ABD Başkanı Donald Trump gümrük vergisi savaşında yeni bir salvo başlatarak, 'Diğer uluslar ABD'nin film yapma kabiliyetlerini çalıyorlar. Eğer Amerika Birleşik Devletleri'nde film yapmak istemiyorlarsa gelen filmlere gümrük vergisi koymalıyız,' dedi.
Gümrük vergisi savaşının kapsamını genişletmeye yönelik adımlar atmaya devam eden ABD Başkanı Donald Trump bu defa da sinema sektörünü hedef aldı.
Pazar gecesi Truth Social platformunda yaptığı bir paylaşımda Trump, Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi'ne "Ülkemize gelen ve yabancı topraklarda üretilen tüm filmlere" yüzde 100 gümrük vergisi koyma yetkisi verdiğini açıkladı.
"Amerika'daki Film Endüstrisi çok hızlı bir şekilde ölüyor," diyen Trump, diğer ülkelerin film yapımcılarını ve stüdyoları ABD'den uzaklaştırmak için "her türlü teşviki sunduğundan" şikayet etti. "Bu diğer ulusların ortak bir çabasıdır ve dolayısıyla bir Ulusal Güvenlik tehdididir. Bu, diğer her şeye ek olarak, mesajlaşma ve propagandadır!"
Uluslararası yapımlara yönelik böyle bir tarifenin nasıl uygulanabileceği henüz belli değil. Hem büyük hem de küçük filmlerin hem ABD'de hem de diğer ülkelerde prodüksiyon içermesi yaygın bir durum. Yakında gösterime girecek olan 'Görevimiz Tehlike - Son Hesaplaşma (Impossible - The Final Reckoning)' gibi büyük bütçeli filmler dünyanın dört bir yanında çekiliyor.
Yıllardır uygulanan teşvik programları filmlerin nerede çekileceğini etkiliyor ve film yapımını giderek Kaliforniya'dan Kanada ve İngiltere gibi uygun vergi teşvikleri olan diğer eyalet ve ülkelere yönlendiriyor.
Ancak gümrük tarifeleri tüketicileri Amerikan ürünlerine yönlendirmek üzere tasarlanmış durumda. Ve sinema salonlarında, Amerikan yapımı filmler iç pazarı ezici bir şekilde domine ediyor.
Çin yerli film üretimini artırdı ve bu yıl gişe rekorları kıran animasyon filmi 'Ne Zha 2' 2 milyar dolardan fazla hasılat elde etti. Ancak o zaman bile, satışları neredeyse tamamen Çin anakarasından geldi. Kuzey Amerika'da sadece 20.9 milyon dolar kazandı.
Sinema Derneği henüz yorum taleplerine yanıt vermedi.
MPA'nın verileri Hollywood ihracatının sinemalara ne kadar hakim olduğunu gösteriyor. MPA'ya göre, Amerikan filmleri 2023 yılında 22.6 milyar dolar ihracat ve 15.3 milyar dolar ticaret fazlası üretti.
Trump yıllar önce kendisine verdiği "gümrük vergisi adamı" etiketinin hakkını vererek dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde üretilen mallara yeni vergiler getirdi. Bu kapsamda Çin mallarına yüzde 145, diğer ülkelerden gelen mallara ise yüzde 10 temel gümrük vergisi getirilmiş olup, daha da yüksek vergilerin uygulanması söz konusu.
Trump tek taraflı olarak gümrük tarifeleri uygulayarak ticaretin akışı üzerinde olağanüstü bir etkinin yanı sıra siyasi riskler de yarattı ve piyasayı farklı yönlere çekti. Otomobil, çelik ve alüminyuma yönelik gümrük vergileri mevcut olup, önümüzdeki haftalarda farmasötik ilaçlar da dahil olmak üzere daha fazla ithalat yeni gümrük vergilerine tabi olacak.
Trump uzun zamandır film üretiminin denizaşırı ülkelere kaymasından duyduğu endişeyi dile getiriyordu.
Hollywood'u 'yeniden büyük yap'
Göreve gelmeden kısa bir süre önce aktörler Mel Gibson, Jon Voight ve Sylvester Stallone'yi Hollywood'un "özel elçileri" olarak görevlendirdiğini ve Hollywood'u "DAHA ÖNCEKİNDEN DAHA BÜYÜK, DAHA İYİ VE DAHA GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE GERİ GETİRECEKLERİNİ" açıklamıştı.
ABD film ve televizyon prodüksiyonu son yıllarda COVİD-19 salgını, 2023 Hollywood lonca grevleri ve Los Angeles bölgesindeki son orman yangınları nedeniyle sekteye uğradı. Prodüksiyonu takip eden ProdPro'nun verilerine göre, ABD'de genel prodüksiyon geçen yıl 2021'e kıyasla yüzde 26 azaldı.
Hollywood Reporter'a göre, grubun her yıl yöneticilerle yaptığı ve tercih edilen çekim yerlerinin sorulduğu ankete göre, ABD'de hiçbir yer ilk beşe giremedi. Toronto, İngiltere, Vancouver, Orta Avrupa ve Avustralya ilk sıralarda yer alırken, Kaliforniya altıncı, Georgia yedinci, New Jersey sekizinci ve New York dokuzuncu sırada yer aldı.
Sorun özellikle Kaliforniya'da ciddi boyutlarda. FilmLA'ya göre Los Angeles bölgesinde geçen yılki üretim 2023'e kıyasla yüzde 5,6 oranında azalırken, bu oran pandeminin zirvede olduğu 2020'den sonra ikinci sırada yer aldı. Geçtiğimiz Ekim ayında Vali Gavin Newsom, Kaliforniya'nın Film ve Televizyon Vergi Kredisi programının 330 milyon dolardan yıllık 750 milyon dolara çıkarılmasını teklif etti.
Atlanta, New York, Chicago ve San Francisco gibi diğer ABD şehirleri de film ve TV yapımlarını cezbetmek için agresif vergi teşvikleri kullandılar. Bu programlar Teksas'ta olduğu gibi nakit hibeler ya da Georgia ve New Mexico'nun sunduğu vergi kredileri şeklinde olabiliyor.
Florida'da geçirdiği hafta sonundan döndükten sonra pazar gecesi Beyaz Saray'da gazetecilere konuşan Trump, "Diğer uluslar ABD'nin film yapma kabiliyetlerini çalıyorlar," dedi. "Eğer Amerika Birleşik Devletleri'nde film yapmak istemiyorlarsa gelen filmlere gümrük vergisi koymalıyız."