Amerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) bazı yetkililer, Başkan Donald Trump'ın Türkiye'yi Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini almamaya ikna edememesinde 15 Temmuz darbe girişiminin etkisi olabileceğini söyledi.
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) bazı yetkililer, Başkan Donald Trump'ın Türkiye'yi Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini almamaya ikna edememesinde 15 Temmuz darbe girişiminin etkisi olabileceğini söyledi.
Reuters haber ajansının özel haberine göre S-400'lerin satın alınmasında ABD - Türkiye ilişkilerinin kötüleşmesi ve Rusya'nın Ankara üzerinde etkisini artırmasının rol oynadığını kabul eden ABD'li kaynaklar, Trump yönetimi içerisinde bir başka senaryonun da temelini attığını açıkladı.
Amerikalı yetkililer, Türkiye'nin 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde büyük rol oynayan kendi hava kuvvetlerine karşı temkinli olmasının kendisini hava savunma sistemlerini bir Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyesinden almaktansa Rusya'dan almaya itmiş olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.
Uzmanlar, geçtiğimiz cuma gününden itibaren teslim edilmeye başlanan S-400'lerin, Türk Hükümetine kendi uçakları ile yapılacak herhangi bir saldırıyı ABD yapımı Patriot sistemlerinden daha iyi savuşturacağını söylüyor.
Türkiye'ye teklif edilen Patriot füzelerinde ise Türkiye'nin hava kuvvetleri jetleri gibi NATO savaş uçaklarına karşı "dost ateşi" açılmasını önlemeye yardımcı olacak güvenlik tedbirleri olacaktı.
Amerikalı yetkili: "Türkiye kendi hava kuvvetlerine güvenmiyor"
Reuters'a konuşan Amerikalı yetkililerden biri şu soruyu soruyor: "Kendinize sormanız gerek: Erdoğan gerçekten neden Rus sistemini istiyor? Erdoğan, kendi hava kuvvetlerine güvenmiyor."
Aralarında bir savunma görevlisinin de bulunduğu diğer yetkililer de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın S-400 motivasyonuna ilişkin aynı teoriyi öne sürüyor. Yetkililerden biri, "Erdoğan'ın Rus sistemini sadece kendisini korumak için istediğini belirten konuşmalar var. NATO'ya entegre bir sistem istemiyor." şeklinde konuşuyor.
Üst düzey bir Türk yetkili ise hava kuvvetleri ile ilgili herhangi bir endişenin S-400'leri satın alma kararında etkili olduğu iddialarını reddederken ordudakiler de dahil olmak üzere darbe destekçilerinin tamamının temizlendiğini söylüyor. Türk yetkili Amerikalı yetkililerin teorileri sorulduğunda, "Türkiye herhangi başka bir darbe girişimi konusunda endişelenmiyor ve kendi ordusu ile pilotlarına güveniyor." cevabını veriyor.
S-400 anlaşması konusunda bilgi sahibi bir başka Türk yetkili, Ankara'nın her zaman Patriot satın almak istediğini ancak Rusya'nın S-400'lerine dönmek zorunda kaldığını ekliyor: "Patriot'ların istendiği konusunda belirsizlik yoktu. Ancak ABD Obama'nın başkanlığı boyunca anlaşmayı geciktirici bir tavır takındı."
- S-300 ve S-400 sistemlerini dünyada kaç ülke kullanıyor?
- NATO: Türkiye ile işbirliğimiz F-35'lerden çok daha derin ve kapsamlıdır
- Video | Rus basınından S-400 manşetleri: Washington'un tehditleri S-400 alımını durduramadı
Trump: Obama geçerli bir alternatif sunamadı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin S-400'leri satın aldığını çünkü Rusya'nın daha iyi bir anlaşma yaptığını ve Türk yetkililerin ABD ile Patriot fiyatlandırması, ortak üretim ve teknoloji transferi konusunda zor zamanlar yaşadığını söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump ise Erdoğan'ı açıkça savunarak Ankara'nın Rus sistemini aldığını çünkü selefi Barack Obama'nın artık çok geç olana kadar Türkiye'ye geçerli bir alternatif önermede başarısız olduğunu ifade etti.
Trump'ın açıklamalarına rağmen S-400'lerin Türk tarafınca satın alınmasının ardından S-400'leri tehdit olarak gören Pentagon, Çarşamba günü yapılan açıklama ile Türkiye'ye jet satışı planını bırakacağını duyurdu.
15 Temmuz darbe girişimi ve jetler
Türk hava kuvvetleri pilotları püskürtülen darbe girişiminde önemli rol oynadı. Jetler ve helikopterler Türkiye Millet Meclisi binasını bombaladı ve Erdoğan'ın içinde bulunduğu hükümet uçağını tehdit etti. Darbe saatler içinde bastırıldı ancak 251 kişi hayatını kaybetti bin 500 kişi ise yaralandı.
Haziran ayında ise Hava Kuvvetleri Eski Komutanı Akın Öztürk darbeye dahil olduğu suçlamasıyla yargılanarak 141 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.
"S-400'ler NATO uçaklarına karşı tasarlandı"
Amerikalı yetkililerden biri, S-400 hava savunma sistemlerinin NATO uçaklarına karşı tasarlandığını söylüyor.
Öte yandan Erdoğan'ın kendi ordusuna karşı güvensizlik yaşadığı teorisinin savunucuları bile S-400'lerin satın alınmasının arkasında kesinlikle başka faktörlerin etkili olduğunu kabul ediyor.
Rusya'nın Orta Doğu üzerinde gücünün artması, Suriye'deki iç savaşa ilişkin Ankara ve Washington arasında oluşan çatlaklar ve hatta Erdoğan'ın ABD tarafından yapılan S-400 anlaşmasından geri çekilme baskısına karşı 'gurur yapmasının' bu faktörler arasında yer aldığı düşünülüyor.
Ayrıca ABD'nin, Türkiye tarafından darbeyi tasarlamakla suçlanan ve Pensilvanya'da yaşayan Fethullah Gülen'i yargılanmak üzere iade etmemesinin Erdoğan'ı kızdırdığı öne sürülüyor. Gülen ise darbeyi tasarladığı suçlamalarını reddediyor.
REKLAM
Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsünden Soner Çağaptay Erdoğan'ın S-400'leri kendi güvenliği için aldığı iddialarını destekliyor. Öte yandan Çağaptay, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Moskova'nın Suriye'de YPG'nin Kürt milisleri engellemek için birlikte çalışması ihtimaline işaret ediyor. YPG, Türkiye tarafından terör örgütü olarak tanınıyor.
Soner Çağaptay, "Sanırım en büyük itici güç şu ki Erdoğan ABD'nin Suriye'de YPG'ye karşı kendisine yardım etmeyeceğini fark etti. Ancak Putin edecek." şeklinde konuşuyor ve ekliyor: "Buna karşılık Putin Türkiye'yi Batı yanlısı yönelimini baltalayan kârlı anlaşmalar ve pazarlıklarla cezbetti, S-400 satın alımında bu durum söz konusu."