ABD'li yetkililer ve AB'li bakanlar pazartesi günü Brüksel'de bir araya gelerek iki tarafın sorunlu ticaret anlaşması hakkında 'samimi' bir görüşme yapmaları bekleniyor.
ABD'nin Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ve Ticaret Bakanı Howard Lutnick, AB ticaret bakanları ile gergin geçmesi beklenen bir hesaplaşma için pazartesi günü Brüksel'e geliyor.
Geçtiğimiz yaz imzalanan ticaret anlaşmasının uygulanması konusunda Atlantik'in her iki yakasında aylarca süren suçlamaların ardından, AB ve ABD'nin şimdi en tartışmalı fikir ayrılıkları ile yüzleşmeleri bekleniyor.
Washington bir yandan anlaşmanın hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi için baskı yaparken diğer yandan da AB'nin ABD'li şirketlere karşı adil olmadığını düşündüğü AB mevzuatını çöpe atmasını isteyecek. Brüksel ise ABD'nin ihracatına uyguladığı yüzde 15'lik gümrük vergisinden ek muafiyetler isteyecekve ABD'nin Avrupa ürünlerine yönelik soruşturmalarının olası sonuçları konusunda muhataplarını uyaracak.
Toplantı öncesinde AB diplomatları görüşmenin "açık sözlü" geçmesini beklediklerini ifade ettiler.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve ABD Başkanı Donald Trump, AB'nin Washington'un yeni agresif ticaret gündeminin etkisini en aza indirmeye çalıştığı haftalar süren müzakerelerin ardından temmuz ayında bir ticaret anlaşması imzaladı. Sonunda von der Leyen, ABD'ye gelen AB üretimi malların yüzde 15 oranında vergilendirileceği, Brüksel'in ise çoğu ABD ürününe uyguladığı vergileri kaldıracağı bir anlaşmaya varmayı başardı.
Komisyon tarafından elde edilebilecek en avantajlı anlaşma olarak sunulan bu anlaşma AB genelinde geniş çaplı eleştirilere maruz kaldı. Komisyon'un ABD mallarına uygulanan gümrük vergilerinin kaldırılması önerisini oylayacak olan Avrupa Parlamentosu, anlaşmada değişiklik yapmaya hazırlanıyor ve 18 aylık bir askıya alma maddesini tartışıyor.
ABD, AB'nin yasama gündeminin çok yavaş ilerlediğinden şikayet ediyor. AB milletvekilleri metni ocak ayında oylayacak ve önümüzdeki mart ya da nisan ayında AB üye ülkeleriyle ortak bir metin üzerinde anlaşmaya varmaları gerekiyor ki bu Trump yönetiminin tercihinden çok daha uzun bir zaman dilimi.
Greer konuyu geçtiğimiz cuma günü Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ile yaptığı görüşmede gündeme getirdi.
AB eleştirileri 'güvenle' karşılıyor
Bir AB diplomatı AB'nin ABD'nin eleştirilerini "güvenle" karşılamaya hazır olduğunu belirtirken Brüksel'deki yasama sürecinin çok daha uzun sürebileceğine dikkat çekti.
"Bildiğim kadarıyla ABD yönetimi kararlarını Kongre'den geçirmiyor, dolayısıyla ABD'de bu süreç o kadar uzun sürmüyor," diyen bir başka AB diplomatı, ABD'nin ticaret gündeminin esas olarak Beyaz Saray'dan belirlendiğini ima etti.
AB, Amerikalılardan elde etmeyi umdukları yüzde 15'lik gümrük vergilerine önerilen muafiyetlerin bir listesini teslim ederek birliktelik göstermeyi planlıyor. Listede şarap, alkollü içki ve makarna gibi ürünler yer alıyor.
Aynı AB diplomatı, "Amerikalı dostlarımız, Avrupa Birliği'nin hangi alanlarda gümrük vergisi indirimi görmek istediğini çok iyi biliyorlar," dedi.
Baş sözcü yardımcısı Arianna Podesta'ya göre, Washington ile müzakere yetkisine sahip olan Komisyon için muafiyetler listesi "bir öncelik olmaya devam ediyor."
AB ayrıca çelik ihracatının geleceği konusunda da endişeli. ABD halihazırda çelik ve alüminyuma yüzde 50 gümrük vergisi uyguluyor ve bu vergileri bazı 407 türev ürüne de genişletti. Halihazırda devam etmekte olan bir istişare süreci, listeye başka türevlerin de eklenmesine yol açabilir.
AB diplomatlarına göre, çelik türevlerine gümrük vergisi getirilmesi bu yaz varılan anlaşmanın "ruhuna" aykırı olacaktır. Aynı durum ilaç, yarı iletkenler ve tıbbi cihazlar gibi ürünlerle ilgili olarak Washington tarafından halen açık olan soruşturmalar için de geçerli.
AB yatırımları da gündemde olacak. Greer ve Lutnick öğleden sonra AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic ile AB iş dünyası temsilcileriyle bir araya gelecek.
Ticaret anlaşması, Brüksel'in bu yatırımları gerçekleştirebilecek tek güç olan özel sektör üzerinde doğrudan bir kontrolü olmamasına rağmen, AB'nin ABD'ye 600 milyar euroluk yatırım taahhüdünü içeriyor.
Pazartesi günkü toplantılar Avrupalılar için kolay bir iş olmayacak zira Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinden bu yana ABD'nin ticaret alanındaki baskısı hiç dinmedi. ABD Başkanı defalarca kez yeni gümrük vergileri tehdidinde bulundu ya da ABD şirketleri için fazla kısıtlayıcı bulduğu AB mevzuatını hedef aldı.
Ancak AB şimdiye kadar korkmuş gibi görünmüyor ve Trump ile yönetiminin kınadığı dijital mevzuatı uygulamaya devam ediyor.
Son birkaç hafta içinde Brüksel, Amazon ve Microsoft'a karşı antitröst soruşturmaları başlattı. AB'nin bu soruşturmalar kapsamında, Google' a reklam teknolojisi sektöründeki hakim konumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle 2,95 milyar euro ceza kesmesi de Washington'un gözünden kaçmadı.