DTÖ, ABD'nin Airbus'a sağlanan yasa dışı desteklemelerden ötürü AB'ye yıllık 7,5 milyar dolar ilave gümrük vergisi uygulamasına onay verdi. Amerikan yönetimi bunu hayata geçirmek için hemen harekete geçerken AB misilleme tehdidinde bulundu. Ticaret savaşı giderek tırmanacak.
REKLAMDünya Ticaret Örgütü (DTÖ), ABD'nin Airbus'a sağlanan yasa dışı desteklemelerden ötürü Avrupa Birliği'ne (AB) yıllık 7,5 milyar dolar ilave gümrük vergisi uygulamasına onay verirken Amerikan yönetimi bunu hayata geçirmek için hemen harekete geçti. ABD 18 Ekim’den itibaren Fransız şarabı, İskoç viskisi, peynir gibi bir çok ürüne yüzde 25 ilave gümrük vergisi getiriyor. Amerikan yönetimi Airbus uçakları ve sivil hava araçlarına da yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacak. AB’nin buna karşılık vereceğini açıklamasıyla Washington-Brüksel hattında ticaret savaşı giderek kızışacak.
AB ve ABD arasında yılan hikayesine dönen Boeing-Airbus anlaşmazlığına ilişkin karar çarşamba günü çıktı. DTÖ yaklaşık 15 yıldır devam eden ihtilafta ABD lehine karar verdi. DTÖ Airbus'a yasa dışı destek sağlandığı gerekçesiyle Amerikan yönetiminin AB ürünlerine yıllık 7,5 milyar dolarlık ilave gümrük vergileri uygulamasına onay verdi.
ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer DTÖ kararı sonrası Amerikan işçilerin lehine olacak şekilde meseleyi çözmek için AB ile müzakerede bulunmak istediklerini açıkladı.
AB: Karşılık veririz
DTÖ’nün kararına AB’nin cevabı gecikmedi. AB Komisyonu'nun Ticaretten Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström ise kararın ardından yaptığı yazılı açıklamada, “Eğer ABD, DTÖ'nün izin verdiği tedbirleri uygularsa bize karşılık vermekten başka bir çare kalmaz." yorumunda bulundu. Malmström, karşılıklı gümrük vergilerinin Atlantik'in her iki tarafındaki işletmelere, vatandaşlara, küresel ticarete ve havacılık sektörüne zarar vereceğini vurguladı.
Anlaşmazlığın sebebi ne?
Dünyanın en büyük uçak üretici firmaları olan ABD merkezli Boeing ile Fransa, Almanya, İngiltere, İspanya ve Hollanda ortaklığındaki Avrupa şirketi Airbus karşılıklı olarak birbirlerini yasa dışı kamu desteklemeleri almakla itham ediyor. Bu firmalar, DTÖ yapısı içinde sektörde haksız rekabet edildiği gerekçesiyle birbirine karşı hukuki süreç yürütüyor.
ABD, Avrupa ülkelerinin Airbus firmasına sağladığı teşviklerin yasa dışı olduğunu iddia ediyor. AB ise ABD'nin Boeing'e sağladığı vergi imtiyazları ile şirketle yapılan askeri sözleşmelerin hukuki olmadığını öne sürüyor.
DTÖ'nün AB'nin ABD'ye karşı Boeing desteklemeleri ile ilgili misilleme hakkı vermesi beklenen kararını ise 2020 yılında alması bekleniyor. DTÖ’den Brüksel’in başvurusuna AB lehinde karar çıkması durumunda ticari gerginliğin daha da tırmanması gündemde.
İlave vergi gelecek mallar neler?
ABD Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre Washington; Fransa, Almanya, İspanya ve İngiltere sivil hava araçlarına yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmeyi planlıyor. Ancak Boeing’in kullandığı bazı teknik parçalar bunun dışında kalacak. Viski, şarap zeytin ve peynir, gibi gıda ürünlerinde gümrük vergileri yüzde 25 artacak. Bunların dışında İngiltere’de üretilen yün ve kaşmir giysiler, battaniyeler; Almanya menşeli kahveler, kamera parçaları da yüzde 25 ek vergiye tabi olacak.
Ticaret savaşlarında Çin’den sonra yeni bir cephe: AB
Trump yönetimi, 1 Haziran'da AB'den ithal edilen çelik ve alüminyuma vergi arttırımında bulunmuştu. AB ise bunun karşılığında toplam 2,8 milyar ticaret hacmindeki Amerikan ürününe ek vergi getirmişti. ABD ile Çin arasında da gümrük vergisi savaşı yaşanıyor. 15 aydan beri devam eden mücadelede tarafları tansiyonu düşürmeye çalışıyor ancak şu ana kadar anlaşma sağlanamadı. DTÖ kararı sonrası ticaret savaşlarında ABD için yeni bir cephe açılmış oldu. Artık Amerikan yönetimi Çin’in yanı sıra AB ile de ciddi bir mücadele içinde olacak.