CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Ankara’da ATO Congresium'da gerçekleşen kurultayda oylanan yeni tüzüğü partinin "anayasası" diye nitelendirdi.
REKLAMCumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) "İkinci Yüzyılda Değişim Kurultayı" başlıklı 20. Olağanüstü Tüzük Kurultayı'nda Cuma günü oylamalar sona erdi. Milletvekillerine en fazla üç dönem üst üste aday olma sınırlaması koyan yeni tüzük taslağı, maddelerin oy çokluğuyla onaylanmasının ardından kabul edildi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Ankara’da ATO Congresium'da gerçekleşen kurultayda oylanan yeni tüzüğü partinin "anayasası" diye nitelendirdi.
Özel tüzüğün kabul edilmesinin ardından yaptığı ilk konuşmada, "Biz burada partinin anayasasını yaptık. Bir anayasa yapılırken 51'e 49 geçerse o tartışma 50 yıl sürer. Ne benim için ne başkası için bu tüzüğün bir maddesi ya da hepsi ne güvenoyudur ne güvensizlik oyudur. Kurultayın sonunda ortaya çıkan tabloda kazanan, kaybeden yoktur. Kazanan CHP'dir" ifadelerini kullandı.
T24'te yer alan habere göre tüzük değişikliği uyarınca bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili, belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek.
Genel başkan adayı olmak içinse kurultay üye tamsayısının en az yüzde 5'inin ve en çok yüzde 10'unun yazılı önerisi gerekecek. Yüzde 10'dan çok imza divan başkanlığına sunulamayacak. Mevcut genel başkan, kendi isteği üzerine aday olabilecek ama kendisi imza toplayamayacak ve adına da imza toplanamayacak.
Tüzükte öne çıkan değişiklikler şu şekilde:
Milletvekili adaylarını belirleme
Oylamanın yaklaşık iki saat sürdüğü 52. Madde, TBMM üyeliği için adayların belirlenmesine yönelik yöntemleri içeriyor.
Buna göre milletvekilleri belirlenirken örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması ve merkez yoklaması gibi yöntemlere başvurulacak. Bu yöntemlerde kullanılacak oy pusulasında adayların bölge, cinsiyet, yaş, meslek gibi dağılımlarının dengeli olmasını sağlayacak önlemler alınacak. Örneğin en az bir seçim çevresinin aday listesinin ilk sırasında engelli bir adaya yer verilmesi öngörülüyor.
Ayrıca ön seçim veya aday yoklamasına katılanlar, merkez yoklaması, merkez adaylığı veya genel merkez kontenjanı için başvuramayacak.
Tüzüğe göre, hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütlerinin görüşü doğrultusunda Parti Meclisi karar verecek.
"TBMM Üyeliği İçin Adayların Saptanması" başlıklı 52. Madde'de "TBMM üyeliği için adayların saptanmasında yöntemler önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Hangi seçim çevresinde hangi aday saptama yönteminin kullanılacağına il örgütlerinin görüşü doğrultusunda Parti Meclisi karar verir" ifadeleri yer alıyor:
"Örgüt denetiminde önseçim veya örgüt denetiminde aday yoklaması yapılan seçim çevrelerinde Parti Meclisi, TBMM üye tamsayısının yüzde 15'i kadar sırayı genel merkez kontenjanı olarak belirleyebilir. Bu kontenjan her bir seçim çevresinde toplam milletvekili sayısının yüzde yüzde 15 kadar olabilir. Parti Meclisi ölçme değerlendirme yöntemlerinden yararlanarak genel merkez kontenjanına ayrılan sıraları üçte birine kadar il örgütüne, üçte birine kadar gençlik ve kadın kolları üyelerine, üçte birine kadar TBMM'nin mevcut partili üyelerine ayırır. Gençlik ve kadın kolları üyelerine ayrılan sıraların en az dörtte biri önceki seçimde milletvekili seçilmiş sıralara ayrılır. Fasıllar arası aktarma yetkisi Parti Meclisine aittir."
Milletvekillerine üç dönem kuralı
Yine 52. Madde uyarınca bir kişinin en fazla üç dönem üst üste milletvekili seçilebilmesi kuralı getirildi. Ancak yarısı tamamlanmadan seçimlerin yenilendiği yasama dönemleri hesaba katılmayacak.
Önseçim ve aday yoklaması gibi seçim yöntemlerinde ise dönem koşulu aranmayacak.
Buraya eklenen ek maddeye göre, söz konusu uygulama 24 Haziran 2018 seçimleriyle oluşturulan ve 14 Mayıs 2023'te sona eren TBMM 27. yasama dönemi itibarıyla geçerli sayılacak.
REKLAMYerel seçimlerde aday belirleme
Değişiklikle birlikte getirilen üç dönem kuralının yerel seçimlerde aday belirleme sürecinde de uygulanması öngörülüyor.
Buna göre, bir kişi en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek. Benzer şekilde ön seçim ve aday yoklaması yöntemlerinde üç dönem koşulu aranmayacak.
Ayrıca, bu yöntemlerle belirlenecek milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adaylıklarında, parti meclisi ve yüksek disiplin kurulu seçiminde, il ve ilçe yönetim kurullarının seçiminde, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde 50 cinsiyet kotası, yüzde 30 gençlik kotası uygulanacak.
Cinsiyet ve gençlik kotaları kurultaylarda kademeli olarak artırılacak.
REKLAMGençlik kotaları, 18-25 yaş aralığı için yüzde 10; 26-40 yaş aralığı için yüzde 20 olarak belirlendi.
Bunun yanı sıra adaylık başvurusu olması halinde en az bir engelli, ilçe ve il yönetim kurulları ile Parti Meclisi'nde yer alacak.
"Bambaşka bir CHP"
Kurultayın oylama gününün kapanış konuşmasında CHP Lideri Özel, parti açısından tarihi bir günü geride bıraktıklarını dile getirdi.
"Türkiye yarın bambaşka bir CHP'ye uyanacak" diyen Özel, hazırlayacakları yönetmeliklerle olası bir erken seçime hazırlıklı olacaklarını ifade etti.
REKLAMÖzel, bir sonraki seçim için hazırlanacak milletvekili listesinin CHP'nin iktidar grubunu oluşturacak liste olacağını savundu.