İsrail cuma gecesi İran'da stratejik tesisleri, üst düzey liderleri ve nükleer uzmanlarını hedef aldı. Peki İsrail'in İran'daki öncelikli hedefleri neler?
REKLAM
Cuma günü erken saatlerde İsrail, Tahran'ın askeri liderliği ve İran nükleer programının stratejik tesisleri de dahil olmak üzere İran'daki en az 100 hedefe yönelik geniş çaplı bir askeri operasyon başlattı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail'in İran'ın nükleer zenginleştirme ve nükleer silah üretme tesislerini, balistik füze programı tesislerini ve İranlı nükleer bilimcileri hedef aldığını söyledi.
Aralarında Tahran, Şiraz ve Tebriz'in yanı sıra İsfahan ve Kirmanşah'ın da bulunduğu bir dizi farklı tesisin hedef alındığı bildirildi.
'Yükselen Aslan' operasyonu: Cuma günkü hedefler hangileriydi?
İsrail Savunma Kuvvetleri'ne (IDF) göre İsrail ülke genelinde 100'den fazla hedefi vurmak için 200 savaş uçağı ve yaklaşık 330 "çeşitli mühimmat" kullandı.
İsrail ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Tahran'a yaklaşık 250 km uzaklıktaki Natanz nükleer tesisinin vurulduğunu doğruladı.
İran'ın en önemli nükleer zenginleştirme tesisi ve yeraltı santrifüj tesisleri ağır beton duvarlarla korunuyor. Sahanın genişletilmesi için inşaat çalışmaları devam ediyordu.
Saldırı sırasında ne kadar hasar meydana geldiği belli değil, ancak internette yayınlanan video görüntülerinde büyük patlamaların ardından yaşananlar görülüyor.
ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü'ne (ISW) göre Tahran'daki hedefler arasında Farahzad, Amir Abad ve Andarzgou mahalleleri, Lavizan bölgesi ve Asatid-e Sarv kompleksi bulunuyor. Tahran'daki Nobonyad, Langari ve Patrice Lulumba caddelerindeki hedefler ve Jahan Koudak Kulesi de vuruldu.
İsrail Ordu Radyosu da İsrail'in dini liderin üst düzey danışmanlarından Ali Shamkhani'yi hedef aldığını bildirdi.
İsrail neyi vurmadı?
İranlı yetkililer Birleşmiş Milletler Atom Ajansı Başkanı Rafael Grossi'ye İsrail'in Fordow, İsfahan ve Buşehr'deki nükleer tesisleri vurmadığını bildirdi.
Fordow tesisi Tahran'ın yaklaşık 100 km güneybatısında yer alıyor. Santrifüj kaskadlarına da ev sahipliği yapıyor ancak Natanz tesisinden daha küçük.
İran Fordow'u 2021'den bu yana biriktirdiği silah kalitesine yakın uranyumun çoğunu üretmek için kullanıyor.
Tesisin uçaksavar bataryalarıyla korunduğu için hava saldırılarına dayanacak şekilde tasarlandığı bildiriliyor. Bir dağın yamacına inşa edilmiş olan bu zenginleştirme tesisi, kaya ve toprağın yaklaşık 80 metre altında yer alıyor.
Askeri uzmanlar daha önce "Massive Ordnance Penetrator" olarak bilinen "bunker-buster" bombası gibi bir silah gerektireceğini söylemişlerdi. İsrail'in bu tür bir silahın temininde ABD'nin yardım ve desteğine ihtiyaç duyabileceği nokta da bu.
İsrail tarafından hedef alınmayan bir diğer nükleer tesis ise İsfahan'daki.
Tahran'ın yaklaşık 350 km güneydoğusunda yer alan İsfahan'da binlerce nükleer bilimci çalışıyor. Ayrıca Çin'e ait üç araştırma reaktörüne ve ülkenin atom programıyla bağlantılı laboratuarlara da ev sahipliği yapıyor. İsfahan, İran'ın en büyük nükleer araştırma kompleksi olarak kabul ediliyor.
Tahran'ın yaklaşık 750 km güneyinde, Basra Körfezi üzerinde yer alan Buşehr nükleer santrali ise İran'ın tek ticari nükleer santrali.
Santralin inşasına 1970'lerin ortalarında İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi döneminde başlanmıştı. Santral 1979 İslam Devrimi'nden sonra İran-Irak Savaşı'nda defalarca hedef alınımıştı. Rusya daha sonra tesisin inşaatını tamamlamıştı.
İran bölgede bunun gibi iki reaktör daha inşa ediyor. Buşehr'in yakıtı İran'da değil Rusya'da üretilen uranyumdan sağlanıyor ve UAEA tarafından denetleniyor.