İsrail güçleri ile İran destekli Hizbullah militanları arasındaki çatışmalar Lübnan'ın güneyinde tırmanırken, İsrail ordusu cephesini genişletmeye çalışıyor.
REKLAM
Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Lübnan'da İsrail ve Hizbullah arasında ateşkes sağlama çabalarına rağmen, İsrail güçleri militan gruba yönelik operasyonlarını ağır hava saldırıları ve Lübnan topraklarına yönelik artan kara saldırılarıyla genişletmeye devam ediyor.
Çatışmayı sona erdirmeye yönelik mevcut öneri, 2006'daki son İsrail-Hizbullah savaşını sona erdiren anlaşmaya benziyor. Anlaşma, İsrail askerlerinin Lübnan'dan çekileceği ve Hizbullah'ın ülkenin güney sınırındaki silahlı varlığını kaldıracağı 60 günlük bir ateşkes öngörüyor.
ABD elçileri geçen hafta öneriyi görüşmek üzere İsrail'deydi, ancak Donald Trump'ın 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerini kazanması nedeniyle durum şu an belirsizliğini koruyor.
Diplomasi, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ile İran destekli Hizbullah militanları arasındaki çatışmaların yoğunlaştığı bir döneme denk geliyor.
On üçüncü ayına giren ve giderek tırmanan çatışma, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyinde gerçekleştirdiği katliam ve toplu kaçırma eyleminin ardından Hizbullah'ın İsrail hedeflerine roket atmasıyla başladı ve Gazze'deki savaşı tetikledi.
Lübnan'daki ana sıcak noktalardan biri, İsrail sınırının 6 kilometre kuzeyinde yer alan ve hem stratejik hem de sembolik önem taşıyan güneydeki Khiam kasabası olarak biliniyor.
Hizbullah son günlerde Khiam ve çevresinde İsrail birlikleriyle şiddetli çatışmalar yaşandığını bildirirken bunun, aynı zamanda İsrail ordusunun eylül sonunda başlattığı kara harekâtından bu yana güney Lübnan'a yaptığı en derin saldırı olduğu belirtildi.
Hizbullah füzeler ve insansız hava araçlarıyla İsrail'e ve güçlerine zarar verme kapasitesine sahip olsa da analistler, taktiksel önemi ve İsrail ordusunun yüksek teknolojili silahları göz önüne alındığında militan grubun Khiam'ı kontrol altında tutmakta zorlanabileceğini söylüyor.
Breaking Defence adlı savunma ve güvenlik haber kuruluşundan Lübnanlı analist Agnes Helou, Khiam çevresinde İnsansız Kara Araçları (İKA) tespit edildiğini söylüyor.
Euronews'e konuşan analist, "İsraillilerin otonom (işletim) sistemine dönüştürdüğü (eski) bir zırhlı araç olan M113 gibi insansız kara araçlarının varlığını gördük. Bu araç gözetleme için kullanılabileceği gibi patlayabilen bir zırhlı araç gibi intihar amaçlı bir kara insansız hava aracı olarak da kullanılabilir," dedi.
Eski bir İsrail askeri istihbarat şefi ve üst düzey yetkili olan Yossi Kuperwasser, İsrail'in şehirlerde savaşmak da dahil olmak üzere "farklı amaçlar için kullanılabilecek" insansız kara araçlarına sahip olduğunu söyledi.
Ancak şu anda İsrailli bir istihbarat ve güvenlik uzmanı olan Kuperwasser "teknik prosedürlere giremeyeceğini" ya da daha fazla ayrıntı veremeyeceğini belirtti.
İsrail'in artan saldırıları
Analistlere göre Khiam bölgesinin kontrolünü ele geçirmek İsrail ordusu için iki temel nedenden ötürü öncelik taşıyor.
Birincisi, bölge Hizbullah'ın tünel ve sığınaklarına ev sahipliği yapıyor. İkincisi, Khiam'ı ele geçirmek İsrail ordusunun Hizbullah'a karşı daha geniş bir cephe açmasını sağlayacak. Kuperwasser'e göre bu hat güney Lübnan'dan İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'ne kadar uzanacaktır.
Kuperwasser, "(Khiam) ve çevresindeki bölge coğrafi olarak güney Lübnan'da stratejik bir noktada yer alıyor," dedi.
Kuperwasser, "Tüm bu bölge dağlık ve bu yüzden buradaki köyleri ve yolları kontrol etmek İsrail ordusu için çok önemli" dedi ve bölgenin aynı zamanda İsrail-Lübnan sınırı boyunca uzanan ve İsrail'in 1967'den beri kontrol ettiği 39 kilometrekarelik bir arazi parçası olan Shebaa Çiftlikleri'ne açılan bir kapı olarak görüleceğini sözlerine ekledi.
Hem Suriye hem de Lübnan bölgenin Lübnan'a ait olduğunu iddia ediyor.
Kuperwasser, İsrail ordusunun resmi hedefinin Hizbullah'ın balistik cephaneliğini operasyonlarla ortadan kaldırmak olduğunu, militanların füzelerini ve insansız hava aracı filolarını yok etmek için gelişmiş silahlar ve yenilikçi yapay zeka sistemleri kullandığını belirtiyor.
Hizbullah'ın toplam askeri kapasitesi İsrail ordusunun yanında sönük kalsa da, grup çatışma uzmanları tarafından dünya çapında en iyi silahlanmış devlet dışı aktör olarak kabul ediliyor.
Helou, "Ağırlıklı olarak yakın köylerden saldırıların ya da devam eden çatışmaların yaşandığı yerlere fırlattıkları kısa menzilli füzeler kullanıyorlar," dedi.
Ancak uzmanlar Hizbullah'ın İsrail'deki hedefleri ve altyapıyı vurabilecek orta ve uzun menzilli füzelere de sahip olduğunu söylüyor. Kuperwasser İsrail'in Lübnan'da zemin kazanmaya ve cephesini genişletmeye çalıştığını, çünkü İsrail ordusunun Hizbullah'ın bazı silahlarının menzilini "hafife aldığını" söyledi.
Örneğin Hizbullah'ın uzun menzilli tanksavar füzeleri 9 kilometre uzaklıktaki hedefleri vurabiliyor ki bu da İsrail ordusunun daha önce tahmin ettiği menzilin yaklaşık iki katı.
"Bu da savaş alanına farklı bir derinlik kazandırıyor" diyen Kuperwasser, nihayetinde ABD'nin mevcut Biden yönetimi ateşkesin Lübnan'daki çatışmaların Gazze'deki gibi yıkıcı bir hal almasını engelleyebileceğini umduğunu söyledi.
Lübnan hükümetine göre İsrail'in saldırıları nedeniyle 3.000'den fazla kişi öldü ve çoğu son aylarda olmak üzere en az 1,2 milyon kişi yerinden edildi.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasındaki son çatışmalar kanlı geçerken Lübnanlı yetkililer salı günü Beyrut'un hemen güneyindeki Barja kasabasına düzenlenen İsrail hava saldırısında en az 20 kişinin öldüğünü açıkladı.
Çarşamba günü ise İsrail birlikleri güneydeki Nabatieh kentine (Khiam'a sadece 25 kilometre uzaklıkta) saldırı düzenledikten sonra belirli mahalleler için tahliye emri verdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bu hafta İsrail'in yeni savunma bakanı olarak İsrail Katz'ı atamasının ardından Lübnan'da çatışmanın yakında şiddetlenebileceğine dair endişeler artıyor.
Katz, İsrail'in kuzeyinde çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilen insanların evlerine dönmelerini kolaylaştırmak için Hizbullah'ı "yenme" sözü verdi.