İrlanda'daki Farm Zero C projesi, sera gazı emisyonlarını azaltırken kâr elde etmeyi de amaçlıyor. Bu yapılabilir mi?
REKLAMBu ay Climate Now'da, Farm Zero C’de emisyonları azaltmak ve biyoçeşitliliği artırmak için uygulanan stratejileri inceliyor ve iklim nötrlüğüne giden yolda önümüzde duran birçok zorluğu tartışıyoruz.
Kayıtlara geçen en sıcak Nisan ayı
Haberimiz, Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının artmasıyla devam eden hızlı ısınmanın bir başka göstergesi olarak, bu ay için bir dizi rekor yüksek sıcaklık daha kaydetmesiyle birlikte geldi.
Küresel olarak kayıtlara geçen en sıcak Nisan ayını yaşadık; sıcaklıklar 1991-2020 ortalamasının 0.7 santigrat derece üzerinde seyretti, bir başka değişle 1850-1900 sanayi öncesi ay ortalamasının 1.58 santigrat derece üzerinde.
Avrupa'da kıta genelinde sıcaklık anomalilerinde keskin bir farklılık görüldü. Geçen ay Avrupa'nın doğusu ortalamadan çok daha sıcaktı ve aynı zamanda İskandinavya, ortalamadan birkaç derece daha soğuktu. Deniz yüzeyi sıcaklıkları Nisan ayı için rekor seviyedeydi.
Avrupa'nın kuzey kesimleri Nisan ayında ortalamanın üzerinde yağış alırken, İspanya'nın doğusundan Türkiye'ye kadar olan bölgeler ortalamanın üzerinde kuraklık yaşadı.
Farm Zero C’de durum değerlendirmesi
Evet, Farm Zero C, emisyonları azaltma ve biyoçeşitliliği artırma çalışmalarında önemli ilerleme kaydetmiş, yine de yapılması gereken çok şey var. Proje yöneticisi Padraig Walsh, "Karbon ayak izimizde şimdiden %27'lik bir azalma sağladık" dedi. "İkinci aşamada bu oranı %50 ila 65'e çıkarmayı ve 2030 yılına kadar iklim-nötr hâle gelmeyi umuyoruz."
Bu hedeflere ulaşmak kolay olmayacak, çünkü projenin başlangıcında yapılan bir yaşam döngüsü değerlendirmesi, çiftliğin ana sera gazı kaynağının, aynı zamanda süt üreticileri olan 250 Friesian Holstein Jersey melezi inekleri olduğunu gösterdi.
Padraig, "Metanın bizim için çok büyük bir emisyon kaynağı olduğunu görebildik" diye hatırlıyor. "Emisyonlarımızın %50'sinden fazlası ineklerin yiyeceklerini sindirip atmosfere saldıkları metandan kaynaklanmakta."
İrlanda süt çiftlikleri, ineklerini beslemek ve yüksek kaliteli süt üretmek için ülkenin yemyeşil doğal otlaklarına güveniyor, ancak otlatma sırasında ineklere verilen ve metan üretimini azaltmayı amaçlayan katkı maddelerinin kısa ömürlü olduğu, günler veya haftalar yerine sadece birkaç saatlik bir azalma sağladığı anlaşılmış.
Kış aylarında ekip daha şanslıydı, inekler kapalı alanda olduğundan yeme eklenen katkı maddeleri metan emisyonlarını %7 oranında azaltabilmiş, bulamaca eklenen kimyasallar ise metan emisyonlarını %75 oranında azaltmış.
Proje, doğaya dayalı çeşitli çözümler de uyguluyor. Bandon yakınlarındaki 100 hektarlık çiftlikte delicenin yanı sıra beyaz yonca, sinirotu ve hindiba ektikleri çok türlü bitki içeren tarlalar bulunuyor. Bunlar toprağın yapısını ve drenajını iyileştirip karbonu yüzeyin daha derinlerinde tutarak maliyetli ve karbon yoğun bir ürün olan suni gübrelerin toprağa uygulanması ihtiyacını azaltmakta.
Doktora araştırmacısı Mary Kate Doherty, bu tür tarlaların düzenlenmesiyle ilgileniyor ve tarlaların verimliliklerini kanıtladıklarını söylüyor. Euronews'e verdiği demeçte, "Geçen yıl burada yüksek oranda yoncaya sahip tarlaların çoğu kimyasal gübre almadı ve yine de kimyasal gübre alan tarlalar gibi yemyeşillerdi” dedi.
Çiftliğin %10’u biyolojik çeşitliliği artırmaya adanmış - örneğin, drenajı kötü olan ve genellikle bataklık hâline gelen tarlalar, yılda bir veya iki kez hayvan otlatılan doğal sulak alanlara dönüştürülmüş. Bu bölgelerin birçok faydası var ve yakında çiftlik, çiftçileri sera gazı azaltım hizmetleri için ödüllendirecek olan ve karbon tarımı olarak bilinen yöntemi denedikçe, bu alanların sahip oldukları karbon tutma potansiyelini doğru bir şekilde ölçecek.
Mary Kate, "Bu tür alanların daha geniş çevresel faktörlere faydası var ve çiftçilere bunun için ödeme yapılması gerektiğini düşünüyoruz" diyor.
İş gerekçesinin oluşturulması
Farm Zero C, birçok şirketin yer aldığı ortak bir proje. Süt ürünleri şirketi Carbery Group ve bilimsel araştırma kuruluşu BiOrbic, toprak yönetimi firmaları Shinagh Estates ve Teagasc, finansal ortak AIB ve akademik ortaklar UCD, UCC, Trinity College Dublin ve MTU.
Vizyonu gerçeğe dönüştürmek ve İrlandalı çiftçilerin örnek alacağı gerçekten kârlı, iklim dostu, otla beslenen bir süt ürünleri iş modeli oluşturmak için pek çok üniversite araştırmacısını ve iş odaklı paydaşları bir araya getirmek önemli.
Padraig Walsh'a göre tüketicileri bu misyona ortak etmek de sürecin bir parçası.
"Tüketicilerin daha düşük karbon ayak izine sahip ürünlerimiz için fazla para ödeyeceklerine inanıyoruz. Emisyon sorunuyla hep birlikte mücadele etmemiz gerekiyor. Çiftçilerin kendi emisyonlarını azaltmalarını istiyorsak, bunun için de karşılığını almaları gerekecek" diyerek sözlerini tamamladı.