İngiliz Başbakanı Starmer ayrıca, ülkesinin Ukrayna’ya 350 adet hava savunma füzesi sağlayacağını da duyurdu.
İngiltere, nükleer bomba taşıma kapasitesine sahip 12 adet ABD yapımı F-35A savaş uçağı satın alacağını ve NATO'nun nükleer caydırıcılık görevine katılacağını açıkladı.
Bu adım, İngiltere’nin nükleer caydırıcılığında son senelerde görülen en büyük genişleme olarak tanımlanıyor.
Başbakan Keir Starmer, açıklamayı Hollanda’da düzenlenen NATO zirvesinde yaptı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, kararı “İngiltere’nin NATO’ya yaptığı bir diğer güçlü katkı,” olarak nitelendirdi.
İngiltere, Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından 1990’larda uçaktan atılan atom bombalarını envanterinden çıkarmıştı. Şu anda ülkenin tüm nükleer cephaneliği denizaltılardan fırlatılan füzelerden oluşuyor.
NATO bünyesinde yalnızca üç ülke (ABD, İngiltere ve Fransa) kendi nükleer silahlarına sahip. Ancak yedi NATO ülkesi, ittifakın Avrupa'da konuşlandırdığı ABD yapımı B61 nükleer bombaları taşıyabilecek uçaklara sahip.
İngiltere'nin NATO görevi kapsamında nükleer silah taşıyabilen uçak kullanabilmesi için hem NATO'nun nükleer planlama grubunun hem de ABD Başkanı ile İngiltere Başbakanı’nın onayı gerekiyor.
'Tartışma yaratabilir'
Chatham House düşünce kuruluşunun uluslararası güvenlik programından Marion Messmer, İngiliz hükümetinin ABD’ye ait nükleer silahların İngiltere topraklarında konuşlandırılıp konuşlandırılmayacağına dair açıklama yapmaktan kaçındığını söyledi. Bu durumun kamuoyunda tartışma yaratabileceğine dikkat çekti.
Messmer, "İngiltere'nin bu uçaklarla kullanılabilecek kendi nükleer silahı yok. NATO'nun bu görevine katılan diğer ülkeler gibi, ABD’ye ait nükleer silahlar kendi topraklarında konuşlu olsa bile tamamen Amerikan kontrolünde kalıyor," dedi.
Ukrayna'ya destek
Starmer ayrıca, İngiltere'nin Ukrayna’ya 350 adet hava savunma füzesi sağlayacağını da duyurdu. Bu destek, dondurulan Rus varlıklarından elde edilen faiz geliriyle oluşturulan 85 milyon euroluk bir fonla finanse edilecek.
Bu duyurular, İngiltere ve diğer NATO üyelerinin 2035 yılına kadar güvenlik harcamalarını gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 5’ine çıkarma taahhüdü verdiği dönemde geldi. Bu oranın yüzde 3,5’i doğrudan savunmaya, yüzde 1,5’i ise daha geniş güvenlik ve direnç politikalarına ayrılacak.
İngiltere şu anda milli gelirinin yüzde 2,3’ünü savunmaya harcıyor. Bu oranın 2027’ye kadar yüzde 2,6’ya çıkarılması planlanıyor.