Avustralya’da Queensland Üniversitesi bilim insanları, nesli tükenmekte olan çok sayıda eşek türünü kurtarmak için “tüp bebek” (vitro fertilizasyon IVF) yöntemi kullanma yoluna gitti.
Avustralya’da Queensland Üniversitesi bilim insanları, Avrupa’da nesli tükenmekte olan bir eşek türünün dondurulmuş embriyosunu tüp bebek yöntemiyle döllemeyi başardı.
Araştırma grubu, vitro fertilizasyon (IVF) yöntemini kullanarak dünyanın ilk başarılı eşek embriyosunu üretti.
İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu olarak bilinen tüp bebek yönteminde izlenen süreci takip eden bilim insanlarından Doktor Andres Gambini, “Laboratuvarda embriyo üretmeye yönelik bu yeni yöntemle gerekirse nesli tükenmekte olan türlerin yeniden çoğalmasına yardımcı olabileceğimizi düşünüyoruz” dedi.
Bu alanda Arjantinli ve İspanyol araştırmacılarla çalışan Gambini, embriyo üretmenin zor olduğunu, ancak bu yöntemle birçok olasılığın önünün açıldığını belirterek, yaşadıkları sorunlarla ilgili özetle şunları söyledi:
"Nesli tükenmekte olan türün sayısını artırmaya çalışırken akrabalı yetiştirmeyle ilgili pek çok sorun ortaya çıkabilir. Ancak bu IVF tekniği, temelde farklı bir genetik geçmişe sahip eşeklerden alınan semen ve yumurtaları birleştirebileceğimiz ve yaşayabilir embriyolar oluşturabileceğimiz anlamına geliyor".
Gambini, bu yöntemin eşekler dışında diğer nesli tükenmekte olan hayvan türlerinin genetik embriyo bankası oluşturulması olasılığını da gündeme getirdiğini bildirdi.
Eşeklerin nesli tükeniyor mu?
Bilim insanlarına göre, nesli tükenmekte olan eşek türü sanılanın aksine daha fazla.
Son araştırmalara göre, Avrupa'daki 28 evcil eşek türünden yedisi, “kritik” durumda ve 20'si ise “tehlikede”. Bu arada yabani eşek türleri de nesli tükenme tehlikesi yaşayan hayvanlar arasında yer alıyor.
Bu duruma gerekçe olarak, hırsızlık, yasa dışı kesim, otlak alanlarının azalması ve artık insanlar tarafından ulaşım veya çiftçilik için eşeklerin kullanılmaması gösteriliyor.
Eşek derisindeki kolajenden üretilen geleneksel Çin ilaçlarında önemli bir bileşen olan 'ejiao' için dünyanın dört bir yanındaki vahşi eşeklerin öldürülmesi de yine bu türün neslinin yok olmasında en önemli faktörler arasında yer alıyor.
Bu arada Gambini ve ekibi, eşek dışında at ve zebraların da neslinin tükenmesine karşı dondurulmuş embriyo biriktirmeye başladıklarını belirtiyor.
Gambini, eşek embriyosuyla çalışmanın daha zor olduğunu belirterek, burada tüp bebek ile üretim şansının yüzde 10 olduğunu, bu oranın atlarda ise yüzde 30’a çıktığına dikkati çekti.