Giderek daha çok Avrupalı Noel’de seyahat etmeyi tercih ediyor.
Noel yaklaştıkça, çoğumuzun tatil ruhu çoktan yerine geldi; ışıltılı süsleri asıyor, alışveriş listelerini gözden geçiriyor ve özenli yılbaşı sofralarını planlıyoruz.
Oysa birçok Avrupalı, tatili aileleriyle evde geçirmek yerine yurt dışında geçirerek kalıpları kırıyor.
Kimileri kendi geleneklerini yaratmak, tatil günlerini seyahat ve macera için değerlendirmek isterken, diğerleri evde Noel’e ev sahipliği yapmanın getirdiği stres, karmaşa ve maliyetten kaçmayı tercih ediyor.
Bazıları için mesele, sert Avrupa kışları ile tırmanan enerji faturalarından kaçıp güneşli sahillerde ve yurt dışında çok daha uygun konaklamalarda nefes almak.
İngiltere Sivil Havacılık Otoritesi’ne göre Aralık 2025, “tarihteki en yoğun Noel seyahat dönemi” olabilir.
Noel döneminin en popüler seyahat rotalarından bazıları, St. Moritz, Zermatt ve Lech gibi klasik kayak merkezleri; kar garantisi ve Viyana, Prag ve Strazburg gibi yerlerdeki Noel pazarları da seyahatçileri cezbediyor.
Bununla birlikte, kimi yolcular kış güneşi için Madeira, Kıbrıs ve İtalya’nın güneyi ile Kanarya Adaları gibi daha güneşli noktalara yöneliyor.
Peki bu değişimin arkasında ne var, kimler başını çekiyor? Noel artık eskisi gibi olacak mı?
Alışılmışın dışı Noel nasıl yükselişe geçiyor? Hediye çeki şirketi Virgin Experience Days’e göre, sıra dışı Noel kutlamaları artışta.
Onlara göre Noel’i geçirmenin en popüler yolları arasında Friendmas’ı seçmek, Noel’i bambaşka bir gün kutlamak ya da Noel günü seyahat etmek yer alıyor.
Virgin Experience Days’in anketine göre Z kuşağı, alışılmışın dışı Noel kutlamaları trendine öncülük ediyor gibi görünüyor; 18-24 yaşındakilerin yüzde 25’i, özellikle kendi geleneklerini oluşturmak için Noel gününde seyahat etmeyi tercih ediyor.
Hong Konglu 28 yaşındaki grafik tasarımcı Mohsan Lin, “Noel’i 18 yıldır aynı şekilde kutluyordum; ancak İngiltere'ye, ailemden uzakta taşındığımdan beri bu dönemi istediğim gibi yeniden kurgulayabiliyorum,” diyor.
“Önceki Noel’lerde İngiltere'yi tek başıma dolaşır ve ülkedeki arkadaşlarımı ziyaret ederdim. Böylece birçok farklı arkadaşımla buluşabildim ve gitmediğim yerleri keşfettim.”
Bu yıl Lin, Hong Kong’a dönmek yerine Norveç’te arkadaşlarını ziyaret ederek Noel’i geçirecek. Norveç usulü bir Noel yemeği yiyecek olsa da, planları arasında Oslo’yu keşfetmek, snowboard ve kaykay yapmak ile sauna teknelerini denemek de var.
Kolaylık ve konfor, geleneğin önüne geçiyor
Noel, özellikle küçük çocuklu aileler ya da ilk kez ev sahipliği yapan ve az destek alanlar için stresli, zaman alıcı, pahalı ve baştan sona karmaşık olabilir.
Bu nedenle birçok kişi için bu zamanı yurt dışında geçirmek tamamen kolaylık ve konforla ilgili. Buna, özenli yemekler planlamak yerine dışarıda lüks bir akşam yemeğine çıkmak, bulaşık derdi yaşamamak ya da çocuk bakım imkânları olan bir tesiste konaklamak da dâhil.
Bazıları için karmaşık lojistikle uğraşmak, geleneğin tamamını pas geçmenin başlıca gerekçesi haline geliyor.
Havaalanı lounge erişim şirketi Dragonpass’ın pazarlama direktörü Andrew Harrison-Chinn, “Aileler coğrafi olarak daha da dağılmış durumda; tek bir evde toplanmak yerine bir destinasyonda buluşmak daha kolay. Seyahat tarafsız zemin haline geldi. Lojistik giderek belirleyici. Yolcular, direkt uçuşlar, basit aktarmalar ve her yaşa uygun konaklamayla kapsayıcı ve öngörülebilir hisseden yolculukları tercih ediyor,” diyor.
