İsrail Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Tahran’daki Evin Hapishanesi ile İran Devrim Muhafızları’na ait güvenlik merkezinin hedef alındığı belirtildi.
REKLAM
İsrail, pazartesi günü başkent Tahran’da İran hükümetine ait hedefleri vurdu. Saldırılar, Trump yönetiminin bir gün önce İran’daki nükleer tesislere düzenlediği büyük bombardımanın ardından İran’ın İsrail’e fırlattığı füze ve İHA saldırılarına misilleme niteliği taşıyor.
İsrail Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Tahran’daki Evin Hapishanesi ile İran Devrim Muhafızları’na ait güvenlik merkezinin hedef alındığı belirtildi. Açıklamada, “İran diktatörü, İsrail halkına saldırmasının bedelini tam güçle ödeyecek,” dendi.
ABD’nin pazar günü hedef aldığı nükleer tesislerden biri olan yeraltındaki Fordo Zenginleştirme Tesisi, İran devlet televizyonuna göre pazartesi günü yeniden vuruldu. Saldırının kim tarafından gerçekleştirildiği resmen doğrulanmadı. Ancak İsrail medyası Fordo çevresindeki bazı noktaların hedef alındığını bildirdi.
Viyana’da konuşan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, ABD’nin Fordo tesisine 'sığınak delen bombalarla' gerçekleştirdiği saldırının ardından 'önemli ölçüde hasar' beklediklerini söyledi.
ABD’nin İran’daki üç nükleer tesisi hedef alması, ülkeyi doğrudan İsrail’in savaşına dahil etti ve bölgesel bir çatışma endişesini artırdı. İran, bu saldırıyı 'çok büyük bir kırmızı çizginin' aşılması olarak değerlendirdi.
İran Atom Enerjisi Kurumu sözcüsü Behruz Kemalvendi de dahil olmak üzere bazı İranlı yetkililer, hedef alınan tesislerden nükleer materyalin önceden çıkarıldığını iddia etti. Grossi ise, UAEA yönetim kuruluna yaptığı açıklamada, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin 13 Haziran’da kendisine 'nükleer materyal ve ekipmanları korumak için özel önlemler alınacağını' bildirdiğini söyledi. Ancak İran’ın bu konuda bir bildirim yapıp yapmadığı açıklanmadı.
İran’dan 'Gerçek Vaat 3' operasyonu
İran, pazartesi günü Tel Aviv ve Hayfa'yı hedef alarak 'Gerçek Vaat 3' operasyonunun yeni dalgasını başlattığını duyurdu. Patlama sesleri Kudüs’te de duyuldu, ancak hasara ilişkin henüz bilgi paylaşılmadı.
Tahran’da ise görgü tanıkları, öğle saatlerinde İsrail’in hava saldırılarının başkentin çevresini hedef aldığını söyledi. İran devlet televizyonu, Evin Hapishanesi’nin giriş kapısının vurulduğunu ve saldırıya ait siyah-beyaz güvenlik kamerası görüntülerini yayınladı.
Evin Hapishanesi, çifte vatandaşlık taşıyanlar ve Batılı ülkelerle bağlantılı kişilerin tutulduğu, İran’ın pazarlık aracı olarak kullandığı bir yer olarak biliniyor. Hapishane, Devrim Muhafızları tarafından yönetilen özel birimler barındırıyor ve hem ABD hem de AB tarafından yaptırım listesinde yer alıyor.
İran’dan ABD’ye tehdit: Serbestiz
İran'ın yeni Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Abdurrahim Musevi, ABD’nin saldırılarının ardından yaptığı açıklamada, bu durumun İran ordusuna artık 'ABD çıkarlarına karşı serbestçe hareket etme hakkı verdiğini' söyledi. İran’ın kısa menzilli füzelerinin menzilinde olan bölgelerde on binlerce ABD askeri bulunuyor.
ABD, pazar günkü Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine yönelik saldırısını İran’ın nükleer programını hedef alan tek seferlik bir müdahale olarak niteledi. Ancak Başkan Donald Trump, İran’ın karşılık vermesi durumunda yeni saldırılar düzenleneceği uyarısında bulundu.
Musevi, saldırıların İran’ın egemenliğini ihlal ettiğini ve fiilen bir işgal anlamına geldiğini söyledi. İran devlet haber ajansı IRNA da bu açıklamaları doğruladı.
Diplomatik çabalar sürüyor
ABD’nin saldırılarının ardından dünya genelinden gerilimin düşürülmesi ve diplomasiye dönüş çağrıları geldi. Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Brüksel’deki dışişleri bakanları toplantısı öncesi yaptığı açıklamada, "İntikam ve savaşın tırmanması ihtimali çok ciddi," dedi. Hürmüz Boğazı’nın İran tarafından kapatılması ihtimalinin herkes için tehlikeli olduğunu vurguladı.
İranlı yetkililer, pazar günkü saldırıların ardından bu deniz yolunu kapatabileceklerini yeniden dile getirdi.
İran, nükleer programının tamamen sivil amaçlı olduğunu savunuyor. 2015’te ABD, Fransa, Çin, Rusya, İngiltere ve Almanya ile imzaladığı anlaşma kapsamında uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sınırlamayı ve denetçilere erişim izni vermeyi kabul etmişti. Ancak Trump, başkanlığının ilk döneminde ABD’yi bu anlaşmadan çekti. Bunun ardından İran, uranyumu yüzde 60 saflığa kadar zenginleştirmeye başladı ve tesislerine erişimi sınırlandırdı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ise Brüksel’e varışında yaptığı açıklamada, İran’a ABD ile yeniden doğrudan müzakerelere başlaması çağrısında bulundu ve Avrupa’nın arabuluculuk rolünü sürdüreceğini belirtti.
Öte yandan, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, pazartesi günü Moskova’da, İran’ın önemli müttefiki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi.