Yeni bir araştırmaya göre, sıcak suyu dağıtmak için hayati önem taşıyan bir okyanus akıntısı sistemi bu yüzyıl ortasına kadar çökebilir.
REKLAMYeni bir araştırma, sıcak suyu Kuzey Atlantik boyunca kuzeye doğru taşıyan bir okyanus akıntısı sisteminin bu yüzyılın ortalarında çökebileceğini ortaya koydu.
Bilim insanları böyle bir çöküşün, dünya genelinde deniz seviyelerinde büyük bir yükselmeye ve aşırı hava koşullarına neden olabileceğini düşünüyor.
Son yıllarda araştırmacılar, Atlantik akıntısının bozulma olasılığını gündeme getirmekle birlikte bunun çok uzak bir ihtimal olduğunu ifade ediyordu.
En son iki yıl önce Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nde böyle bir felaketin bu yüzyılda yaşanmasının mümkün olmadığı söylendi.
Ancak Nature Communications'da yayımlanan yeni bir çalışma, bunun ana akım bilimin söylediği kadar uzak ve küçük bir ihtimal olmadığını öne sürdü.
Dolaşım en erken 2025, en geç 2095 yılında durabilir
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'ne göre, Atlantik Meridyonel Devrilme Dolaşımı (AMOC), suyu Atlantik Okyanusu boyunca dolaştıran önemli bir okyanus akıntıları sistemi.
Bu dolaşımın tamamlanması tahminen bin yıl süren uzun bir süreç ve 1900'lerin ortalarından bu yana daha da yavaşladı.
Almanya ve ABD'den bilim insanları, dolaşımın daha da yavaşlaması ya da tamamen durmasının Kuzey Yarımküre'de daha aşırı hava koşullarına, Amerika Birleşik Devletleri'nin Doğu Kıyısı'nda deniz seviyesinin yükselmesine ve Afrika'nın güneyinde milyonlarca insan için kuraklığa neden olabileceğini söylüyordu. Ancak zamanlama belirsizdi.
Danimarkalı iki araştırmacı Peter ve Susanne Ditlevsen, yeni çalışmada Kuzey Atlantik'te 1870-2020 yılları arasındaki deniz yüzeyi sıcaklıklarını bu dolaşımı değerlendirmenin bir yolu olarak analiz etti.
Araştırmada, mevcut küresel sera gazı emisyonları göz önüne alındığında sistemin en erken 2025 yılında ve en geç 2095 yılında çökebileceği tespit edildi.
Belirsizlikler söz konusu
Karbon yönetim şirketi Carbon Direct'in baş bilim insanı Julio Friedmann araştırmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, "Bu çalışmada, daha önceki birçok çalışmada ve genel olarak iklim etki değerlendirmesinde büyük belirsizlikler var ve bilim insanları bazen etkilerin hem fazla hem de eksik tahmin edilmesine yol açabilecek önemli hususları gözden kaçırıyor. Yine de sonuç açık: Büyük iklim risklerine karşı koymak için hızlı ve derinlemesine harekete geçilmeli." ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili 2018 tarihli bir araştırmanın ortak yazarı Stefan Rahmstorf, RealClimate adlı web sitesinde Ditlevsen'in çalışmasına ilişkin kapsamlı bir analiz yayımladı.
Atlantik Meridyonel Devrilme Dolaşımı'nın tamamen durması için kritik eşiğin oldukça belirsiz olduğunu söyleyen Ragmstorf, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin tahmininiyse muhafazakâr olarak nitelendirdi.
Ragmstorf, "Giderek artan kanıtlar, riskin bu yüzyılda yüzde 10'dan çok daha büyük olduğuna işaret ediyor. Bu, önümüzdeki birkaç on yıl için oldukça endişe verici." şeklinde konuştu.