COP26 görüşmeleri bugün sona erse de Glasgow'da küresel ısınmayı 1,5 santigrat derece ile sınırlamaya yardımcı olacak bir anlaşma için çalışmalar tüm yoğunluyla sürüyor
REKLAMCOP26 görüşmeleri bugün sona erse de Glasgow'da küresel ısınmayı 1,5 santigrat derece ile sınırlamaya yardımcı olacak bir anlaşma için çalışmalar tüm yoğunluyla sürüyor.
Gece boyunca çalışılarak hazırlanan ve sabah yayınlanan karar taslağında iklim finansmanı gibi fikir ayrılığı yaşanan noktalar bulunuyor.
Müzakerelere katılan yaklaşık 200 ülke Türkiye saati ile 21.00'e kadar bir uzlaşıya varamazsa COP26'nın taslak karar üzerinde yeniden çalışmalara başlaması gerekebilir.
Metinde yumuşama
Son taslak karar, önceki metindeki tüm kömür kullanımına son verilmesi ve fosil yakıt sübvansiyonlarının tamamen kaldırılması çağrısında yumuşamaya gitti.
Greenpeace şefi Jennifer Morgan, "Yeni nihai karar metni daha iyi olabilirdi, daha iyi olmalı ve bunu çok, çok daha iyi hale getirmek için bir günümüz kaldı” dedi.
Bununla birlikte taslakta olumlu noktalar olduğunu da belirten Morgan, "İklim değişikliğine karşı mücadelede kalkınmakta olan ülkelerin yaptığı finansman çağrılarını görmezden gelen zengin ülkeler durumundan bu çağrıların dikkate alınması pozisyonuna geçildi" dedi.
Bu çerçevede. değişen hava koşullarının etkilerinin giderek daha büyük tehditler oluşturacağının kabulü ile bu tehditlere karşı savunmasız olan gelişmekte olan ülkelere kayıp ve hasarın önlenmesi/en aza indirilmesi için finansman ve teknoloji transferi gibi desteklerin artırılmasının aciliyeti, “kayıp ve hasarlar” kavramıyla doğrudan ele alınarak belirtildi.
Zirve sürecinde ve esasında yıllardır süren müzakerelerin tümünde temel tartışma ve sorun, sorumluluk ve yükümlülükler bağlamında gelişmekte olan ülkeler ve yüksek gelirli ülkelerin adil ve hakkaniyete dayalı bir yol izlenilmesi konusundaki anlaşmazlıkları ve ülkelerin konjonktürel durumuna göre farklı tavır takınmalarıydı.
Taslakta uzlaşı sağlanabilecek mi?
Taslak üzerinde uzlaşı sağlanıp sağlanamayacağı belirsizliğini koruyor. Taslak ve zirvenin kendisi, atılmaya çalışılan küçük olumlu adımların dışında pek çok noksanlığa da sahip.
Climate Action Tracker tarafından yapılan araştırmaya göre, devletler tarafından halihazırda verilmiş olan Ulusal Katkı Beyanlarındaki emisyon azaltım hedeflerine ulaşılsa dahi, ısınma ancak 2,4 derecede tutulabiliyor.
Bu durum devletlerin emisyon azaltım hamlelerini hızla uygulamaya sokmasını zorunlu kılıyor. Fakat emisyon azaltım seviyelerini ve bunları nasıl azaltacaklarını devletler belirliyor.
Gönüllü olarak belirlenen bu hedefleri belirli bir siyasi baskıyla güçlendirmek mümkünse de uluslararası müzakereler kapsamında yasal bir bağlayıcılık olmadan kesin ve net hedeflere ulaşılmasının beklenmesi bir ütopya gibi görünüyor. Ayrıca net sıfır emisyon hedefine ulaşmada en büyük aşama olan kömür ve fosil yakıtlardan vazgeçme hedefi için de yeterli çaba gösterilmiyor.
Zira müzakereler sırasında verilen kömürden vazgeçme taahhütlerinde günümüzde en fazla emisyona sahip Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Avustralya gibi ülkelerin imzası bulunmuyor.
Taslak metinde sonuçlarla ilgili olarak “kayıp ve hasarlardan” bahsedilerek bunların önlenmesi ve giderilmesi yönünde destek artırımından bahsedilmesi ise 2015 yılında Paris Anlaşması kapsamında söz verilen fakat vaat olarak kalan 100 milyar ABD dolarını içeren Yeşil İklim Fonu düşünüldüğünde güvensiz bir madde olarak yerini aldı. Gelişmekte olan ülkeler ve özellikle Pasifik ülkeleri, yüksek gelirli ülkelerden vaatler yerine daha fazla somut adım ve finans kaynağı bekliyor.
Gelecek iklim zirveleri 2022'de Mısır, 2023'te ise Birleşik Arap Emirlikleri'nde gerçekleştirilecek.