AB liderleri, bloğun 5 yıllık "stratejik gündemini" belirlemek için toplanıyor

REKLAM

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanları, Perşembe günü Belçika'nın başkenti Brüksel'de başlayacak AB Liderler Zirvesi'nde bloğun beş yıllık "stratejik gündemi" ve üst düzey yönetici kadrosunu belirleyecek.

Avrupa Komisyonu başkanlığı görevine Ursula von der Leyen'in devam edeceği düşünülürken, Avrupa Konseyi'nin başkanlığına Antonio Costa ve Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliği'ne de Kaja Kallas'ın geçmesi bekleniyor.

Hafta başında merkez partilerin müzakerecileri -Polonya Başbakanı Donald Tusk, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte- bir telefon görüşmesi yaparak söz konusu isimler üzerinde uzlaşmıştı.

Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin galibi olan merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP), 2,5 yıllık görev süresinin ardından Costa'nın yerine Avrupa Konseyi'nde kendi üyelerinden birinin geçmesi talebinden vazgeçti.

Bir diplomat, ortak görüşme sonrası yaptığı açıklamada, müzakerecilerin "sürekliliğe ilişkin yerleşik uygulamayı destekleme ve seçilen adayı tüm yasama dönemi boyunca destekleme konusunda anlaştıklarını" söyledi.

Bu, EPP'nin bloğun en güçlü kurumu olan Komisyon'un kontrolünü elinde tutacağı ve Sosyalistlerin de liderlerin üst düzey toplantılarına ev sahipliği yapan Konsey'in dizginlerini ele alacağı anlamına geliyor. Öte yandan, seçimlerden kayıpla çıkan liberal Avrupa'yı Yenile'ye ise bloğun en üst düzey diplomatı olan Yüksek Temsilcilik verilecek.

Kallas için bu görev, Rusya'ya karşı şahin tutumu nedeniyle NATO Genel Sekreterliği'ne aday gösterilmemesinin ardından hak ettiği bir görev. Avrupa'nın doğu kanadının uzun zamandır en üst düzey üç görevden birinin kendilerinden birine verilmesinde ısrar etmesi Kallas'ı ideal bir aday haline getirdi.

Yine de von der Leyen-Costa-Kallas isimleri üzerinde tam anlamıyla mutabakata varılması için 27 liderin onayı gerekiyor. Aynı zamanda devlet ve hükümet başkanları, önümüzdeki görev dönemi için ana öncelikleri tanımlayan bir "stratejik gündem" üzerinde de anlaşmaya varacaklar.

Nihayetinde atanmaları halinde von der Leyen ve Kallas'ın Avrupa Parlamentosu'nda halka açık bir oturum ve onay oylamasından geçmeleri gerekecek.

Meloni'nin tutumu merakla bekleniyor

Kesin konuşmak gerekirse, üst düzey görevlere ilişkin karar, güçlendirilmiş nitelikli çoğunluk, yani blok nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil eden 20 üye devlet tarafından alınır. EPP, Sosyalistler ve Liberaller Konsey'deki sandalyelerin çoğunluğunu elinde tuttuğundan, geçici anlaşmanın resmi olarak geçerlilik kazanması için gerekli onaylara sahiptir.

Önümüzdeki beş yılı etkileyecek bu kararın siyasi hassasiyeti göz önüne alındığında, Konsey mümkün olduğunca çok lehte oy alarak üst düzey pozisyonları uzlaşı yoluyla dağıtmayı tercih ediyor.

Herkesin merakla beklediği kilit bir ismin tutumunu: İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin oyu.

Muhafazakar partilerin oluşturduğu Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri'nin (ECR) lideri Meloni, üç merkez parti arasındaki görüşmelerden dışlandı ve şiddetle karşı çıktı. La Stampa'ya göre Miçotakis, Meloni'yi ortak görüşmenin sonucu hakkında bilgilendirmekle görevlendirildi ancak Meloni telefonu hiç açmadı.

Meloni Çarşamba günü İtalyan Parlamentosu'nda yaptığı açıklamada, "Halk egemenliğine inanan hiçbir gerçek demokrat, Avrupa'da halk sandığa gitmeden önce üst düzey pozisyonlar üzerinde pazarlık yapılmaya çalışılmasını kabul edilebilir bulamaz" dedi.

Meloni, taslak anlaşmanın uzlaşma mantığını geçersiz kıldığını çünkü "karşı siyasi taraftı ve önemli masalara oturmaya layık olmayacak kadar küçük görülen ulusların temsilcilerini" içermediğini söyledi.

Bir başka ECR üyesi olan Çekya'dan Petr Fiala ve yıllardır siyasi olarak bağımsız olan Macaristan'dan Viktor Orban da hoşnutsuzluklarını dile getirdi ve müzakerelere daha fazla katılım çağrısında bulundu.

Orban, Macaristan'da görülen demokratik gerileme nedeniyle ülkenin kurtarma ve uyum fonlarını kısmen donduran von der Leyen'e şiddetle karşı çıkarken, Costa ve Kallas'a herhangi bir itirazda bulunmadı.

Diplomatlar ve yetkililer, "önceden hazırlanmış" bir anlaşma izleniminden kaçınmak için tüm liderler arasında uygun bir tartışma yapılması gerektiğini kabul ediyor.

REKLAM

Meloni'nin karşı oy kullanmak yerine çekimser kalma seçeneğine sahip olduğunu belirten üst düzey bir AB yetkilisi, "Amacımız en fazla sayıda insanın desteğini almak olacak" dedi.

"Bazen (liderlerin) neden çekimser kaldıklarını değerlendirmeniz gerekir. Geçen sefer biri çekimser kalmaya zorlanmıştı" diyen yetkili, von der Leyen'in sürpriz bir şekilde yükseldiği 2019'da koalisyonun çekimser kalmasını istediği Şansölye Angela Merkel'e atıfta bulundu.

Aşırı sağın üst düzey bir görevi kapma şansı neredeyse hiç olmadığından, "tazminat olarak" bir sonraki Avrupa Komisyonu'nda önemli pozisyonlara göz dikiyor.

Özellikle İtalya'nın büyük hedefleri var.

"Avrupa Komisyonu'nda bir Başkan Yardımcısı olmasını istiyoruz. Sanayi ve tarım lehine iyi politikaları teşvik edecek güçlü bir Komisyon Üyesi" diyen İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Roma'nın neyin peşinde olduğuna dair bir ipucu verdi.

REKLAM

Meloni bugünkü toplantıyı von der Leyen'e taleplerini yüz yüze iletmek için kullanabilir. Ancak üst düzey bir diplomat bunun "bu şekilde gerçekleşmemesi gerektiğini" söyledi.

Zirvede Ukrayna ve İsrail-Hamas çatışması da ele alınacak

İki gün sürecek zirvede üst düzey poziyonlara getirilecek isimlerin belirlenmesinin yanı sıra Ukrayna'ya askeri destek (6.6 milyar euro Macaristan tarafından bloke edilmiş durumda), Gürcistan'daki durum ve Lübnan odaklı İsrail-Hamas savaşı gibi gündemdeki diğer konular da ele alınacak.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, AB ile Ukrayna arasındaki güvenlik taahhütlerini imzalamak üzere Konsey'de kısa bir süre şahsen bulunacak.

NATO Genel Sekreterliği'ne getirilen Rutte ise zirveye başbakan sıfatıyla son kez katılacak.

REKLAM