Son yıllarda hava koşulları ve iklimle ilgili aşırılıklardan kaynaklanan zararın 44,5 milyar euroyu aşması nedeniyle Avrupa giderek büyüyen bir bedel ödemek zorunda kalıyor.
Avrupa Birliği (AB), aşırı hava koşullarının yol açtığı zararın gerçek maliyetini ortaya koyduktan sonra iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerini "azaltmayı göze alamayacağı" uyarısında bulundu.
Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) tarafından hazırlanan yeni bir rapor, 1980'den 2023'e kadar yoğun sıcaklık, sel ve kuraklık gibi iklimle ilgili olayların neden olduğu ortalama yıllık ekonomik kayıpları hesapladı.
Kötüleşen iklim etkilerinin yüzyılın sonuna kadar AB GSYH'sini yüzde 7 oranında azaltabileceği ve ısınmanın 1,5 santigrat dereceyi aşması halinde 2031'den 2050'ye kadar 2,4 trilyon euroluk bir kayıp yaşanacağı tahmin ediliyor.
Aşırı hava koşulları Avrupa'ya ne kadara mal oldu?
Araştırmaya göre, AB'de iklimle ilgili yıllık ortalama aşırı hava olayları 1980'den 1989'a kadar yılda yaklaşık 8,5 milyar euroya mal oldu.
Bu tutar, 1990'dan 1999'a kadar 14 milyar euroya yükselirken, 2010'dan 2019'a kadar 17,8 milyar euroya ulaştı. 2020'den 2023'e kadar yıllık maliyet tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 44,5 milyar euroya çıktı.
Bu da 2020-2023 yılları arasında hava ve iklimle ilgili aşırılıklarla bağlantılı yıllık ortalama ekonomik kayıpların 2010-2019 yılları arasındaki önceki 10 yıla kıyasla 2,5 kat daha fazla olduğu anlamına geliyor.
En büyük kayıplar 2021 yılında Belçika, Almanya ve Hollanda'da meydana gelen ve 40 milyar eurodan fazla zarara yol açtığı düşünülen sellerden kaynaklandı.
2023 yılında Slovenya'da yaşanan sel felaketi ülkeye gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 16'sına mâl oldu.
Rapora göre, "Güney Avrupa, alçak kıyı bölgeleri ve AB'nin en dış bölgeleri gibi özellikle hassas alanlar, iklim riski taşıyan sıcak noktalardır."
AB iklim hedeflerini 'hızlandırmalı'
AÇA Temiz, Adil ve Rekabetçi Geçişten Sorumlu Başkan Yardımcısı Teresa Ribera, raporun bulgularının Avrupa'nın yoluna devam etmesi ve iklim ve çevre konusundaki hedeflerini hızlandırması gerektiğine dair "keskin bir hatırlatma" olduğunu belirtti.
"Son zamanlarda yaşanan aşırı hava olayları, doğa bozulduğunda ve iklim etkileri yoğunlaştığında refahımızın ve güvenliğimizin ne kadar kırılgan hale geldiğini gösteriyor," diyen Ribera şunu da sözlerine ekledi: "Doğayı korumak bir maliyet değil; rekabet gücüne, dayanıklılığa ve vatandaşların refahına yapılan bir yatırımdır."
2029'a kadar 126 milyar euroluk fatura
Araştırmacılar, Avrupa'nın aşırı hava koşullarının maliyetinin daha da kötüleşeceği ve bir şeyler değişmezse 2029 yılına kadar AB ekonomisinde 126 milyar euroluk bir göçük bırakacağı konusunda uyarıyor.
Geçtiğimiz ay Mannheim Üniversitesi'nden Dr. Sehrish Usman'ın Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomistleriyle birlikte yürüttüğü bir çalışma, sıcak hava dalgaları, seller ve kuraklık gibi aşırı olayların bu yaz tüm AB bölgelerinin 4'te 1'ini etkilediğini ortaya koydu.
Aşırı hava olayları bu yıl en az 43 milyar euro tutarında kısa vadeli ekonomik kayba yol açtı ve bu da 2024 yılında AB'nin ekonomik çıktısının yüzde 0,26'sına tekabül ediyor.
Usman, aşırı hava koşullarının "gerçek maliyetinin," insanların yaşamlarını "ilk etkilerin ötesine uzanan çok çeşitli kanallar" aracılığıyla etkiledikleri için "yavaşça ortaya çıktığını" açıklıyor.
Ekonomik kayıplar en çok kuraklık ve kavurucu sıcaklık riskinin daha yüksek olduğu Akdeniz ülkelerini vurdu.
Araştırmaya göre İtalya, 2025'te 11 milyar euroyu aşan ve 2029'da 34,2 milyar euroya ulaşacağı tahmin edilen kayıplarla en büyük ekonomik düşüşü yaşayan ülke. Fransa ise 2025 yılında 10,1 milyar euro ve 2029'daki 33,9 milyar euro olması beklenen kayıplarla İtalya'yı yakından takip ediyor.