Belçika ve Finlandiya da dahil olmak üzere bazı AB üyesi ülkeler, metnin belirli bölümlerinin çıkarılmasını eleştiriyor.
Avrupa'da reşit olmayanlara yönelik cinsel şiddet artarken ve yeni teknolojilerin gelişmesiyle birlikte yeni istismar biçimleri ortaya çıkmaya başladı. Bu nedenle AB, 2011 tarihli çocukların cinsel istismarı ve cinsel sömürüsüyle mücadeleye ilişkin yönergesini güncellemek istiyor.
Ancak Komisyon'un ilk önerisi adalet bakanları tarafından hafifletildi. Aralarında Belçika, Finlandiya ve İrlanda'nın da bulunduğu yedi AB üyesi devlet, metnin bazı bölümlerinin çıkarılmasından üzüntü duyduklarını ifade etti.
Yedi ülke tarafından yapılan ortak basın açıklamasında, "Üye devletlerin çoğunluğunun, cinsel rıza yaşına ulaşmış çocukların istenmeyen cinsel eylemlere karşı mümkün olan en güçlü ve en kapsamlı yasal korumayı almalarını sağlamayı amaçlayan daha iddialı bir yaklaşımı destekleyememiş olmasından derin üzüntü duyuyoruz," denildi.
Önerideki yasal boşluklar
Çocuklara yönelik her türlü cinsel istismara karşı kurulan sivil toplum kuruluşu ECPAT International'ın AB bölge koordinatörü Isaline Wittorski, AB üyesi devletlerin zaman aşımı süresinin uzatılmasına karşı çıkmalarından özellikle endişe duyduklarını kaydetti.
Wittorski ayrıca, bir yetişkinin cinsel rıza yaşına ulaşmış çocuklara kasıtlı olarak yaklaşması ve onları cinsel amaçlarla manipüle etmesi süreci olarak tanımlanan "grooming" konusunun Konsey tarafından ele alınmamış olmasından da üzüntü duyduklarını ifade etti.
Wittorski, "Üye devletler, şok veya sarhoşluk halindeki bir çocuğun, çocukların cinsel istismarına rıza göstermemiş sayılacağını metinde açıkça reddetmişlerdir," diye ekledi.
Cezaların uyumlu hale getirilmesi
Komisyon'un teklifi, reşit olmayanlara yönelik cinsel şiddetin tanımını ve cezalarını AB içerisinde uyumlu hale getirmeyi amaçlıyor.
Ayrıca ceza kanununu güncelleyerek internet üzerinden canlı olarak yayınlanan çocuk tecavüzü, pedofil el kitaplarının bulundurulmasını, takas edilmesini ve çocuk istismarına yönelik (yapay zeka kullanarak üretilen ve birinin taklit edildiği videolar) deepfake'leri suç kapsamına alacak.
Avrupa Parlamentosu (AP) üyelerinin daha iddialı bir yönergeyi desteklemesi bekleniyor. Alman AP üyesi Birgit Sippel (Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı - S&D) özellikle daha uzun zaman aşımı süreleri talep ediyor.
Birgit Sippel, "İstismara uğrayan pek çok çocuğun mahkemeye ya da karakola gitmeye cesaret edebilmesi için yıllar hatta on yıllar geçmesi gerekiyor. Dolayısıyla bu, mevcut direktifte eksik olan çok önemli bir nokta," dedi.
Sippel sözlerine şöyle devam etti:
"Ne yazık ki gördüğüm kadarıyla Avrupa Konseyi mevcut yönergeyi iyileştirebilecek neredeyse her şeyi hafifletiyor. Bu nedenle Parlamento'nun çok güçlü bir duruş sergilemesi ve Konsey'i daha ileri gitmeye ve kendisini mevcut direktifle sınırlamamaya zorlaması çok önemli olacaktır."
Öneri metni hala değiştirilebilir. Parlamento üyelerinin oylamasının ardından Komisyon, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu arasında deneme görüşmeleri yapılacak.
Avrupa'da her beş çocuktan birinin cinsel şiddetin bir türünün mağduru olduğu tahmin ediliyor.
Sadece 2022 yılında AB'de 1,5 milyon çocuk cinsel istismarı ihbarı kayıtlara geçti.
Bakanlar ayrıca, sosyal medya platformlarına küçüklere yönelik cinsel şiddet içeren içerikleri tespit etme ve kaldırma yükümlülüğü getirmeyi amaçlayan ve çocukların internette cinsel istismarıyla mücadeleyi hedefleyen bir başka metin üzerinde de anlaşmaya varamadı.
Bu öneri, çocuk hakları savunucuları ile mahremiyetin korunması savunucuları arasında bir çekişme yarattı.