Rapor, iklim değişikliğinin incelenen 29 hava olayından 26'sını şiddetlendirdiğini ve en az 3.700 kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olduğunu ortaya koyuyor.
REKLAM
Yeni bir analiz, insan kaynaklı ısınma nedeniyle dünyanın 2024 yılında ortalama 41 gün daha fazla tehlikeli sıcaklar yaşadığını ortaya koydu.
World Weather Attribution (WWA) ve Climate Central tarafından hazırlanan rapor, aşırı hava koşullarının yaşandığı 2024 yılını değerlendirdi. Raporda, 2025 yılı ve sonrasında ölüm ve zararları en aza indirmek için her ülkenin artan iklim risklerine karşı hazırlık yapması gerektiği konusunda uyarıda bulunuldu.
Ayrıca, "amansız sıcak hava dalgaları, kuraklık, orman yangınları, fırtınalar ve sellerle dolu bir gelecekten kaçınmak" için fosil yakıtlardan çok daha hızlı bir şekilde uzaklaşılması gerektiğinin altı çizildi.
Rapor ayrıca iklim değişikliğinin, incelenen 29 hava olayından 26'sını şiddetlendirdiğini ve en az 3.700 kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olduğunu ortaya koydu.
WWA'nın lideri ve Imperial College London'da İklim Bilimi Kıdemli öğretim görevlisi Dr. Friederike Otto, "Fosil yakıt ısınmasının etkileri hiç 2024'te olduğundan daha net ya da daha yıkıcı olmamıştı," diyor.
"İşlerin daha da kötüye gitmesini engellemek için ne yapmamız gerektiğini tam olarak biliyoruz: Fosil yakıtları yakmayı durdurmak. 2025'in en önemli kararı, dünyayı daha güvenli ve istikrarlı bir yer haline getirecek olan fosil yakıtlardan uzaklaşmak olmalıdır."
2024'te milyonlarca insan tehlikeli sıcaklara maruz kaldı
2024 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl olmaya hazırlanıyor. İlk altı ayda rekor kıran sıcaklıklar görüldü. 2023'te başlayan seri 13 aya uzadı ve 22 Temmuz'da tarihin en sıcak günü kaydedildi.
Bilim insanları, insan kaynaklı ısınma nedeniyle 2024 yılında küresel olarak 41 gün daha fazla tehlikeli sıcaklığın yaşandığını tespit etti.
Bu günler, 1991-2020 yılları arasında dünyanın dört bir yanındaki yerler için en sıcak sıcaklıkların ilk yüzde 10'unu temsil ediyor.
Bu sonuç, fosil yakıt emisyonlarının iklimi ısıtmasıyla iklim değişikliğinin milyonlarca insanı yılın daha uzun dönemlerinde nasıl tehlikeli sıcaklıklara maruz bıraktığını vurgulamaktadır.
Otto, "Aşırı hava koşulları bu yıl binlerce insanın ölümüne, milyonlarcasının evlerini terk etmek zorunda kalmasına ve amansız acılara neden oldu," dedi.
Bilim insanları, dünyanın petrol, gaz ve kömürden hızla uzaklaşmaması halinde, tehlikeli sıcak günlerin sayısının her yıl artmaya devam edeceğini ve halk sağlığını tehdit edeceğini söylüyor.
İnsan kaynaklı ısınma aşırı hava olaylarını tetikliyor
Sıcaklık aynı zamanda sıcak hava dalgalarını, kuraklıkları, yangınları, fırtınaları ve şiddetli yağışları körükleyerek yıl boyunca ciddi doğal afetlere neden oldu.
Toplamda 219 olay, Dünya Meteoroloji Kurumu'nun en etkili hava olaylarını belirlemek için kullandığı tetikleme kriterlerini karşıladı.
Bilim insanlarından oluşan ekip bu olaylardan 29'unu inceledi ve 26'sında iklim değişikliğine dair açık kanıtlar buldu. Sudan, Nijerya, Nijer, Kamerun ve Çad'daki seller, en az 2.000 kişinin ölümü ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesiyle grup tarafından incelenen en ölümcül olaylar oldu.
Isınmanın 2°C'ye ulaşması halinde, ki bu 2040'lar ya da 2050'ler gibi erken bir tarihte gerçekleşebilir, bölgelerin her yıl benzer yoğun yağış dönemleri yaşayabileceğini ortaya koyan çalışma, iklim değişikliğinin bazı doğa olaylarını nasıl "yeni normal" haline getirdiğinin altını çiziyor.
Helene Kasırgası ABD'nin altı eyaletinde 230 kişinin ölümüne yol açarak, 2005'teki Katrina Kasırgası'ndan sonra son 50 yılın en ölümcül kasırgalarından biri oldu.
Bilim insanları, iklim değişikliğinin Helene'i tetikleyen yüksek deniz sıcaklıklarını 200-500 kat daha olası hale getirdiğini ve yıkıcı yağış miktarını yüzde 10 artırdığını tespit etti.
İklim değişikliği, Amazon kuraklığının analizinde vurgulandığı gibi, ekosistemlerde geri dönüşü olmayan değişiklikleri tehdit ediyor ve bu olayın 30 kat daha olası olduğunu ortaya koydu.
Amazon, küresel iklimin istikrarı açısından büyük önem taşıyor, ancak insan kaynaklı ısınma ormanı daha kuru bir hale doğru itiyor. Bu da ağaçların büyük ölçüde yok olmasına ve atmosfere büyük miktarlarda karbondioksit salınmasına neden olabilir.
Daha güneyde, dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan nesli tükenmekte olan türlere ev sahipliği yapan Brezilya Pantanal sulak alanı, şimdiye kadarki en kötü orman yangını sezonundan birini yaşadı.
Bilim insanları, haziran ayında orman yangınlarına neden olan sıcak, kuru ve rüzgarlı koşulların iklim değişikliği nedeniyle yaklaşık yüzde 40 daha yoğun hale geldiğini tespit etti.
Küresel ısınma 2024'te El Nino'dan daha fazla zarara yol açtı
2024'ün başındaki birçok aşırı doğa olayı El Nino'dan etkilenmiştir. Bununla birlikte, WWA analizlerinin çoğu, Amazon'daki tarihi kuraklık da dahil olmak üzere, iklim değişikliğinin bu olayları yönlendirmede El Nino'dan daha büyük bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Bu durum, gezegen ısınmaya devam ettikçe, iklim değişikliğinin etkilerinin hava durumunu etkileyen diğer doğal faktörler üzerinde giderek daha baskın hale geldiği yönündeki daha geniş eğilimle uyumlu.
Rapor, hem iklim değişikliğiyle mücadele etmek hem de insanları aşırı hava koşullarından korumak için 2025 yılına yönelik dört karar ortaya koyuyor: Fosil yakıtlardan daha hızlı bir şekilde uzaklaşmak, erken uyarıda iyileştirmeler, sıcaktan kaynaklanan ölümlerin gerçek zamanlı olarak raporlanması ve gelişmekte olan ülkelerin daha dirençli hale gelmesine yardımcı olmak için uluslararası finansman.