Ayrıca bu değişimin kültürel bir redden ziyade pratik bir dönüşümü yansıttığını, Noel’i bir mekândan ortak bir deneyime dönüştürdüğünü de not etti.
Süregelen hayat pahalılığı krizine rağmen insanlar, kendileri için en önemli şeylere seçici biçimde harcama yapmaya hâlâ istekli. Özellikle bunlar stresi azaltıp konforu öne çıkarıyorsa. Buna, uçuş ve diğer ulaşım saatlerini iyileştiren küçük yükseltmeler, daha sorunsuz aktarmalar ve daha sakin havaalanları da dâhil.
Harrison-Chinn, “İklim bir diğer itici güç. Bazı yolcular güvenilir kar istiyor, diğerleri ışık ve sıcaklık. Kesinlik için ödeme yapmak artık makul, şımarıklık değil. Sosyal medya bu kararları büyütüyor ama yaratmıyor,” diye açıklıyor.
Seçilmiş aile ve rahatlık
Noel geleneksel olarak ailelerin bir araya gelidiği bir zaman olarak görülse de, ne yazık ki çeşitli konulardaki çatışmaları ve gerginlikleri körükleyebilir.
Bu nedenle, birçok kişi için Noel ve diğer aile buluşmaları ile tatiller ciddi bir stres ve kaygı kaynağına dönüşebiliyor. Bunu tamamen önlemek için giderek daha fazla kişi ya tek başına yurt dışına seyahate çıkıyor ya da kendi ailesi yerine partnerinin ailesiyle vakit geçiriyor.
Friendmas’ın yükselişi; yani Noel’i yakın arkadaşlarla kutlamayı, aileler yerine seçmek de bu dönüşümü gösteriyor. Kimi durumda bu, Noel’de arkadaşlarla yurt dışında yapılan bir yolculuk olabiliyor.
Psikoterapist Dr Jo Gee, “'Seçilmiş aile’ye verilen önem artıyor; anlamlı arkadaşlıklar esenlik için hayati görülüyor ve geleneksel aile ritüellerinin yerini alıyor. Artan sosyal, finansal ve iş baskılarıyla, insanların Noel’i kendilerini onarıcı hissettiren bir şekilde geçirmeyi seçtiğini de görüyoruz,” diyor.
Birçok kişi için yıl sonu, işten izin alıp dinlenme, yenilenme ve yeni yıla hazırlanma zamanlarından, aynı zamanda seyahat etme ve yeni şeyler deneyimleme fırsatıdır.
Bu yüzden, bu zamanı nasıl geçirecekleri konusunda giderek daha korumacı davranıyorlar.
Bağ kurmayı reddetmekten ziyade mesele, anlamlı ilişkilerin nasıl göründüğünü yeniden tanımlamak.
Bu bakışla Noel seyahati, gelenekten vazgeçmekten çok, insanların kıymetli izinlerini nasıl geçirmek istediklerine en uygun seçimi yapmalarıyla ilgili hâle geliyor.
Virgin Experience Days anketinde 18-24 yaşındakilerin yüzde 45’i, “alışılmışın dışı” kutlamaların geleneksel olanlardan çok daha anlamlı geldiğini ortaya koydu.
Bu eğilim Z Kuşağı hediyelerine de yansıdı; 18-24 yaşındakilerin yüzde 30’u, bir sevilen kişiyle ya da arkadaşla paylaşacakları bir deneyim yerine tek başına deneyim için bir hediye çeki istedi. Bu, talep ettikleri fiziksel hediyelerin yanı sıra sürpriz fiziksel hediyelerin de önüne geçti.
Dr. Gee, “İstatistikler, genç Britanyalıların Noel’i alışılmışın dışında kutlama olasılığının neredeyse iki kat daha yüksek olduğunu gösteriyor; Z kuşağı gelenek yerine özgünlüğe, esenliğe ve öz ifadesine değer veriyor,” diyor
“Son araştırmalar, genç yetişkinlerin akıl sağlığı ve kimlikleriyle uyumlu deneyimleri önceliklendirdiğini; solo ya da alternatif kutlamaları güçlenme ve öz bakım eylemleri olarak gördüğünü ortaya koyuyor.”
Bu “alışılmışın dışı” kutlamalar yalnızca Noel’le sınırlı değil; borçtan kurtulmak, yeni bir evcil hayvan edinmek ya da bir dönüm noktasını tamamlamak gibi olaylar için de çok daha sık görülüyor.