Doğa ve göçle ilgili kritik oylamalardan sert tartışmalara. 2024 yılında Avrupa Parlamentosu, drama ve çalkantılara sahne oldu.
REKLAM
2024 yılı Avrupa Parlamentosu (AP) için seçimlerle sarsılan bir değişim yılı oldu.
Parlamentonun yapısını ve güçler dengesini önemli ölçüde değiştiren oylamanın ötesinde, 2024 yılından hatırlanması gereken bazı anları sizin için derledik.
1. Çiftçilerin protestoları Parlamento'ya ulaştı
2024'ün başlangıcı, Almanya ve Fransa'dan Polonya ve İspanya'ya kadar Avrupa'nın dört bir yanındaki çiftçilerin kitlesel protestolarına sahne oldu.
Hedefleri arasında AB'nin Mercosur ülkeleriyle yaptığı ticari anlaşma - o sırada müzakereler hala devam ediyordu - ve tarımsal gıda sektörünü etkileyen bazı Avrupa çevre politikaları vardı.
1 Şubat'ta çeşitli ülkelerden gelen bin çiftçi Brüksel'de traktörleriyle yaptıkları gece yürüyüşünün ardından Avrupa Parlamentosu önündeki meydanı bütün bir gün boyunca saman yakıp, gübre yayarak işgal ettiler.
2. 'Putin'i yenmek için sıkıcı olmayı bırakın'
Avrupa Parlamentosu'ndaki en güçlü ve etkileyici müdahalelerden biri Yulia Navalnaya'nın Şubat ayındaki konuşmasıydı. Kocası Alexei Navalny'nin Rusya'da hapisteyken şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmesinden günler sonra Strazburg'da kürsüye çıktı.
Navalnaya, muhalefet liderinin cesaretine övgüde bulundu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e karşı tepkisi AP üyeleri tarafından ayakta alkışlandı.
"Putin'i gerçekten yenmek istiyorsanız, yenilikçi olmak zorundasınız. Sıkıcı olmayı bırakmalısınız," dedi Navalnaya milletvekillerine.
"Onun ahlaklı ve kuralcı bir prensip adamı olduğunu düşünerek onu yenemezsiniz. O böyle biri değil. Alexei de bunu uzun zaman önce fark etti. Karşınızda bir siyasetçi değil, kanlı bir canavar var."
3. Doğa Restorasyon Yasası üzerine son savaş
AB'nin iklim değişikliği ve insan faaliyetleri nedeniyle bozulan kara ve deniz alanlarının kademeli olarak rehabilite edilmesini öngören Doğa Restorasyon Yasası, yasama döneminin sonlarında Avrupa Parlamentosu'nda en çok tartışılan konulardan biri oldu.
Avrupa Halk Partisi (EPP), gıda üretimini tehlikeye atacağını, perakende fiyatlarını arttıracağını ve çiftçilerin geleneksel geçim kaynaklarını tahrip edeceğini savunarak yasanın iptali için bir kampanya başlattı.
EPP'nin görüşlerine sağcı güçler destek verirken, ilerici AP milletvekilleri, çevre örgütleri, hukuk akademisyenleri ve hatta çok uluslu şirketler, doğayı restore etmenin müreffeh bir ekonomi ve sürdürülebilir tedarik zincirleri için vazgeçilmez olduğunu söyleyerek karşı çıktılar.
Hatta EPP, tartışmalı bir sosyal medya hamlesiyle, yasanın Noel Baba'nın yaşadığı Rovaniemi şehrini bir ormana dönüştüreceğini iddia edecek kadar ileri gitti.
Şubat ayında Parlamento 329 lehte ve 275 aleyhte oyla yasanın sulandırılmış bir versiyonunu onayladı. Yasa, 2030 yılına kadar AB'nin kara ve deniz alanlarının en az yüzde 20'sinin, 2050 yılına kadar ise ihtiyacı olan tüm ekosistemlerin restorasyonunu öngörüyor.
4. Uzun zamandır beklenen büyük göç politikası reformu oylaması
Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu'nun önerisinden yaklaşık dört yıl sonra, Nisan 2024'te Avrupa Birliği'nin göç ve iltica politikasında geniş kapsamlı bir reform yapılmasını onayladı.
"Göç ve İltica Paktı" Parlamentonun üç büyük grubu tarafından desteklendi: Avrupa Halk Partisi (EPP), Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) ve bazı muhalifler olsa da Avrupa'yı Yenile (Renew Europe).
Sağ partiler, Yeşiller/EFA ve Sol grup karşı oy kullandı. Hatta Sol Grup oylamadan önce Parlamento dışında protesto gösterisi düzenleyerek yeni kuralların getireceğini iddia ettiği "sığınma hakkı için cenaze töreni" düzenledi.
Yeni kurallar, sığınmacıları karşılamanın yükünü paylaşmak üzere, üye devletler arasında mali katkılarla değiştirilebilecek yeniden dağıtım yoluyla bir dayanışma mekanizması öngörüyor. Aynı zamanda daha sıkı sınır kontrolleri ve sığınma taleplerinin incelenmesi ve göçmenlerin ülkelerine geri gönderilmeleri için daha hızlı prosedürler öngörüyor. Pakt 2026 ortalarından itibaren tamamen yürürlükte olacak.
