Türkiye'deki iş dünyası temsilcileri ve ekonomistler ekonomik fırtına bulutlarının ardında bir umut ışığı görmeye başladı. ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi'ne göre, Türkiye'nin 2024 yılı ABD'ye ihracatı 16,7 milyar dolar. Türkiye, ABD'den yine benzer seviyelerde mal ve hizmet ithal ediyor.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump'ın geçen hafta yaptığı ticaret açıklamasında Türkiye'ye yüzde 10'luk asgari gümrük vergisi uygulanırken, diğer birçok ülkeye daha yüksek gümrük vergileri uygulanması, dünyanın en büyük 17. ekonomisi olan Türkiye'nin gümrük vergisi tarifelerinden avantaj sağlayabileceği beklentisini artırdı.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek pazartesi günü yaptığı açıklamada, ülkenin ihracattan ziyade iç talebe odaklanmasının da ekonomi üzerinde daha sınırlı bir etki anlamına geleceğini söyledi.
"Türkiye'nin ABD ve AB dışında toplam 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşması var" diyen Şimşek, "ihracatımızın yüzde 68'i bu ülkelere gidiyor" diye ekledi.
Türkiye, Avrupa Birliği ile ticaret kısıtlamalarını kaldıran bir gümrük birliğine sahip.
Trump'ın açıklamasından bir gün sonra cuma günü konuşan Şimşek, Türkiye'nin "nispeten düşük tarife oranının bazı sektörlerde karşılaştırmalı bir avantaj sağlayabileceğini" söyledi.
İstanbul Ekonomi Araştırma'nın yönetici ortağı Can Selçuki, Türkiye'ye yönelik başlıca olumsuz etkinin, ABD'ye ihracat yapan ve yüzde 20 gümrük vergisine tabi olan AB gibi daha yüksek oranlara tabi olan ülkelere veya kuruluşlara tedarik ettiği ara mallar yoluyla olacağını vurguladı.
ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi'ne göre, Türkiye'nin 2024 yılı ABD ihracatı 16.7 milyar dolar (634,7 milyar TL). Türkiye, Amerika'dan da yine benzer seviyede mal ve hizmet ithal ediyor.
Bu seviye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ocak ayında geçen yıl 108.7 milyar dolara (4,1 trilyon TL) ulaştığını söylediği AB'ye yapılan ihracatın yanında az kalıyor.
Selçuki, "AB ürünlerinin rekabet gücündeki herhangi bir kayıp kaçınılmaz olarak Türkiye'yi de etkiliyor çünkü Türkiye, nihai AB ürünlerine girdi sağlamak için ara mal ihraç ediyor. Bu en belirgin olumsuz kısımdır," yorumunu yaptı.
Ancak Türkiye, yeni küresel ticaret ortamını kendi avantajına kullanabilir.
Selçuki, "Pek çok imalat üretiminin yer değiştirmesi gerekecek ve Trump'ın çizdiği resim, herkese tedarik zincirlerini yeniden düşünmelerini sağlıyor. Güçlü üretim üssü ve AB'ye yakınlığıyla Türkiye, bu yeniden yapılanmadan faydalanmak için eşsiz bir konumda," değerlendirmesini yaptı.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Çin gibi yüksek gümrük vergisi oranlarına sahip ülkelerde yerleşik şirketlerin, ABD'ye daha düşük bir oranla ihracat yapmak için Türkiye'de fabrika açmak isteyebileceğini öne sürdü.
Anadolu Ajansı'na (AA) konuşan Türkiye Genç İşadamları Derneği Başkanı Gürkan Yıldırım, "Türkiye'nin bu fırsatı kullanması, ihracat sektörlerini geliştirme ve yeni pazarlar bulma stratejisine bağlı olacaktır. Türkiye'nin uygun bir yatırım ortamı sunması halinde bu şirketlerin yatırımlarını çekebilir," dedi.
Ankara'daki Bloomberg Economics'te ekonomist olan Selva Bahar Baziki, üçüncü ülkeler üzerinden yapılan dolaylı ticaret dikkate alındığında bile Türkiye'nin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 2'sinden azının ABD talebine maruz kaldığını belirtti.
En fazla tehdit altında olan sektörler metal ve tekstil ihraç eden sektörler olabileceği tahmin ediliyor.
Son yıllarda Türk lirasında yaşanan ve yüksek enflasyonu etkileyen dalgalanmaya da değinen Selva Bahar Baziki, gümrük vergilerinin "ticaret politikalarına bağlı döviz kuru hareketlerinden kaynaklanan enflasyonist bir baskı yaratmayacağını" sözlerine ekledi.