Olağanüstü şekilde korunmuş ve neredeyse eksiksiz olan fosil, bugüne kadar en kuzeyde bulunan gergedan türü olarak kayda geçti.
Kanada’nın Arktik Bölgesi'nde, 23 milyon yıl önce yaşamış yeni bir gergedan türü keşfedildi.
Olağanüstü şekilde korunmuş ve neredeyse eksiksiz olan fosil, bugüne kadar en kuzeyde bulunan gergedan türü olarak kayda geçti.
Yeni türe, bulunduğu bölge olan Devon Adası’ndaki Haughton Krateri’ne atıfla Epiaceratherium itjilik adı verildi. Tür adındaki “itjilik”, yerel İnuit dili Inuktitut’ta “buzlu” ya da “donmuş” anlamına geliyor. Bu da fosilin bulunduğu zorlu iklim koşullarına gönderme yapıyor.
Ancak erken Miyosen dönemde (yaklaşık 23 ila 16 milyon yıl önce) bu bölge, bugünkü buzullardan çok uzak, ılıman ormanlarla kaplı bir yaşam alanıydı.
Küçük, boynuzsuz ve soğuğa dayanıklı bir gergedan
Araştırmayı yürüten ekibin başyazarı Dr. Danielle Fraser, “Bugün sadece Afrika ve Asya’da beş gergedan türü yaşıyor, ancak geçmişte Avrupa ve Kuzey Amerika’da da 50’den fazla tür vardı. Bu Arktik türünün keşfi, gergedanların evrimsel tarihine yeni bir ışık tutuyor,” dedi.
Elde edilen kemiklere göre E. itjilik, modern Hint gergedanı büyüklüğündeydi (yaklaşık 1,7 metre boyunda), ancak boynuzu yoktu. Diş minesindeki aşınmalar, hayvanın genç yetişkinlik ya da orta yaş döneminde öldüğünü gösteriyor.
Fosilin ilk parçaları -diş, çene kemiği ve kafatasının bir kısmı- 1986’da bulunmuştu. Daha sonraki yıllarda yeni kemiklerin eklenmesiyle, araştırmacılar yüzde 75 oranında eksiksiz bir gergedan iskeleti elde etti.
Araştırmanın ortak yazarı Marisa Gilbert, “Bu fosilin olağanüstü yanı, kemiklerin üç boyutlu olarak mükemmel derecede korunmuş olması. Minerallerle sadece kısmen yer değiştirmişler,” dedi.
Atlantik köprüsü üzerinden göç ettiler
Bu keşif, milyonlarca yıl önce gergedanların Kuzey Amerika ile Avrupa arasında nasıl göç ettiğine dair yeni ipuçları da sunuyor. Ekip, E. itjilik’in soy ağacındaki yerini belirlemek için hem yaşayan hem de soyu tükenmiş gergedan türlerini karşılaştırdı. Sonuçlar, bu türün bugün su altında kalmış olan Kuzey Atlantik kara köprüsünü kullanarak batıya göç ettiğini gösteriyor.
Daha önce bu kara köprüsünün 56 milyon yıl önce ortadan kalktığı düşünülüyordu. Ancak E. itjilik’in varlığı, göçlerin Miyosen dönemine kadar -yani çok daha yakın bir tarihe kadar- sürdüğünü ortaya koyuyor.
Dr. Fraser, “Yeni bir tür tanımlamak her zaman heyecan verici. Ancak Epiaceratherium itjilik’in keşfi, Kuzey Atlantik’in gergedan evriminde sanılandan çok daha büyük bir rol oynadığını da gösteriyor,” dedi.
Araştırmacılara göre bu bulgu, Arktik bölgesinin hâlâ memelilerin evrimsel çeşitliliğini anlamamıza katkı sağlayan yeni keşifler sunmaya devam ettiğini kanıtlıyor.
Çalışma, Nature Ecology & Evolution dergisinde yayımlandı.