Mali durumunuzu daha iyi kontrol etmenin bazı yolları arasında acil durum fonu oluşturmak ve kesinti yapabileceğiniz alanları bulmak yer alıyor.
Ekonomistler daha yüksek bir resesyon riskine işaret ederken, tüketici güveninin son beş yılın en düşük seviyesinde olması nedeniyle finansal piyasalar dalgalı bir seyir izliyor.
Tüm bunlar pek çok insan için finansal belirsizlik anlamına geliyor. Associated Press (AP)-NORC Center for Public Affairs Research tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete göre, ABD'li yetişkinlerin yaklaşık yarısı Başkan Donald Trump'ın ticaret politikalarının fiyatları "çok" artıracağını düşünüyor.
Amerikalıların yaklaşık yarısı, ABD ekonomisinin önümüzdeki birkaç ay içinde resesyona girme olasılığı konusunda "son derece" ya da "çok" endişeli.
Bir finansal planlama uygulaması olan Origin'in CEO'su Matt Watson, uzmanlar da dahil olmak üzere herkes için bir belirsizlik dönemi olduğunu söylüyor.
"Kimsenin kristal bir küresi yok. Bu işi profesyonel olarak ve hatta uzun yıllardır çok başarılı bir şekilde yapan insanlar da dahil hiç kimse ne olacağını bilmiyor," dedi.
Ekonomik belirsizliğin sizi nasıl etkileyebileceği konusunda endişeleriniz varsa, işte size bazı uzman tavsiyeleri:
Mali durumunuzu gözden geçirin
Watson, belirsiz finansal zamanlara hazırlanmanın ilk adımının başlangıç noktanızı bilmek olduğunu vurguladı. Her ay ne kadar harcadığınızı anlayabilmek için bütçenize ya da banka kartı harcamalarınıza bakın.
Watson, "Bir dizi farklı kategoride ne durumda olduğunuzu değerlendirin," dedi.
Birikimlerinizin ve yatırımlarınızın durumuna bakmak da genel mali sağlığınız hakkında bir fikir verebilir.
Nerelerde kesinti yapabileceğinizi bulun
Zorunlu olmayan harcamalara ne kadar ara verebilirseniz, acil bir durum için o kadar fazla tasarruf edebilirsiniz.
Watson, "Seçiminiz gerçekten şimdi ya da sonra kesinti yapmak. Şimdi kesinti yapmak daha kolay," dedi.
Nereden kısacağınızı bulmakta zorlanıyorsanız, bir finansal planlama firması olan Private Vista'nın yönetici ortağı Jim Weil, harcamalarınızı üç gruba ayırmanızı öneriyor: ihtiyaçlar, istekler ve dilekler. Dilekler, büyük bir tatil gibi ertelenebilecek daha büyük harcamaları kapsıyor.
Şimdilik, mali durumunuzun iyi olduğunu hissedene kadar dilekler bölümündeki harcamaları azaltın.
Ruh sağlığınıza dikkat edin
Gümrük tarifeleri ve iş kayıplarıyla ilgili haberler arasında endişenizin arttığını hissedebilirsiniz. Credit Karma'da tüketici savunucusu olan Courtney Alev, bir yandan mali durumunuza dikkat ederken bir yandan da ruh sağlığınızı korumanızın önemli olduğunu belirtiyor. Bazen mali durumunuzu etkileyebilecek çok fazla haber okumak zorlayıcı olabiliyor ve ihtiyacınız olandan daha fazla stres yaratabiliyor.
Alev, "Haberdar olmak iyi bir şey ancak haber döngüsünün sizi tüketmesine izin vermemelisiniz," dedi.
Mali durumunuz söz konusu olduğunda kendinizi yüksek düzeyde stres veya endişe içinde hissediyorsanız, en iyisi size yardımcı olabilecek finansal terapist gibi bir profesyonelle iletişime geçmek.
Düzenli ruh sağlığı hizmetleri arıyorsanız, bazı sağlık sigortaları ruh sağlığı yardımını kapsıyor. Sağlık sigortanız yoksa ülke çapında mobil olarak çalışan terapistlerden de yardım alabilirsiniz.
