ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa'nın Rusya'ya ödediği enerji faturasının Ukrayna için yaptığı harcamaları aştığını söylüyor.
REKLAM
ABD Başkanı Donald Trump Salı günü Kongre'de yaptığı açıklamada, "Avrupa ne yazık ki Rus petrol ve doğalgazını satın almak için Ukrayna'yı savunmak için harcadığından çok daha fazla para harcadı," dedi.
Trump, Avrupa'yı fosil yakıt alımları yoluyla Moskova ekonomisini beslemekle ve Kiev'in savunmasını güçlendirmek için yeterince harcama yapmamakla ilk kez suçlamıyor.
ABD Başkanı ayrıca işgalin başlangıcından bu yana ABD'nin Ukrayna'ya sağladığı mali yardım miktarını da defalarca çarpıtarak Avrupa'nın katkılarını gölgede bıraktığını iddia etti.
Trump'ın Avrupa'nın Rus enerjisine Ukrayna'ya destekten daha fazla harcadığı iddiasını kamuya açık en son verilerle araştırdık.
Trump'ın iddialarının doğruluğu, Avrupa Birliği (AB) ve 27 üye ülkesi tarafından Kiev'e sağlanan mali yardımı mı yoksa bir bütün olarak Avrupa tarafından sağlanan mali yardımı mı kastettiğine göre değişkenlik gösteriyor.
Avrupa, Rus petrol ve doğalgazına ne kadar harcadı?
Şubat 2022'de Ukrayna'nın işgalinden bu yana AB, Rusya'nın ekonomisini sıkıştırmak ve savaştan önce birçok AB ülkesinin büyük ölçüde bağımlı olduğu Rus petrol ve gazını elden çıkarmak amacıyla enerji ürünlerini hedef alan bir dizi yaptırım uyguladı.
Yaptırımlar arasında kömür ve deniz yoluyla petrol ithalatına yönelik topyekûn ambargolar da yer alıyor.
Ancak bu önlemler, savaş üçüncü yılına girene kadar Rus sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatlarını etkilemedi. AB ülkelerinin Rus LNG'sini satın almalarına hâlâ izin veriliyor, ancak artık başka ülkelere yeniden ihraç etmeleri yasak.
AB üyeleri Belçika, Fransa ve İspanya, Rus doğal gazı için başlıca alıcı noktalar olmaya devam ediyor.
Moskova ayrıca, Kremlin'e kadar takip edilebilen şirketler tarafından işletilen eskimiş, bakımsız tankerlerden oluşan gölge filosu aracılığıyla petrol ithalatına yönelik yaptırımlardan kaçmayı başardı.
Bağımsız bir kuruluş olan Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA) tarafından yapılan araştırma, Avrupa Birliği'nin 27 üye ülkesinin 2022'de tam ölçekli işgalin başlamasından bu yana petrol, kömür ve gaz dahil olmak üzere Rus fosil yakıtlarını 205 milyar eurodan fazlaya satın aldığını gösteriyor.
Rusya'dan en büyük fosil yakıt ithalatçıları
Savaşın başlangıcından 2 Mart 2025 tarihine kadar yapılan ithalatın değeri
AB'nin geçtiğimiz Eylül ayında yayınlanan yıllık Enerji Birliği Durumu raporu, savaş üçüncü yılına girdikten sonra bile gaz tedariğinin neredeyse beşte biri (yüzde 18) için hâlâ Rusya'ya güvendiğini ortaya koyuyor.
CREA, savaşın üçüncü yılında AB ülkelerinin petrol ve gaz için Moskova'ya 21,9 milyar euro (858,7 milyar TL) ödediğini ve ihracat hacminin bir önceki yıla göre sadece yüzde 1 azaldığını belirtiyor.
İngiltere ve Norveç gibi diğer AB dışı ülkeler, işgalden önce Rus enerji ürünlerine çok daha az bağımlıydı. Bu ülkeler, Rusya menşeli petrolün Hindistan, Çin ve Türkiye üzerinden yeniden ihraç edilmesine izin veren mevzuattaki bir boşluk aracılığıyla ulaşılmaya devam ettiği iddialarına rağmen, Moskova'dan enerji ithalatını neredeyse sıfırladılar.
Bu durum Ukrayna'ya yapılan yardımla nasıl karşılaştırılabilir?
CREA'nın fosil yakıt alımlarına ilişkin verilerini AB yürütme organı tarafından Ukrayna'ya sağlanan desteğe ilişkin ana rakamlarla karşılaştırırsak, Trump'ın AB'nin Rus fosil yakıtlarına Ukrayna'ya mali yardımdan daha fazla harcama yaptığı iddiasının doğru olduğu sonucuna varabiliriz.
Avrupa Komisyonu'na göre, AB'nin Ukrayna'ya verdiği toplam mali, askeri ve insani destek 133,5 milyar euro (5,2 trilyon TL).
Bu rakam Rusya'dan fosil yakıt ithalatı için harcanan miktardan yüzde 35 daha az.
Bu rakamları teyit etmek için AB yönetimine ulaştık, ancak bu makalenin yayınlanmasına kadar bir yanıt alamadık.
CREA kısa bir süre önce adresinde, işgalin üçüncü yılında AB'nin Rus fosil yakıtları için yaptığı 21,9 milyar euroluk (858 milyar TL) ithalatın, aynı yıl Ukrayna'ya gönderilen 18,7 milyar euro (732 milyar TL) değerinde mali yardımı nasıl aştığını açıkladı.
Ancak Avrupa'nın Ukrayna'ya yaptığı yardımlara bir bütün olarak bakıldığında karşılaştırma değişiyor.
Ukrayna'ya yapılan tüm yardımları takip eden Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü, hem AB kurumları hem de tüm AB üye ülkeleri tarafından tahsis edilen toplam mali destek miktarını, AB yürütmesinin tahminlerinden daha yüksek olan 202,6 milyar euro olarak hesaplıyor.
İngiltere, Norveç, İzlanda ve İsviçre gibi diğer Avrupa ülkelerinin desteğini de eklediğimizde bu rakam, 132,3 milyar eurosu (5,1 trilyon TL) halihazırda tahsis edilmiş olan 247,37 milyar euroya (9,6 trilyon TL) ulaşıyor.
Ukrayna'ya yapılan devlet desteği: Ülke grubuna göre, (milyar €)
Tahsisler ve taahhütler 24 Ocak 2022 - 31 Aralık 2024
Trump'ın bir bütün olarak Avrupa'nın mali tahsisatlarına atıfta bulunduğu baz alınırsa, iddiasının yanıltıcı olduğu düşünülebilir.
Avrupa ülkeleri Rus enerjisine bağımlılığı azaltmak için ne yapıyor?
Avrupa Birliği, işgalden bu yana Rusya'nın enerji ihracatını önemli ölçüde azalttığını iddia ediyor.
Rus gazının AB ithalatındaki payı 2021'de yüzde 45'ten Haziran 2024'te yüzde 18'e düştü. Bu da ABD'nin AB'ye gaz ihracatının önemli ölçüde arttığı anlamına geliyor.
Daha yeni yaptırım paketleri Kremlin'in bu yaptırımları delmesini engellemeyi amaçlıyor.
CREA, Rusya'nın karşı önlemlerinin altını oyan daha sıkı yaptırımların Kremlin'in gelirlerini yılda yüzde 20 oranında azaltabileceğini ve Ukrayna'daki savaşını finanse etme kapasitesini önemli ölçüde engelleyebileceğini söylüyor.