Corriere della Sera gazetesinde yayınlanan mektup 2. Dünya Savaşı sırasında Papa Pius XII’nin güvenilir bir Alman cizvitinden, Nazi işgali altındaki Polonya’da her gün 6 bin kadar Yahudi ve Polonyalı’nın gazla öldürüldüğüne dair ayrıntılı bilgi edindiğini gösteriyor.
REKLAMİtalyan medyası, 2. Dünya Savaşı’nda Katolik dünyasının ruhani lideri olan Papa Pius XII’nin Nazilerin işlediği insanlık suçları hakkında bir Alman cizvitinden ayrıntılı bilgi aldığını ortaya koyan bir mektup yayımladı.
Corriere della Sera gazetesinde yayınlanan mektup 2. Dünya Savaşı sırasında Papa Pius XII’nin güvenilir bir Alman cizvitinden, Nazi işgali altındaki Polonya’da her gün 6 bin kadar Yahudi ve Polonyalı’nın gazla öldürüldüğüne dair ayrıntılı bilgi edindiğini gösteriyor.
Gündeme getirilen bu mektup, Vatikan’ın, Nazilerin işlediği insanlık suçlarına ilişkin elinde diplomatik belgelere dayanan somut bilgi olmadığı yolundaki gerekçeleri bir anlamda çürütüyor.
Corriere della Sera gazetesinde yayınlanan ve Vatikan arşivlerinden alındığı belirtilen mektup, başta İtalya olmak üzere Katolik dünyasında yankı uyandırdı.
2. Dünya Savaşı konusunda uzman tarihçiler eski Papa’nın Hitler’in işlediği suçlara karşı takındığı tavır konusunda ikiye bölünmüş durumda.
Bir kısım tarihçi Papa Pius XII’nin Yahudilerin hayatlarını kurtarmak için “sessiz diplomasi” izlediği konusunda ısrar ederken, onu eleştirenler işlenen insanlık suçlarına karşı tamamen kayıtsız kalmakla suçluyor.
Corriere della Sera, Alman cizvit rahibi Lothar Koenig’in, Papa’nın sekreterine yazdığı 14 Aralık 1942 tarihli mektubun, Vatikan’ın Apostolik Arşivleri’nde araştırmacı ve arşivci olan Giovanni Coco tarafından Katolik dünyasındaki dönemin gelişmeleriyle ilgili yazılan kitapta yer alacağını duyurdu.
Coco, İtalyan gazetesine yaptığı açıklamada, bu mektubun önemli olduğunu beliterek, Nazilerin Yahudilere yönelik imhasına ilişkin, Almanya'daki Katolik Hitler karşıtı direnişin bir parçası olan bir kilise kaynağından gelen ayrıntılı yazışmaları içerdiğini söyledi.
Koenig’in Pius’un sekreteri olan yine Alman cizvit arkadaşı rahip Robert Leiber’e yazdığı mektubun Almanca kaleme alındığı bildirildi.
Leiber’e “sevgili dost” olarak hitap edilen mektupta, Nazilerin, savaş öncesi Polonya sınırları içinde, bugün ise Ukrayna sınırları içinde bulunan Rava Ruska kasabasından günde 6 bine kadar Yahudi ve Polonyalı’yı öldürdüğü ve onları Belzec ölüm kampına gönderdiği aktarılıyor.
2004 yılında açılan Belzec anıtına göre, kampta toplam 500 bin Yahudi hayatını kaybetti.
Bu anıtın web sitesinde, 1942’nin başlarında Rava Ruska’dan 3 bin 500 kadar Yahudi’nin Belzec’e gönderildiğini ve aynı yılın aralık ayında 4 günlük bir süre içinde şehirdeki Yahudi gettosunun tasfiye edildiği yazıyor.
Koenig’in mektubunun tarihi özelliği nedeniyle önemli olduğunu vurgulayan İtalyan gazetesi, güvenilen bir cizvit rahip arkadaşından gelen yazışmaların Vatikan’ın en üst yönetimine Papa’nın İngiliz ve Polonyalı büyükelçilerden kamplarda 1 milyona kadar Yahudi’nin bulunduğuna dair raporlar içeren çok sayıda diplomatik mektubun gönderildiği ve üç haftalık aynı dönem içinde ulaştığını da ortaya koyuyor.
1958 yılında ölen Papa’nın bu mektubu gerçekten görüp görmediği konusunun tam olarak teyit edilemeyeceğine dikkat çeken İtalyan gazetesi, bununla birlikte Leiber, Pius’un baş yardımcısı olması ve 1920’lerde Vatikan’ın Almanya büyükelçisi iken de Vatikan ile yakın temas içinde olması itibarıyla bu olasılığın zayıf olduğunu aktardı.
Pulitzer ödüllü antropolog ve üst düzey devlet yetkilisi David Kertzer’in yazdığı ‘The Pope at War’ (Savaştaki Papa) adlı kitaba göre Papa, aralık ayı ortasında İngiltere’nin Vatikan Büyükelçisi’ne Nazi katliamı hakkında elinde somut bilgi olmadığı gerekçesiyle sesini çıkaramayacağını söylemişti.
Pius’un mirası ve yeni açılan Vatikan arşivlerinden elde edilen bilgiler, önümüzdeki ay Roma’daki Papalık Gregoryen Üniversitesi’nde yapılacak büyük bir konferansta masaya yatırılacak.