Kontrol edebildiğiniz şeylere odaklanın
Alev, tüm ülkenin ekonomisi hakkında çok fazla endişelenmek yerine, bir durgunluk olması durumunda kendinizi daha güvende hissetmek için kişisel yaşamınızın kontrol edebileceğiniz yönlerine odaklanmanızı öneriyor.
Alev, "Sizi güvende hissettirecek daha fazla güvenlik ağına sahip olmak için yapmanız gerekebilecek değişiklikleri belirleyin," dedi.
Kontrol edebileceğiniz şeyler arasında bütçe yapmak, acil durum fonu oluşturmak ve gereksiz harcamaları kesmek yer alıyor.
Acil durum fonu oluşturun
İster iş güvenliğiniz isterse yüksek ürün fiyatları konusunda endişeleriniz olsun, acil durum fonu oluşturmak için oturup bütçenizi yeniden değerlendirmeniz en iyisi. Alev, mali durum zaten zor ise acil durum fonunun ulaşılamaz gibi görünebileceğini ancak küçük bir miktar nakit biriktirmenin bile fark yaratabileceğini ifade etti.
İdeal olarak, acil durum fonunuz üç ila altı aylık harcamalarınızı karşılayacak kadar olmalı.
Weil, önümüzdeki bir veya iki yıl içinde üniversite harcı veya taşınma gibi özel taahhütlerinizi düşünmeye başlamanızı öneriyor. Yakın gelecekte büyük bir finansal taahhüt altına girmeyi planlıyorsanız, Weil daha büyük bir acil durum fonu oluşturmayı planlamanızı öneriyor.
Aylık finans kontrolleri yapın
Alev, finansal hedeflerinizin yolunda gitmesi için bütçenizi düzenli olarak ayarlamanızı öneriyor. Aylık bütçe kontrolleri, ne zaman fazla harcama yaptığınızı veya ihtiyaçlarınızın değişip değişmediğini belirlemenize yardımcı olabilir.
Alev, "Bir bütçe ancak gerçekten karar vermenize yardımcı olduğu kadar iyidir, bu nedenle aylar geçtikçe bütçenizi güncellemekten ve (yeni duruma) uyarlamaktan korkmayın," dedi.
Önce hangi borç türünü ele alacağınızı seçin
Birçok kişi, ister kredi kartı borcu ister öğrenci kredisi borcu olsun, tasarruf etme kabiliyetlerini sınırlayan borçlarla mücadele ediyor. Ancak borcunuzla mücadele ederken aynı zamanda acil durum fonu oluşturmak istiyorsanız, biraz önceliklendirme yapmanız gerekecektir.
"Ben olsam farklı borç türlerini farklı şekilde değerlendirirdim," diyen Weil, borçları kısa, orta ve uzun vadeli olmak üzere üç gruba ayırabileceğinizi belirtiyor.
Weil, kredi kartınız gibi yüksek faizli borçları ödemeye öncelik vermenizi öneriyor. Ekstra ödemeler yaparak ya da asgari ödemenin üzerinde ödeme yaparak borcunuzu daha hızlı kapatabilirsiniz. Öğrenci kredisi borcu ve ipotek gibi uzun vadeli borçlar, siz acil durum fonu oluşturmaya odaklanırken daha mütevazı ödemelerle halledilebilir.
Kredi kartı borcunuz varsa ve ödeme konusunda çok fazla ilerleme kaydedemiyorsanız Alev, kullandığınız kredi miktarını ortadan kaldırmaya veya azaltmaya çalışmanızı öneriyor.
Yatırımlarınız konusunda paniğe kapılmayın
Borsa bazı kötü günler geçirmiş olsa da, piyasaya karşı tepkisel olmamak en iyisi. Alev, özellikle emeklilik araçlarında yatırımlarınız varsa acele kararlar vermemenin en iyisi olduğunu söylüyor.
"Gerçekten panik yapmamaya çalışmalısınız. Sinir bozucu olabilir ama büyük olasılıkla bunu telafi etmek için zamanınız olmalı," diye ekledi. Emekliliğe daha yakınsanız, Alev daha muhafazakâr yatırımlara yönelmenizi öneriyor.