Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Rusya'nın Avrupa'ya gaz sevkiyatını durduran Ukrayna'nın eylemlerinden 'kabul edilemez' diye bahsetti.
REKLAM
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Cuma günü verdiği mülakatta, 'enerji güvenliğinin' temin edilmemesi halinde AB'nin Rus vatandaşlarına ve şirketlerine uyguladığı yaptırımları Mart ayında veto edeceklerini söyledi.
Budapeşte, Pazartesi günü veto tehdidinden vazgeçerek, AB'nin Rusya'ya yönelik yaptırımlarının altı ay daha uzatılmasına onay vermişti.
Dışişleri Bakanı Szijjarto, Macaristan'ın devlet televizyon kanalı Magyar Televizio'da, "Geçtiğimiz pazartesi günü Avrupa Komisyonu'ndan, Ukrayna'nın Macaristan ve Orta Avrupa'nın enerji güvenliğini tehdit etmeyeceğine dair garantiler aldık," dedi.
"Avrupa Komisyonu sözünü tutmazsa ve Ukrayna'yı Macaristan'ın enerji güvenliğini sağlayacak önlemler almaya zorlayamazsa, yaptırımlar hakkında bir sonraki karar verildiğinde bunun sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalacaklar."
Euronews'e konuşan bazı diplomatlara göre yaptırımların uzatılması kararı, dışişleri bakanları toplantısında Budapeşte'nin endişelerini yatıştırmak için "enerji altyapısının bütünlüğü" ile ilgili bir ifadenin ortaya atılmasıyla sağlandı.
Petrol, kömür, teknoloji, finans, lüks mallar, taşımacılık ve yayıncılığa yönelik kapsamlı yasakları ve Rusya Merkez Bankası'nın 210 milyar euroluk (yaklaşık 7.887 trilyon Türk Lirası) varlığının dondurulmasını içeren sektörel yaptırımlar, oybirliği sağlanamazsa 31 Ocak'ta sona erecekti.
Kritik son tarihten önceki günlerde Macaristan, Donald Trump'ın ABD başkanı olarak göreve başlamasının, bloğun politikasını ve yaptırımların altı ayda bir yenilenme şeklini daha geniş bir şekilde gözden geçirmeyi hak ettiğini savunarak eleştirel söylemini artırdı.
Geçtiğimiz cuma günü Başbakan Viktor Orban, Macaristan ve Slovakya'nın şu anda Ukrayna ile Rus gazının transit geçişi konusunda yaşadığı ve Kiev'in 2024 sonunda sonlandırdığı anlaşmazlıkla doğrudan bir bağlantı kurarak çıtayı yükseltti.
Orban bir radyo röportajında, "Şu anda kapalı olanın yeniden açılması gerekiyor. Bu Ukrayna için bir mesele değil, Avrupa için bir mesele, Orta Avrupa için bir mesele," demişti.
"Eğer Ukraynalılar yardım istiyorlarsa, örneğin Ruslara yaptırım uygulanmasını istiyorlarsa, o zaman gaz transit yollarını yeniden açalım ve Macaristan da dahil olmak üzere orta Avrupa ülkelerinin Ukrayna üzerinden ihtiyacımız olan gazı almasına izin verelim."
Szijjarto, "Bir sonraki oylamada pozisyonumuz, Ukrayna'nın verilen taahhütleri yerine getirip getirmeyeceğiyle bağlantılı olacak. Sorumluluk onlarda," ifadeleriyle sözlerini sürdürdü.
Ukrayna'nın eylemlerini, "kabul edilemez" diye yorumlayan Macaristan Dışişleri Bakanı, Avrupa Birliği ülkelerinin mevcut durum karşısında "bir şey yapmamalarını" eleştirdi.
Budapeşte, Brüksel'in Kiev ile bir görüşme gerçekleştirmesini, bu toplantıya Macaristan ve Slovakya'dan yetkililerin de davet edilmesini istiyor.
Avrupa Konseyi, geçtiğimiz sonbaharda ayrı bir kararla Rusya'nın 2.000'den fazla vatandaşını ve şirketini kapsayan yaptırımların 15 Mart 2025'e kadar uzatılmasını kabul etti.
Yaptırımlar arasında AB'ye seyahat yasağı, varlıkların dondurulması, listede yer alan kişilerle ve şirketlerle iş yapılmaması gibi maddeler vardı. Bu önlemler her altı ayda bir uzatılıyor.
Ne olmuştu?
Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gaz sevkiyatı 2025 yılının ilk günü itibarıyla sona erdi. Ukrayna'nın gaz transit operatörü, Rusya'nın 1 Ocak için Ukrayna boru hatları üzerinden herhangi bir gaz akışı talep etmediğini açıkladı.
Bu, savaşan iki ülke arasında 2019 yılında imzalanan ve Moskova'nın kıtaya Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) ihracatının nihai varış noktasına yönlendirilmeden önce Ukrayna'dan transit geçmesine izin veren beş yıllık bir anlaşmanın sonuna işaret ediyor.
Bu anlaşma sayesinde Kiev, transit geçiş ücretiyle milyarlar kazandırıyordu.
Karar, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'nin anlaşmayı yenilemeyi düşünmediğini açıklamasıyla geldi. Zelenskiy kararının, Avrupa'nın Rusya'dan uzaklaşması ve Kremlin'in Ukrayna üzerinden "ek milyarlar kazanmasına" izin vermemek için önemli olduğunu vurguladı.
Rusya'nın Avrupa'ya giden en eski gaz yolunun kapatılması, 2014 yılında Ukrayna'nın Kırım Yarımadası'nı ilhak etmesiyle başlayan ve kıta ile 10 yıl süren çalkantılı ilişkileri sona erdiriyor.
AB, Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana Rus enerjisine olan bağımlılığını azaltma çabalarını yoğunlaştırıyor. Brüksel tarafından açıklanan rakamlar, Rus gazının 2023 yılında bloğun toplam gaz ithalatının yaklaşık yüzde 8'ini oluşturduğunu gösteriyor. Buna karşılık 2021'de bu oran yüzde 40'ın üzerindeydi.