyla Washington'da Cumhuriyetçilerin eli oldukça güçlendi. Kavanaugh ABD tarihinde en düşük oy çoğunluğu ile bu koltuğa oturan isim oldu ve böylece Yüksek Mahkeme'de ismi Cumhuriyetçi başkanlar tarafından verilerek seçilmiş hakimlerin sayısı 5'e 4 şeklinde çoğunluk durumuna geldi. Bu da Kongre'nin yapısını demokratlar için daha hayati bir hale soktu.

Türkiye için önemli mi?

ABD'de ara seçimler daima dört yıllık başkanlık döneminin ortasında gerçekleşir ve başkanın politikalarından duyulan memnuniyet veya memnuniyetsizlik bu seçimlerde Kongre'ye yansıyarak başkanı politikalarını uygulamaya geçirme konusunda ya daha güçlü yapar ya da frenler.

İklim antlaşmasından İran nükleer antlaşmasına ve vergi reformundan ek gümrük tarifelerine tartışma yaratan pek çok karara imza atan Trump'ın frenlenebilmesi şu anda demokratların en öncelikli gündemi.

Profesör Henri Barkey

ABD Lehigh Üniversitesi'nde görevli Ortadoğu ve Türkiye Uzmanı Prof. Henri Barkey Euronews Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede Temsilciler Meclisi'ni demokratların alması halinde S-400 füzeleri ve F-35 savaş uçakları konularında Türkiye'yi daha zor günlerin bekleyebileceğini ifade ederek şunları söyledi:

"Demokratların Senato'yu alacaklarını tahmin etmiyorum ancak Temsilciler Meclisi'ni büyük ihtimalle alacaklar. Senato'nun üçte biri yenilenecek ve bir daha seçilecek olanların çoğu demokrat olduğu için Senato'da sandalye kaybetme şansları daha yüksek. Demokratlar Temsilciler Meclisi'ni alırlarsa Türkiye ile daha ciddi problemler çıkabilir çünkü Beyaz Saray yönetimi örneğin 'S-400 meselesini es geçebiliriz' dese bile demokratlar buna karşı duracaktır. F-35 meselesi de aynı şekilde."

Rahip Andrew Brunson'ın ABD'ye dönmüş olmasının demokratlar gözünde yeterli olmadığını ve Türkiye'deki ABD konsolosluğu çalışanlarına ilişkin yaşananlar nedeniyle de Türkiye üzerinde baskının devam etmesi gerektiğinin düşünüldüğünü anlatan Barkey, meselenin sadece Türkiye'ye karşı özel bir kinden kaynaklı olmadığını ve Trump ile her alanda zıtlaşmak üzerine kurulu bir politika izleneceğini ileri sürdü ve ekledi:

"Aslında bu ara seçimler özelinde Türkiye'yi direk ilgilendirecek bir durum yok diyebiliriz. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Trump ile demokratlar arasında yaşanacak çekişmeler nedeniyle Türkiye de dahil olmak üzere farklı ülkeler ve bölgeleri dolaylı olarak ilgilendirebilecek değişiklikler elbette yaşanabilir."

İklim ve İran konuları

Barkey demokratların Temsilciler Meclisi'ni alması halinde iklim antlaşması konusunda Trump'a baskı kurulabileceğini ancak İran nükleer anlaşması için aynı baskının oluşmayacağını belirterek ABD'de hiçbir kesimin İran konusunda ılımlı yaklaşım sergilemeye hazır olmadığını ifade etti.

Göç konusu

Trump'ın en tartışma yaratan politikalarından biri de göç konusu oldu. Meksika ile yaşananlar bir kenara bazı Müslüman ülkelere ABD'ye seyahat yasağı getirilmesi ve vize alım işlemlerinin zorlaştırılması gibi adımlar yakın gelecekte Türk vatandaşlarını da etkileyecek boyutlara varabilir. Bu noktada demokratların Trump'a karşı sert bir direniş gösterebilmesi için elbette Kongre'de güçlü şekilde yer almaları şart.

