2015 yılında yaklaşık 200 ülke sera gazı emisyonlarını azaltma sözü verdi. Birleşmiş Milletler, Paris Anlaşması'ndan altı yıl sonra, en fazla kirleten ülkeler arasında hala vaatlerini karşılamamış olanları kınadı
REKLAMBirleşmiş Milletler, 2015'te Paris Anlaşması'nı imzalayarak sera gazı emisyonlarını azaltma sözü verdikleri halde hala en fazla kirletenler arasında bulunarak vaatlerini karşılamamış olanları kınadı.
Yaklaşık 200 imzacı ülkenin çoğunun yeni taahhütlerini dikkate alan en son BM değerlendirmesine göre, dünya hala +2,7 santigrat derece artış senaryosu ile "felaket" bir ısınmaya doğru gidiyor. En iyi ihtimalle ise bu artış +2,2 santigrat derece olacak.
Peki en çok kirleten ve emisyon salan ülkelerin yeni vaatleri ve hedefleri neler?
Çin
2016 yılında, küresel sera gazı emisyonlarının dörtte birinden fazlasından sorumlu olan Çin, karbon yoğunluğunu (GSYİH'ye kıyasla CO2 emisyonları) 2030 yılına kadar yüzde 60 ila 65 oranında azaltma taahhüdünde bulundu.
Ülke 2030'dan önce bu zirveye ulaşma yolundayken, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, 2020'de 2060'a kadar karbon nötr olma hedefini açıklayarak bir sürpriz yarattı.
ABD
Dünyanın en büyük ikinci emisyon kaynağı olan ABD, Obama döneminde emisyonlarını 2025 yılına kadar 2005 yılına kıyasla yüzde 26-28 oranında azaltmayı taahhüt etmişti.
Ülke, Donald Trump yönetiminde Paris Anlaşması'ndan geçici olarak ayrıldı ancak 2021'in başlarında Joe Biden Beyaz Saray'a gelir gelmez güçlendirilmiş taahhütlerle anlaşmaya geri döndü.
Böylece yeni 'Ulusal Hedef/Taahhüt' (NDC) 2030 yılına kadar 2005'e kıyasla emisyonlarda yüzde 50-52'lik bir azalma sağlanmasını hedefliyor.
Avrupa Birliği
AB, 2015'te karbondioksit emisyonlarını 1990'a kıyasla 2030'a kadar en az yüzde 40 azaltmayı taahhüt etti. Hedef, Aralık'ta 2030'a kadar "en az yüzde 55"e yükseltildi. CAT'e göre +2 santigrat derecelik bir dünya ile uyumlu.
AB'den ayrılan Birleşik Krallık da 2030 yılına kadar emisyonları 1990'a kıyasla "en az yüzde 68" azaltma hedefiyle emellerini yükseltti.
Hindistan
Hindistan yeni NDC'sini sunmadı ve planlarının ne olduğunu belirtmedi.
Rusya
2019'da Paris Anlaşması'na resmen katılan Rusya, 2020'nin sonlarında ilk NDC'sini sundu.
2030'da 1990'ların emisyon seviyesinin yüzde 70'ine ulaşmayı taahhüt etse de bunun oldukça yetersiz olduğu belirtiliyor.
Bununla birlikte, Başkan Vladimir Putin o zamandan beri küresel ısınmaya karşı mücadele planını güçlendirme sözü verdi ve 2060 için bir karbon nötrlüğü hedefinden bahsetti.
Japonya
Japonya, 2016 yılında emisyonlarını 2013 yılına kıyasla 2030'a kadar yüzde 26 oranında azaltma sözü verdi. Mart 2020'de sunduğu yeni hedefinde de bu rakam değişmedi.
Ancak daha sonra iktidara gelen Başbakan Yoşihide Suga bu taahhütleri pekiştirdi. Ekim 2021'de sunulan yeni NDC, hedefi 2013'e kıyasla 2030 yılına kadar yüzde 46'ya yükseltiyor.
G20'nin geri kalanı
Uzmanlara göre, diğer büyük emisyon salan ülkeler arasında Brezilya, Meksika, Güney Kore ve Endonezya var.
Onların da revize edilmiş taahhütleri masaya yatırıldı, ancak hiçbirinin hedeflerini yeteri kadar güçlendirmediği görülüyor. Yakın tarihli bir BM raporuna göre, Meksika ve Brezilya'dan gelen yeni NDC'lerle emisyonlarda bir artış bile yaşanacak.
REKLAMAvustralya, 2030 için aynı taahhütleri içeren ancak 2050 için karbon nötrlüğü hedefini ekleyen bir NDC sundu.
Arjantin, Güney Afrika ve Kanada ise taahhütlerini artırdı.
Suudi Arabistan, taahhütlerinin iki katı olarak sunduğu ancak henüz uzmanlar tarafından değerlendirilmemiş olan yeni NDC'sini 23 Ekim'de sundu.
Türkiye, Paris Anlaşması'nı onayladığını açıklayarak, ilk NDC'nin sunumunun önünü açtı ancak Türkiye'nin resmi ve teknik hedefleri şimdilik netleşmiş değil.
Ekonomideki gelişmeler nedeniyle Türkiye'nin G20 ülkelerinden biri olarak kalıp kalmayacağı da zaten tartışmalı bir başlık haline geldi.
REKLAM