Derin denizlerden yapılan bir canlı yayın, Arjantin'in bilimsel araştırmalarında yapılan kesintiler konusunda hem merak hem de endişe uyandırıyor.
REKLAM
Şeffaf yüzlü balıklar karanlık sularda sürükleniyor. Kar gibi ölü bitki parçaları yukarıdaki dünyadan aşağıya süzülüyor. Yumuşak süngerler deniz tabanının isi arasından görünüyor. Yoğun sessizliği sadece deniz biyologlarının ara sıra mırıldanmaları bozuyor.
Güney Atlantik'teki deniz yaşamının bu canlı yayını Arjantinlileri kendine bağlamış durumda.
Denizin 4 bin metre altındaki yaşam formlarını görüntüleyen bu uzaktan kumandalı aracın arkasındaki araştırmacılar, pazartesi günü Associated Press'e yaptıkları açıklamada, derin denizlere yaptıkları bu ilginç keşif gezisinin böylesine bir sosyal medya sansasyonuna dönüşmesini hiç beklemediklerini söylediler.
Video yayını YouTube'da günde 1,6 milyondan fazla izlendi, TV haber yayınlarını domine etti ve hatta Başkan Javier Milei yönetiminde Arjantin biliminin fonlanmasının durdurulması hakkında ulusal bir tartışma başlattı.
Keşif lideri Daniel Lauretta, "Bu bizim için büyük bir sürpriz oldu" diyor.
"Bu bizim kalbimizi dolduran bir şey çünkü bunu yaymak istiyoruz."
Turuncu denizyıldızı ve tüylü yengeçler izleyicileri büyüledi
Yüksek çözünürlüklü kameralar ve son teknoloji ürünü sensörlerle donatılan gezgin robot, Mar de Plata'nın denizaltı kanyonundaki esrarengiz organizmaları ilk kez olağanüstü netlik ve ayrıntılarla yakalıyor.
Brezilya'dan gelen sıcak akıntının Falkland Adaları'ndan gelen soğuk akıntıyla buluştuğu bölge, az çalışılmış biyolojik çeşitliliğiyle biliniyor.
Günde yaklaşık sekiz saat süren dalışlarda kamera, Buenos Aires kıyılarının mürekkepli derinliklerinde gizlenen bir dizi şaşırtıcı canlıyla karşılaşıyor: "SpongeBob SquarePants" çizgi filmindeki Patrick'e benzetilecek kadar parlak turuncu bir denizyıldızı, izleyicilerin "tatlı patates" lakabını taktığı bir deniz hıyarı ve tüylü bir örümceğe benzeyen bir derin deniz yengeci.
Lauretta, "Renkler, yakınlaştırma kabiliyeti - bunlar beni gerçekten şaşırttı" dedi. "Sanırım bu duygu halka da ulaştı."
Genellikle 50 bin eş zamanlı izleyiciye ulaşan derin deniz araştırma gemisinden canlı yayın geçen hafta başladı ve 10 Ağustos'a kadar devam edecek.
Arjantinli araştırmacılar ve eski Google CEO'su Eric E. Schmidt'in kâr amacı gütmeyen kuruluşu Schmidt Okyanus Enstitüsü Vakfı'ndan Amerikalı uzmanlar bu aracı kullanarak su altı geçidinin haritasını çıkarıyor, örnekler topluyor ve güneş ışığının ulaşamadığı derinliklerde çok sayıda yeni tür tespit ediyor. Burada bilim insanları deniz yaşamını anlama konusunda henüz yüzeyi çizmeye başladılar.
Çok az sayıda izleyici, öne çıkan yaşam formlarını antropomorfize etme, omurgasızlara burç yıldızları atama ve "Stresle başa çıkma şeklinize göre hangi derin deniz canlısısınız?" gibi sosyal medya testlerini paylaşma dürtüsüne karşı koyabildi. (Eğer dünyayı görmezden geliyorsanız, yarı saydam bir kalamarsınız; öfkeyle patlıyorsanız, görünüşe göre bir tabanca karidesisiniz.)
Pazartesi günü tığ işi yaparken gözlerini yüzen yarı saydam balıklara diken 40 yaşındaki Georgina Valanci, "Arjantinliler Arjantin'de olan her şey hakkında çok tutkulular," dedi. "Bence bu, ülkemizde böyle bir şeyin yapılıyor olmasından duyulan gururu biraz olsun temsil ediyor."
Kesilen araştırma fonları
Keşif gezisindeki Arjantinli araştırmacıların çoğu Arjantin'in önde gelen bilimsel fon ve araştırma kurumu Conicet'ten geliyor. Canlı yayın, fonlarının saldırı altında olduğu bir dönemde enstitünün çalışmalarına ışık tutuyor.
Başkan Milei, Arjantin'in kronik mali açığını ortadan kaldırmaya ve enflasyonu düşürmeye yönelik daha geniş bir çabanın bir parçası olarak bilim harcamalarını kısıtladı.
Devlet destekli bilim kuruluşları son bir buçuk yıl içinde işten çıkarmalar, dondurulmuş sözleşmeler ve kötü çalışma koşulları ve düşük ücretler nedeniyle istifaların bir kombinasyonu olarak 4 bin pozisyon kaybetti.
Conicet geçen yıl reel olarak yüzde 21'lik bir bütçe kesintisine uğradı. Conicet araştırmacılarının maaşları ise yüzde 35 değer kaybetti. Birçok kişi bu önlemlerin beyin göçüne yol açacağı uyarısında bulunuyor.
Conicet'e yönelik kamuoyu heyecanını fırsat bilen araştırmacılar, içinde bulundukları kötü duruma dikkat çekmek için çarşamba günü ülke çapında 48 saatlik bir grev çağrısında bulundu.
Milei canlı yayın hakkında yorum yapmasa da, müttefikleri küçümsediklerini ifade etti.
Milei hükümetinden bir yetkili olan Alejandro Alvarez, Milei'nin ülkenin krizden etkilenen ekonomisini canlandırmaya yardımcı olabileceğini umduğu bir petrol patlaması olan Arjantin'in Vaca Muerta şeyl oluşumunda artan ham petrol üretimine atıfta bulunarak, "Bunun yerine bir açık deniz sondaj operasyonunu canlı yayınlamalıydılar," dedi.
"Bu, Arjantin'i daha da büyütecek güzel bir zenginlik yaratma ve doğal kaynak sömürüsü süreci."
Bu arada Arjantinliler turuncu denizyıldızlarının büyüsüne kapılmaktan memnun görünüyor.