Casa Gomis: İspanyol hükümeti tarafından kurtarılan mimari mücevher

REKLAM

Barselona sınırlarında, geniş bir sulak alanın derinliklerinde, dolambaçlı bir yolun sonunda gizlenen Casa Gomis, doğayla iç içe bir mimari şaheser.

Delta de Llobregat'ta, flamingoların süzülerek geçtiği bu etkileyici yapı, ilk bakışta birbiriyle uyum içinde dizilmiş beyaz kemerlerden oluşan soyut bir kompozisyon gibi görünüyor.

Rasyonalist mimarinin kusursuz bir örneği olan Casa Gomis, Aydınlanma döneminde şekillenen bu tarzın özünü yansıtıyor: Simetri ve geometrik kesinlik, süslemeye yer bırakmaksızın saf bir düzen içinde birleşiyor.

Evin içine girdiğinizde, çoğu evde bulunan olağan eşya yığını ortadan kalkıyor. Bunun yerine, daha büyük bir alan hissi veren net çizgiler söz konusu. Bu durum, renkli camlarla süslenmiş büyük pencerelerden içeri giren ışıkla pekiştirilmiş.

Klasik tasarımlı kanepeler, sandalyeler ve hatta çift işlevli bir masa bulunuyor—bardakları ve şişeleri saklamak için gömme bir bölmesi olan şık bir bar işlevi de görüyor.

İspanyol hükümeti, Casa Gomis’i gelecek nesiller için koruma altına almak amacıyla geçtiğimiz ay Gomis-Betrand ailesinden 7,2 milyon euroya (276.08 milyar Türk Lirası) satın aldı.

Evin sahipleri, yıllar boyunca Casa Gomis’in film prodüksiyonlarında kullanılmasına dair birçok teklifi geri çevirdi. Ancak 2015’te Sean Penn, Ray Winstone ve Idris Elba’nın başrollerini paylaştığı The Gunman filmi için bir istisna yapıldı.

Şimdi ise klasik tasarımını ve koruma altındaki bir sulak alandaki konumunu kutlayacak bir müze olarak halka açılması muhtemel görünüyor.

İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun satın alma işlemini duyururken "Amaç burayı korumak, muhafaza etmek ve teması sanat ve doğa arasındaki diyalog etrafında dönen, yüzde 100 halka açık büyük bir kültür merkezine dönüştürmek," dedi.

İspanyol hükümetinin devreye girip klasik bir binayı korumak için bu kadar para harcaması istisnai bir durum.

İspanya, ülke mirasının korunmasından sorumlu olan 17 bölgeden oluşan oldukça yetki devri yapılmış bir ülke. Bölge yetkilileri, genellikle miras projelerinin restorasyonu için ödeme yapmakta zorlanıyor ve bu nedenle de özel sektörden yardım istemek zorunda kalıyor.

İspanyol mimar Antonio Bonet Castellana tarafından tasarlanan bina 1957-1963 yılları arasında inşa edildi. Inés Bertrand Mata ve zengin bir tüccar olan kocası Ricardo Gomis Serdañons tarafından yaptırılmış olup, aile için sahile yakın bir yazlık ev istemişlerdi.

Bonet Castellana İspanya iç savaşından sonra İspanya'dan ayrılarak ve Arjantin'de yaşadı.

O günlerde, bir taş atımlık mesafeden biraz daha uzakta olan havaalanından sadece pervaneli uçaklar kalkıyordu. Uçağa binmek için, güvenlik olmadığı için piste kadar yürümek yeterliydi.

Genişleme planları

Bugün ise manzara biraz farklı. Jet motorlarının uğultusu, evin en sakin köşelerinde bile sohbetleri kesintiye uğratıyor.

Havaalanını genişletme planları, çevrecilerin ve sol kanat siyasetçilerin sert muhalefetiyle karşı karşıya. Ancak evi ailelerinden miras alan altı kardeşten ikisi, Beatrice ve Susanna Gomis-Bertrand, hükümetin bu genişlemeyi durdurma niyetiyle Casa Gomis’i satın aldığına inanmıyor.

Beatrice Gomis-Bertrand, "Hükümetin havaalanı genişlemesini engellemek için evi aldığını sanmıyorum, çünkü bununla bir ilgisi olduğunu düşünmüyorum," dedi. "Eğer genişleme durdurulursa, bu çevresel nedenlerle olur."

Çocukluklarını bu evde geçiren kardeşler, satma kararının kolay olmadığını kabul ediyor. "Burayı torunlarımız arasında bölüştürmek imkânsızdı. Ayrıca bakım masrafları da çok yüksekti," diye ekliyor Beatrice. "Satmayı düşünmüyorduk ama sonra devlet bu teklifle geldi."

Ebeveynlerinin yatak odası aynı zamanda bir çalışma odasıydı; bu da evin hem huzurlu bir dinlenme alanı hem de üretken bir ortam sunduğunu gösteriyordu.

Casa Gomis’in büyüklüğü, günlük yaşamı bile farklı kılıyordu. Bir dizi telefon, mülkün ana bölümüne bağlanıyordu ve başlangıçta dış dünyayla iletişim kurabilen tek hat buydu.

Altı çocuğun her birinin kendine ait yatak odası ve banyosu vardı ki, o dönemin standartlarına göre bu gerçek bir lükstü.

Banyolarda, renkli çivili musluklar dikkat çekiyor. Duvarları ise, birkaç dakikalık yürüme mesafesindeki Akdeniz’in tonlarını yansıtan küçük, deniz mavisi karolar kaplıyor.

Dışarı çıkıp geniş bahçelere adım attığınızda, ailenin bahçede partiler verdiği zamanlara geri dönüyorsunuz.

Casa Gomis'in satın alınması, değerli binaların korunmasının büyük ölçüde Kilise veya yerel yönetimlere bırakıldığı bir ülkede bir istisna gibi görünüyor.

Bir koruma yardım kuruluşu olan Hispania Nostra'nın yönetim kurulunda yer alan Mervyn Samuel, İspanya'nın mirasını koruma konusunda İngiltere gibi ülkelerle aynı tutuma sahip olmadığını söyledi.

"17 İspanya var. Her bölgenin korumaya yönelik kendi politikası ve önceliği var. Genel olarak, tehlike altındaki değerli binalara bakma konusunda oldukça iyiler, ancak sınırsız fonları yok ve genellikle özel sektöre bağlılar" dedi.

"Bu feci bir durum değil ama yapılması gereken çok iş var. Devletin Casa Gomis gibi bir evi satın alması alışılmadık bir durum."

Samuel, İspanya ve İtalya'nın Avrupa'da en çok mirasa sahip ülkeler olduğunu söyledi.

"İspanya'da nüfus azalması sorunu var ve yaklaşık 1000 yıllık bir kiliseleri olabilir ama köydeki insanların bunu kurtarmaya gücü yetmiyor" dedi.

İngiltere'de 1895 yılında kurulan ve bugün 5.46 milyon üyesi olan National Trust adlı bir hayır kurumu var. Buna karşılık Hispania Nostra'nın sadece 1.000 üyesi var.

Bankacılık ve turizm sektörlerinde çalışmış olan Samuel, "İspanya'da eski binalara sahip çıkma kültürü var ama sorun şu ki geçmişte Kilise ya da devlet bu binalara sahip çıkıyordu, dolayısıyla National Trust gibi kurumlarda olduğu gibi korumaya yardımcı olmak için birkaç yüz euro ödemek yerine 'neden zahmet edeyim ki' şeklinde bir yaklaşım var" diye ekledi.