Çekya'da geliştirilen bir uygulama ses telleri alınan kanser hastalarının ameliyat öncesi kaydedilen seslerini sentezleyerek telefonları ve bilgisayarları üzerinden kendi orjinal sesleriyle iletişim kurabilmelerine olanak veriyor.
REKLAMGeliştirilen yeni bir telefon uygulaması sayesinde gırtlak kanseri hastaları yeniden seslerine kavuşacak. Bunu sağlayan küçük alet ve uygulama ses telleri alınan hastalar için iki Çek üniversitesinin işbirliği ile geliştirildi.
Varolan teknikte hastanın boğazına küçük bir silikon aygıt yerleştiriliyor ve hasta konuşmak istediği zaman parmaklarıyla gırtlağındaki delikte yer alan bu protezden geçen hava akışını kontrol ederek ses çıkarıyor. Bu robotik ve metalik bir ses ve hastanın kendi sesi değil.
Geliştirilen uygulama ise kanserli hastanın ses telleri alınmadan önce on bine yakın cümle okuması isteniyor ve bunlar kaydedilerek sentezleniyor. Daha sonra bu uygulama ile hasta telefon, tablet veya dizüstü bilgisayar üzerinden kendi sesi ile iletişim kurabiliyor.
51 yaşındaki gırtlak kanseri hastası Vlastimil Gular, uygulamadan memnun olduğunu ifade ediyor. Daha önce kullandığı aletin verimli olmadığını söylüyor. Söylemek istediklerini yeniden kendi sesiyle söyleyebilmekten ötürü son derece mutlu.
Pek çok hasta için henüz pratik değil
Ne var ki, ses telleri alınacak aşamaya gelmiş hastaların gerekli ses kayıtlarını tamamlamak için çok kısa bir süreleri oluyor. Teşhisin konulduğu aşamada hastaların yeterli zamanı ve enerjisi olmayabiliyor.
Charles Üniversitesi'nde proje üzerinde çalışan doktor Barbora Repova, hastaların birkaç hafta süresi olduğunu belirtiiyor ve bu süre içerisinde seslerini kaybedecek kişilerin psikolojik, ekonomik ve pratik sorunlar ile mücadele ettiğini ve hayatlarını yeniden düzenlemeye çalışırken en son yapmak istedikleri şeyin saatler süren kayıtlar olduğunu dile getiriyor.
Yapay zeka yazılımları sayesinde 300 cümle yeterli olacak
Bu sorunu aşmak isteyen araştırmacılar uygulama için daha verimli bir yol yaratarak Çekya Teknoloji Ajansı'nın desteği ile kaydedilmesi gereken cümle sayısını 3 bin 500'e düşürmeyi başardı. Yapay nörolojik ağlar gibi gelişmiş yazılımlar kullanan ekip gerekli cümle sayısını 300'e kadar düşürebiliyor.
Şimdiye kadar Pisen Üniversitesi'nde 15 kadar hastanın sesleri kaydedildi. Bu kayıtlar arasında İngilizce, Rusça ve Slovakça dilleri yer aldı. Gelecekte bu kayıtların internette bir site üzerinden her dil için yapılabilmesi hedefleniyor.
- Her yıl bir milyon ölüme neden olan sivrisinekler için 'doğum kontrol' yöntemi
- CES 2019: İnsanlarla tartışan bilgisayarlar halkla buluştu
Euronews Türkçe, WhatsApp'ta Ücretsiz bültenimize abone olun, Türkiye ve dünya gündeminden seçtiğimiz haberler her gün telefonunuza gelsin! Abone olmak için tıklayın