5. Parlamento kürtajın bir AB temel hakkı olmasını destekliyor
Sembolik oylamalar bile Avrupa Parlamentosu'nda sert çatışmalara neden olabilir. Nisan ayında Parlamento, kürtaj hakkının Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı'na dahil edilmesine yönelik bir kararı onayladı.
Kürtaj hakkı konusunda Parlamento ikiye bölündü. Karar 336 lehte, 163 aleyhte ve 39 çekimser oyla kabul edildi. Parlamento'nun en büyük grubu olan merkez sağ muhafazakar Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) çoğunluğu gibi sağcı gruplar Kimlik ve Demokrasi (ID) ile Avrupalı Muhafazakârlar ve Reformistler (ECR) de ret oyu kullandı.
Ancak oylamanın bağlayıcı bir etkisi olmadı. AB Temel Haklar Şartı'nın değiştirilebilmesi için tüm üye devletlerin oy birliği gerekiyor. Hamileliğin sonlandırılmasına ilişkin kurallar da AB ülkelerinin münhasır yetkisinde olan sağlık mevzuatı kapsamına girmektedir.
6. Avrupa seçimleri öncesi son telaş
Avrupa Parlamentosu üyeleri önemli mevzuatı onaylamak için genellikle son ana kadar koştururlar. Seçimlerden önceki son oturumunda AP, 89 yasama dosyasının yanı sıra yedi yasama dışı kararı oylayarak tüm yasama organı için bir rekora imza attı.
Bunların arasında onarım hakkı direktifi, Birlik pazarında zorla çalıştırılan ürünlerin yasaklanmasına yönelik bir yönetmelik, dijital platform çalışanları için yeni kurallar, ambalajların azaltılmasına ilişkin bir yasa tasarısı ve cinsiyete dayalı şiddete karşı ilk Avrupa yasası vardı.
7. Avrupa'da 'Venezuella çoğunluğu'
Oylamanın ardından yeni Avrupa Parlamentosu, çoğunlukla sembolik bir oylamayla da olsa, değişen güçler dengesini kısa süre içinde ortaya koydu. Eylül ayında Strazburg'da yapılan oylamada Venezuella'nın sürgündeki başkan adayı Edmundo Gonzalez Urrutia "meşru ve demokratik yollarla seçilmiş başkan" olarak tanındı.
Yasal bir ağırlığı olmayan karar, merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP), sağcı milliyetçi Avrupalı Muhafazakârlar ve Reformistler (ECR) ve yeni kurulan aşırı sağcı Avrupa için Vatanseverler (PfE) tarafından desteklendi ve yeni yasama organında ilk kez ana akım muhafazakârlar daha sağcı gruplarla aynı safta yer aldı.
Bu ittifak, oylama konusunun ardından "Venezuela çoğunluğu" olarak yeniden adlandırıldı ve Gonzalez ile Venezuela'nın muhalefet lideri Maria Corina Machado'ya Parlamento'nun Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nün verilmesi kararı sırasında yeniden ortaya çıktı.
8. Von der Leyen Orban'a karşı: Parlamento'da hesaplaşma
Ekim ayının ilk genel kurul oturumu, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Macaristan'ın AB Konseyi dönem başkanlığı sırasında Moskova'ya yaptığı tartışmalı ziyaretten birkaç ay sonra Avrupa Parlamentosu'nda kürsüye çıkan Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ı karşı karşıya getiren hararetli bir tartışmaya sahne oldu.
Ukrayna'daki savaş, Macar liderin AB'nin savaş konusunda yanlış bir politika izlediğini iddia etmesi ve Komisyon başkanının ismini anmadan Orban'a kişisel bir saldırıda bulunması tartışmanın ana noktalarını oluşturdu: "Hala bu savaştan işgalciyi değil işgal edileni sorumlu tutanlar var."
9. Avrupa Komisyonu'nun popüler olmayan onayı
Kasım ayı sonunda Avrupa Parlamentosu Ursula von der Leyen başkanlığındaki Komiserler Koleji'ni kesin olarak onayladı. Ancak temmuz ayında Komisyon Başkanı için yapılan oylama von der Leyen için bir başarı olsa da, Kurul'un onaylanmasını ancak kutlayabildi.
Kasım ayında, kullanılan tüm oyların yüzde 54'ünü ve toplam üye sayısı olan 719'un yüzde 51'ini temsil eden sadece 370 AP üyesi lehte oy kullandı.
Merkez sağ Avrupa Halk Partisi, merkez sol Sosyalistler ve Demokratlar ve liberal Avrupa'yı Yenile grubundan bazı fireler, Avrupalı Muhafazakârlar ve Reformistler ile Yeşiller/EFA grubunun bir kısmının oylarıyla "kurtarılan" Komisyon'a olan desteği azalttı.
Gerçekten de, her iki milletvekilinden sadece biri yeni Komiserler Koleji'ni destekledi.
10. Eurochamber'da gariplikler ve tuhaflıklar
2024 yılı, Parlamento'daki tartışmalar sırasında bazı gerçeküstü anlara da tanıklık etti: Bir köpeğin Parlamento binasına girerek havlaması, İrlandalı bir milletvekilinin bir İtalyan futbol kulübüne hakaret etmesi ve Slovak bir milletvekilinin barış jesti olarak bir güvercini serbest bırakması.