Arabulucular bu hafta Mısır'da tekrar bir araya gelerek ateşkesi sağlamaya çalışacak.
REKLAMİsrail ile Hamas'ı ateşkese ikna etmek amacıyla Tel Aviv'de bulunan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas'ın tuttuğu rehineleri serbest bırakmasını sağlayacak ve Filistinlilerin Gazze'de 10 aydır süren yıkıcı çatışmalar nedeniyle çektiği acıları dindirecek bir ateşkes anlaşmasının imzalanmasının zamanının geldiğini belirtti.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile Tel Aviv'de görüşmelere başlayan Blinken, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Bu belirleyici bir an, rehinelerin eve dönmesi, ateşkes sağlanması ve herkesin kalıcı barış ve güvenliğe giden daha iyi bir yola girmesi için muhtemelen en iyi, belki de son fırsat," dedi.
Her iki tarafın da bir anlaşmaya varmak için bu fırsatı değerlendirmesi gerektiğini söyleyen Blinken, "Artık herkesin 'evet' demesinin ve 'hayır' demek için bahane aramayı bırakmasının zamanı geldi," dedi.
İran'a üstü kapalı bir göndermede bulunan Blinken, "Aynı zamanda kimsenin bu süreci rayından çıkaracak herhangi bir adım atmamasını sağlamanın da zamanı geldi," dedi. "Bu nedenle gerilim ve provokasyon olmaması, bizi herhangi bir şekilde bu anlaşmadan uzaklaştıracak ya da çatışmayı başka yerlere ve daha büyük bir yoğunluğa taşıyacak herhangi bir eylemde bulunulmaması için çalışıyoruz."
Bu, Blinken'in çatışmaların başlamasından bu yana Orta Doğu'ya yaptığı dokuzuncu acil ziyaret olurken, aralarında ABD'nin de bulunduğu arabulucuların bir anlaşmanın yakın olduğuna dair iyimserliklerini ifade etmelerinden günler sonra gerçekleşti. Ancak Hamas son tekliften derin bir memnuniyetsizlik duyduğunu ifade ederken, İsrail tarafı da uzlaşmaya yanaşmadığı noktalar olduğunu belirtti.
Bu hafta Mısır'da yapılması beklenen yeni görüşmelerden günler önce gerçekleştirilen bu ziyaret, İran'ın İsrail'i sorumlu tuttuğu Hamas'ın üst düzey siyasi lideri İsmail Haniye'nin ve Lübnan'daki üst düzey komutanların ölümlerinin ardından çatışmanın daha derin bir bölgesel savaşa dönüşmesinden korkulduğu bir döneme denk geldi.
Herzog, Joe Biden yönetiminin İsrail'e verdiği destek için Blinken'a teşekkür ederek, son 24 saat içinde İsraillilere yönelik saldırılardan yakındı.
Herzog, "Bugünlerde yaşadığımız şey bu," dedi. "Dünyanın dört bir yanından gelen terörizmle kuşatılmış durumdayız ve dirençli ve güçlü bir ulus olarak karşılık veriyoruz," ifadelerini kullandı.
Arabulucular bu hafta Kahire'de tekrar bir araya gelerek, ateşkesi sağlamaya çalışacak. Blinken, pazartesi günü Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ile yapacağı görüşmelerle İsrail ziyaretini tamamladıktan sonra salı günü Mısır'a gidecek.
İsrail sınırını aşıp baskın yapan Hamas militanları, 7 Ekim'de düzenledikleri saldırıda çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 1.200 kişiyi öldürdü ve 250 kadar kişiyi de rehin aldı. Bu rehinelerin yaklaşık yarısı, kasım ayında bir hafta süren ateşkes sırasında İsrail tarafından tutulan Filistinli mahkumlarla takas edilerek serbest bırakıldı.
Gazze'deki sağlık yetkililerine göre, 7 Ekim'den beri İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk olmak üzere yaklaşık 40.000 Filistinli öldürüldü ve 90.000'den fazla kişi yaralandı.
Harabeye dönüşen Gazze'nin pek çok bölgesinde gıdaya, temiz suya ve ilaca ulaşmak hala çok zor.
Geçtiğimiz hafta sonu, önerilen ateşkese aracılık eden üç ülke - Mısır, Katar ve ABD - İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonların çoğunu durduracağı ve rehinelerin serbest bırakılması karşılığında bir dizi Filistinli mahkumu serbest bırakacağı bir anlaşma üzerinde ilerleme kaydedildiğini bildirdi.
Blinken'in pazar günü Tel Aviv'e varmasından kısa bir süre önce Netanyahu kabine toplantısında İsrail'in esnek davranabileceği ve davranamayacağı alanlar olduğunu belirtti.
Üç ülkenin arabuluculuk yaptığı ateşkes teklifi, Hamas'ın 7 Ekim saldırısı sırasında kaçırılan tüm rehineleri serbest bırakacağı üç aşamalı bir süreci öngörüyor. Buna karşılık İsrail de Gazze'deki güçlerini geri çekecek ve Filistinli tutukluları serbest bırakacak.
REKLAMHamas İsrail'i, silah kaçakçılığını önlemek için Gazze-Mısır sınırı boyunca ve kuzeydeki evlerine dönen Filistinlileri arayabilmek için bölgeyi ikiye bölen bir hat boyunca askeri varlığını sürdürmesi yönündeki taleplerine yenilerini eklemekle suçluyor. İsrail ise bunların yeni talepler olmadığını, daha önceki bir önerinin açıklığa kavuşturulması olduğunu ifade ediyor.
Yetkililer, ABD'nin İsrail ve Hamas'ın pozisyonları arasında kalan tüm boşlukları dolduracak öneriler sunduğunu söyledi. ABD'nin taslağına resmi yanıtların bu hafta verilmesi bekleniyor ve daha önce olduğu gibi görüşmeler çıkmaza girmezse ateşkes ilan edilebilir.
Pazar günü geç saatlerde Hamas tarafından yapılan açıklamada Netanyahu'nun yeni koşullar talep ederek anlaşmanın önüne engeller koymaya devam ettiği belirtildi. Netanyahu savaşı uzatmak istemekle suçlanırken, arabulucuların son teklifinin İsrail'e teslimiyet anlamına geldiği ifade edildi.
Mısırlı bir yetkili pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrailli bir heyetin ateşkes çabalarının bir parçası olarak Mısırlı yetkililerle görüştüğünü belirtti.
REKLAMPazar günü saatler süren görüşmede Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridoru üzerinde durulduğunu ancak bir ilerleme sağlanamadığını belirten yetkili, devam eden müzakereler konusunda isminin açıklanmaması koşuluyla bilgi verdi.
Yetkili, İsrail'in hala sınırın ve Gazze'yi ikiye bölen doğu-batı güzergahının kontrolünü elinde tutmakta ısrarcı olduğunu söyledi. Yetkili, heyetin görüşmelerinde yeni bir şey sunmadığını da söyledi.