Donald Trump Beyaz Saray'a geri dönerken, Ukrayna'daki savaşı 24 saat içinde sona erdirme vaadi hakkında sorular sorulmaya başlandı. Bu, Ukrayna için iyi bir haber olabilir mi?
Donald Trump 2024 ABD başkanlık seçimleri kampanyası sırasında defalarca Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşı 24 saat içinde sona erdirebileceğini söyledi.
Trump, "Anlaşmayı bir gün içinde yapacağım," dedi.
Bu iddia, seçim söylemiyle tanınan Trump için bile gerçekçi değildi. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da yaşanan en büyük savaş Ukrayna'yı kasıp kavururken, bu vaat seçim kampanyasındaki pek çok söylemden biri olarak unutulmadı ve o günden bu yana Trump için çok önemli bir konu haline geldi.
Trump, 6 Kasım'da ABD başkanlık seçimlerinde zaferini ilan ettiği konuşmasında Ukrayna'dan hiç bahsetmedi ancak görevdeki ikinci döneminin Rusya'nın işgaliyle harabeye dönen ülke için ne kadar önemli olacağını ima etti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, eylül ayında New York'ta yaptıkları yüz yüze görüşmeyi hatırlattığı X paylaşımında Trump'ı tebrik etti. "Başkan Trump'ın küresel meselelerde 'güç yoluyla barış' yaklaşımına olan bağlılığını takdir ediyorum. Bu tam da Ukrayna'da adil barışı pratikte yakınlaştırabilecek bir ilkedir," diye yazdı.
Ancak, Trump'ın Beyaz Saray'a dönüş anı yaklaştıkça, Amerika Birleşik Devletleri'nin 47. Başkanı başka bir düşünceye ve başka bir zaman çizelgesine sahip olabilir. "24 saat" olarak başlayan süre şimdi altı aya dönüştü.
Oldukça sert bir gerçeklik kontrolü yapan Trump, savaşı sona erdirmek için altı aylık bir zaman çizelgesinin daha gerçekçi olduğunu söyledi. Ukrayna'nın eski Ekonomi Bakanı Tymofiy Mylovanov Euronews'e yaptığı açıklamada, bu zaman çizelgesi revizyonunun Kiev için iyiye işaret olduğunu söyledi.
"Olası en kötü senaryo Ukrayna'nın teslim olması olurdu. Bu da 24 saatlik senaryo, yani ABD'nin Ukrayna ve AB'yi desteklemek için elinde koz bulundurduğu ve Rusya'yı desteklemek için elinde fazla koz bulunmadığı bir senaryo, yani Rusya'nın taleplerini kabul etmek ve Ukrayna'ya Rusya'nın taleplerini kabul etmesi için baskı yapmak."
"Bu nedenle 24 saatlik senaryo Ukrayna için mümkün olan en kötü senaryo. Şu anda altı aydan ya da üç aydan bahsediyor olmaları Rusya üzerinde baskı kuracaklarını gösteriyor. İşte bu yüzden zamana ihtiyaçları var."
'Olabileceğinden çok daha iyi'
Mylovanov'a göre, ABD Başkanı Joe Biden'ın 300 milyar dolarlık Rus varlığına el koymaya yönelik "son çare" girişiminin ortasında, muhtemelen yönetimler arasında koordinasyon içinde bu kaldıracın inşa edildiğine dair işaretler var.
Söz konusu para Rusya Merkez Bankası'na ait ve ilk olarak üç yıl önce Moskova'nın Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalini başlatmasının ardından dondurulmuştu. Bu paranın büyük bir kısmı hala Avrupa bankalarında tutuluyor, ancak bir kısmı da ABD merkezli bankalarda bulunuyor.
Mylovanov, "Haberler el koyma girişiminden ziyade, Trump yönetimiyle koordineli bir şekilde -haberlere bakacak olursanız- aniden yapılan bir son hamle olduğu gerçeğini ortaya koyuyor. Temel olarak, Rusya'ya sizin üzerinizde baskı kurmaya çalışacağımızın sinyalini veriyor. Ve eğer paranızı geri istiyorsanız, bunun için pazarlık yapmaya hazırız," diyor.
Bu işaretler Trump yönetiminin "Rusya için pek de elverişli olmayan" bir senaryoya doğru evrildiğini gösteriyor ki bu da "Ukrayna için iyi haber" diye açıklıyor.
Mylovanov, Ukrayna'da Trump'ın başkanlığının, neredeyse üç yıldır Rusya'nın geniş çaplı işgaline karşı kendini savunan ülke için ne anlama gelebileceği konusunda endişelenen pek çok insan olduğunu da kabul ediyor.
"Trump'ın bizi satmaya çalıştığını söylüyorlar" diyen Mylovanov, Ukrayna'nın "oldukça iyi bir noktada" olduğunu savundu. "Belki olabildiğince iyi değil ama olabileceğinden çok daha iyi" diye ekledi.
Trump yönetimi Rusya için "o kadar da elverişli olmayan bir senaryoya" meylediyor olsa da bu Ukrayna için elverişli olduğu anlamına gelmiyor.
Başkanlık tartışması sırasında Trump, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savaşı kazanmasını isteyip istemediğini söylemeyi reddetti ve bu konudaki doğrudan sorudan kaçındı. Basitçe şöyle dedi: "Savaşın durmasını istiyorum."
Bu Kiev için yeterince iyi mi?
Mylovanov'a göre her şey Ukraynalıların neyi kabul edip neyi kabul etmek istemediklerine dair gerçekçi beklentilerle ilgili.
"İnsanların kabul etmek istemediği şey anayasanın değiştirilmesi, Ukrayna'nın silahsızlandırılması ya da işgal edilmemiş toprakların bırakılması. İnsanların kabul etmeye istekli olduğu şey - anketlere dayanarak - bölgeyi kontrol etmediğimizin bir tür geçici kabulüdür" dedi. "Yani bir tür fiili gerçeklik. Yani insanlar gerçekliği kabul etmeye istekli ama teslim olmaya istekli değiller."
Mylovanov'a göre asıl karmaşık nokta Ukrayna ve Rusya'nın nasıl bir uzlaşmaya varabileceği.
"Putin bunu içeride bir zafer olarak satmak zorunda. Ukrayna da bunu içeride gelecekteki işgallere karşı bir garanti olarak satmak zorunda. Rusya'nın geri gelip daha fazla toprak alması için bir Truva atı yaratacak hiçbir şey kabul edilemez."
Mylovanov, daha önce söz verilip Rusya tarafından yerine getirilmeyen garantiler göz önüne alındığında, yeni taahhüdün kağıt üzerinde imzalananlardan çok daha fazlasını gerektireceği sonucuna vardı.