Brexit sonrası denetim gecikmeleri, bahçecilik sektörü ticaretini milyarlarca euroluk zarara uğratırken, AB’deki fabrikalar ürünlerini kamyonlarda çürümeye terk ediyor.
REKLAM
Avrupa'nın güçlü bahçecilik endüstrisi, ihracatta gecikmelere ve maliyetlere yol açan ve bazı tedarikçileri pazarlarından çıkmaya zorlayan Brexit sonrası sınır kontrolleri ile başa çıkmakta zorlanıyor.
İngiltere hükümeti tarafından Brexit'in ardından alınan biyogüvenlik önlemlerinin bir parçası olarak başlatılan kontroller, Avrupa bahçecilik sektöründeki aktörler tarafından "acı verici" olarak nitelendiriliyor.
İngiltere'de bitki ithalatçıları, sınır kontrollerinin bitki, çiçek ve diğer bahçecilik ürünlerinin tedariki üzerindeki etkisinden o kadar endişe duyuyorlar ki, İngiliz hükümetine mektup yazarak değişiklik talebinde bulundular.
HTA CEO'su Fran Barnes, İngiltere Biyogüvenlik ve Bitki Sağlığı Bakanı Sue Hayman'a gönderdiği mektupta, Avrupa Birliği (AB) ihracatçıları ve İngiltere ithalatçılarının karşı karşıya kaldığı zorlukların boyutlarını özetledi.
"Sektörümüz üzerindeki baskı çok büyük. Uzman nakliyeciler artık İngiltere pazarından tamamen çekiliyor ve bizi daralan bir tedarikçi havuzuyla baş başa bırakıyor," denilen mektupta, şu ifadeler de yer aldı: "AB ve İngiltere arasında bitki, ağaç, çiçek, çiçek soğanı ve tohum taşımacılığı yapan tüm taraflar şu anda bunu maksimum baskı altında yapıyor, maliyetlerde yönetilemez artışlarla karşı karşıya kalıyor, sancılı sınır süreçleri yaşıyor, ancak bunu yapmak için minimum bilgiye sahipler."
HTA, İngiltere'deki ithalatçılar, AB'deki ihracatçılar ve bunların çeşitli nakliyecileri ve aracı hizmet kuruluşları arasındaki köklü iş ilişkilerinin, zahmetli sınır kontrolleri nedeniyle kopma noktasına kadar zorlandığını belirtti.
İngiltere limanlarında, haşere ve hastalıkların ülkeye girmesini önlemek amacıyla bahçe ürünlerinin uzun süren fiziksel muayenesini gerçekleştirecek kapasitenin yetersiz olması, mal akışını aksatıyor.
Bazen günler hatta haftalar sürebilen bu gecikmeler, özellikle uzun süreli sözleşmeler nedeniyle maliyetleri müşterilerine kolayca yansıtamayan küçük ve orta ölçekli işletmeler olmak üzere tüm AB ihracatçıları üzerinde önemli bir mali yük oluşturuyor. Her bir fiziksel kontrolün maliyeti 500 ila 1.000 euro arasında değişebiliyor.
Hollanda özellikle hassas durumda
Gecikmelerden özellikle Hollandalı ihracatçılar etkilendi. İngiltere, yıllık yaklaşık 1 milyar euro değerinde çiçek ve bitkiler için ikinci en büyük pazarları.
Hollanda Çiçek ve Bitki İhracatçıları Birliği (VGB) Direktörü Matthijs Mesken, ticaretin mevcut durumuna ilişkin kasvetli bir tablo çizdi: "Herhangi bir günde İngiltere limanlarına çiçek ve bitki taşıyan 150 kadar kamyon gelebiliyor ve bunların her biri denetime tabi tutuluyor."
"Çiçeklerin yalnızca yüzde 3 ila yüzde 10'u kontrol edilirken, bitki sevkiyatlarının yüzde 100'ünün denetimden geçmesi gerekiyor. Bu da öngörülemeyen gecikmelere neden oluyor, özellikle de kamyonlar soğutulmadan bekletildiğinde, çiçekler gibi hassas ürünlere zarar verebilecek durumlar ortaya çıkıyor," diyen Mesken, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bitki taşımacılığında uzmanlaşmış nakliye operatörleri artık İngiltere pazarından çekiliyor ve ihracatçılar, AB'nin bahçecilik sektörü için önemli bir pazar olan İngiltere'nin potansiyel kaybı konusunda derin endişelerini dile getiriyor."
"Daha fazla şirketin İngiltere'ye mal göndermekte tereddüt ettiğini ya da göndermemeye karar verdiğini görüyoruz. Bu durum devam ederse, etkilenecek olan sadece birkaç teslimat değil, onlarca yıl boyunca kurulan tüm iş ilişkileridir."
Zayıf iletişim belirsizliği besliyor
HTA, yaşanan aksaklıkların sorumluluğunu doğrudan İngiliz hükümetine yüklüyor. Biyogüvenlik önlemlerinin gerekli olduğunu kabul etmekle birlikte, değişikliklerin yetersiz bir şekilde iletildiğini ve tutarsız bir şekilde uygulandığını, bunun da limanlarda karışıklığa yol açtığını savunuyor.
HTA CEO'su Barnes, "AB ile İngiltere arasında bitki, ağaç, çiçek, çiçek soğanı ve tohum taşımacılığı yapan tüm taraflar şu anda maksimum stres altında çalışıyor ve fiyatlarda yönetilemez artışlarla karşı karşıya," ifadelerini kullandı.
HTA, bu yılın başlarında Kent'teki Sevington sınır kontrol noktasında yaşanan ve İtalya'dan bitki taşıyan kamyonların bir haftadan uzun süre bekletildiği, özellikle yıkıcı bir olaya atıfta bulundu.
İngiltere'ye bitki nakliyesi yapan bir lojistik şirketi olan Marini Haulage'ın CEO'su Vincenzo Marini, o dönemde yaşadığı hayal kırıklığını paylaştı: "Şoförlerimizden biri, sınır yetkililerinden bitkilerin neden bekletildiğine dair net bir bilgi alamadan sekiz gün boyunca bir kamyonun içinde beklemek zorunda kaldı."
"Sonunda, ilk şoförün günlerce araçta uyuduktan sonra evine gidebilmesi için şoförleri değiştirmek zorunda kaldım. İşletmelerin bu şekilde karanlıkta bırakılması kabul edilemez," diye ekledi.
İngiltere hükümeti bu kontrollerin İngiliz bitki sağlığını korumak için gerekli olduğunu ve limanlarda daha sorunsuz operasyonlar sağlamak için çalıştıklarını vurguladı.
İhracatçılar mevcut sistemin sürdürülemez olduğunu savunuyor ve birçoğu süreçlerin gözden geçirilmesini, hatta sınır kontrollerinin daha ileri aşamalarının uygulanmasının ertelenmesini talep ediyor.