Ekonomi

İşsizlik oranının yüzde 3,7 ile son 50 yılın en düşük seviyesine gerilemiş olması ve vergi kesintileri ile artan şirket gelirleri gibi olumlu ekonomi trendler Cumhuriyetçilerin elini seçim kampanyasında hayli güçlendirdi.

Ne var ki, gelir artışının orta gelirliye değil sadece üst gelir seviyesine yaramış olması eleştiriliyor. Ayrıca Trump'ın başlattığı ticaret savaşları son bulmaz ve artarak devam ederse bu orta ve uzun vadede hem ticaet savaşının içine çekilen ülkeleri hem de önemli fiyat artışları yaşayacak olan ABD'yi olumsuz etkileyecek. Bu durumun diğer ülkelerin ekonomisi kadar ABD ekonomisini olumsuz etkileyeceği ve dolaysıyla dünya piyasalarının olumsuz etkileneceği düşünülüyor.

Demokratlar araseçimlerde başarı gösteremezlerse bu alandaki gelişmeler ek vergi konulan ülkeler arasındaki Türkiye'yi de etkilemeye devam edecek.

Farklı senaryolar

Demokratların Temsilciler Meclisi'ni alması için net 23 sandelye daha kazanması gerekiyor. Bu olduğu takdirde ABD siyasetini, ekonomisini ve dışilişkilerini en çok etkileyecek gelişmenin önü de açılmış olacak: Trump için azil sürecinin başlatılabilmesi. Trump'ın yanı sıra Yüksek Mahkeme'nin en son üyesi Brett Kavanagh'ın da azli söz konusu olabilecek.

Dolayısıyla bu ara seçimler ABD'yi ve dünya siyasetini ve ekonomisini sanıldığından çok daha temelden ve derinden de değiştirecek gelişmelerin önünü açabilir.

Anketler ne diyor?

İki meclisli ABD Kongresi Senato ve Temsilciler Meclisi'nden oluşuyor. Temsilciler meclisi eyaletlerin nüfusuna göre vekil alırken Senato ise her eyaletten eşit sayıda vekil alıyor.

Senato 50 eyaletten gelen ikişer temsilci ile toplam 100 senatörden oluşuyor. Şu anda Senato'da 51 Cumhuriyetçi ve 47 Demokrat ve iki bağımsız temsilci bulunuyor. Senato bir konuda karar alırken 50-50 kilitlenirse Başkan Yardımcısı oy kullanıyor ve düğüm bu şekilde çözülüyor.

REKLAM

FiveThirtyEight firmasının son anketlerine göre Cumhuriyetçilerin Senato'yu kontrol etmeye devam etme şansı yüzde 81.

Demokratlar ise Temsilciler Meclisi'ni alma konusunda daha şanslı görünüyor ve bu şans oranı aynı anket firması tarafından yüzde 77,5 olarak açıklandı. Varolan Temsilciler Meclisi 235 Cumhuriyetçi ve 193 Demokrattan oluşuyor.

Bu ara seçimlerde aynı zamanda 36 eyaletin valisi ve Columbia bölgesi dahil üç ABD bölgesinin de yöneticileri seçilecek.

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Kısa mesafe pazarlığına son: Uzay taksileri turun bedeli ne kadar?

İngiltere'de işlenen dini nefret suçları yüzde 40 arttı

REKLAM

Ek kaynaklar • Michael Ross Fiorentino

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

ABD'deki kritik seçim öncesi Facebook 115 'şüpheli' hesap kapattı

Trump'ın zor seçimi: Yüz milyarlarca dolarlık ihracat mı yoksa insan hakları mı?

Türkiye ile ABD arasında 'Stratejik Mekanizma' toplantısı: Görüşmede hangi konular ele alınacak?