Avrupalıların sermaye piyasası yatırımları, hem GSYH'ye oranla hem de kişi başına çok değişiyor; Danimarka, İsveç ve Hollanda iki ölçütte de açık ara önde.
Parayı etkin yönetmek finansal güvenliğin anahtarıdır; ancak nakitte yüksek getiri sağlamanın en iyi yolu her zaman net değildir. Genel olarak Avrupalılar, Amerikalı muadillerine kıyasla daha az hisse senedine yatırım yapıyor; bunun yerine parayı banka hesaplarında tutmayı tercih ediyor.
Yine de AB genelinde yatırım alışkanlıkları büyük farklılıklar gösteriyor; bunda piyasalardaki ürün ve seçenekler ile para algısındaki kültürel farklılıklar kısmen etkili oluyor.
Sektör kuruluşu Avrupa Finansal Piyasalar Birliği (AFME), hanehalkı tasarruflarının ne kadarının sermaye piyasası araçlarına yönlendirildiğini ölçmek için “Hanehalkı Piyasa Yatırımı Göstergesi”ni kullanıyor.
Bu gösterge, Avrupalıların elindeki finansal araçların değerini ulusal hasılaya oranla ele alıyor. Hesaplamaya dahil edilen araçlar şunlar: hisse senetleri, yatırım fonu payları (ETF'ler gibi), tahviller, hayat sigortası karşılıkları ve emeklilik fonu varlıkları. Nakit, mevduat ve borsada işlem görmeyen hisseler kapsam dışında.
“Bu seçenekler (piyasa temelli araçlar) genellikle geleneksel banka hesaplarından daha yüksek uzun vadeli getiri sunar; banka hesapları ise enflasyonun ardından çoğu zaman reel değer kaybeder,” dedi AFME'den bir sözcü Euronews Business'a.
Danimarka ve İsveç başı çekiyor
AFME'nin Sermaye Piyasaları Birliği raporuna göre, AB'de hanehalkı finansal varlıklarının büyüklüğü 2025'in ilk yarısında birliğin GSYH'sine neredeyse eşitti, GSYH'nin yüzde 94'ü düzeyindeydi.
Rapor, yatırımların birlik genelinde kritik sektörlere akmasını sağlamak için AB'nin sermaye piyasalarını nasıl en iyi şekilde yapılandıracağına dair tartışmaların sürdüğü bir dönemde yayımlandı.
AB ülkeleri arasında oran Romanya'da yüzde 16'dan Danimarka ve İsveç'te yüzde 194'e kadar değişiyor. Hollanda yüzde 164 ile onları izliyor.
Bu üç ülke diğerlerinin epey önünde; dördüncü sıradaki İtalya'da oran yüzde 119.
Sıralamanın sonunda, piyasa araçlarındaki tasarrufların GSYH'ye oranı Romanya'da yüzde 16. Onu yüzde 18 ile Litvanya, yüzde 20 ile Bulgaristan takip ediyor.
Artık AB üyesi olmayan Birleşik Krallık'ta ise oran yüzde 122.
AFME sözcüsüne göre, yüksek yatırım seviyeleri kaydeden ülkeler “genellikle üç unsuru bir araya getiriyor”. “Bunlar iyi gelişmiş emeklilik sistemleri (ör. Hollanda, ABD ve Nordik ülkeler), yatırıma yönelik vergi avantajları ve basit, kullanıcı dostu yatırım hesaplarıdır.”
AFME, politikanın vatandaşları yatırıma teşvik edebileceğine güçlü bir örnek olarak İsveç'in Yatırım Tasarruf Hesabı'nı (ISK) öne çıkardı. Kuruluşa göre bu hesaplar hisse senetleri, ETF'ler ve fonlar gibi araçlara kolay ve vergi açısından avantajlı biçimde yatırım yapmayı sağlıyor.
Sözcü, bu özelliklerden yoksun ülkelerde sermaye piyasalarına katılımın genellikle düşük kaldığını ve vatandaşların çoğu zaman düşük getirili tasarruf hesaplarında kaldığını belirtti.
Kişi başına sermaye piyasası birikimi
AFME verileri yalnızca oranları değil, yatırımların ölçeğini de gösteriyor. 2025'in ilk yarısında AB'de kişi başına düşen hanehalkı finansal varlıkları ortalama 42.069 euro oldu.
AB üyeleri arasında bu tutar Romanya'da 2.880 eurodan Danimarka'da 150.034 euroya kadar değişiyor.
Hollanda ve İsveç'te kişi başına sermaye piyasası birikimi 100.000 euronun da üzerine çıkıyor.
Lüksemburg 76.937 euro ile dördüncü sırada yer alıyor; bu da ilk üç ülkenin ne kadar önde olduğunu gösteriyor.
AB'de dokuz ülkede, yani birlik genelinde her üç ülkeden birinde, kişi başına sermaye piyasası birikimi 10.000 euronun altında. Romanya'nın yanı sıra bu ülkeler Bulgaristan, Polonya, Litvanya, Yunanistan, Letonya, Estonya, Slovakya ve Slovenya.
Avrupa'nın en büyük beş ekonomisi arasında en yüksek rakam, Birleşik Krallık'ta 75.463 euro.