UAEA'nın merkezi olan Avusturya'da 1970'lerde yapılan bir referandumda halk nükleer enerjiyi reddetmiş ve bunun üzerine 1 milyar euroya mal olan devasa bir santral Avrupa'daki en büyük eğitim merkezi haline getirildi.
REKLAM
Belçika’dan Danimarka’ya, Bangladeş’ten Mısır’a kadar nükleer enerji, hem siyasi hem de politik düzeyde yeniden gündeme geliyor.
Bu hafta dünyanın dört bir yanından savunucular, Birleşmiş Milletler’in nükleer ajansı olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) Viyana’daki merkezinde bir araya geldi. Ancak nükleer enerji, BM ajansına ev sahipliği yapan Avusturya’da hâlâ pek sevilmiyor.
Yapay zekânın gelecekteki enerji ihtiyacını karşılamak için büyük teknoloji şirketlerinin nükleer enerjiyi gündemlerine almaları ve politika yapıcıların fabrika üretimiyle inşa edilebilen, küçük kasabalara yetecek gücü sağlayan 'küçük modüler reaktörler' üzerine kafa yormaya başlamaları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın dikkatini çekti. Ajans, her geçen gün daha fazla ülkenin uzmanlık talepleriyle kapısını çaldığını söylüyor.
Bu nedenle, Viyana merkezli nükleer denetleme kurumu bu hafta dünyanın dört bir yanından temsilcileri davet ederek nükleer enerjinin savunucularının 'karbon dostu' diye tanımladığı bu yakıt türünün iyi, kötü ve sorunlu yönlerinin derinlemesine ele alındığı bir konferans düzenledi.
IAEA’de kıdemli nükleer enerji mühendisi olan Matthew van Sickle, Euronews’e şunları söyledi: “Enerji ihtiyacındaki artış, iklim değişikliği ve ulusal düzeydeki farklı faktörler nedeniyle nükleer enerjiye ilgi gösteren çok sayıda üye devlet görüyoruz.”
Ajans, üye ülkelere nükleer enerjinin finansmanından insan kaynağına, halk desteğini artıracak iletişim stratejilerine kadar pek çok konuda uzmanlık desteği sunuyor.
Zwentendorf Referandumu
Ancak IAEA’nın 1957'den bu yana merkezi olan Avusturya’da işler farklı. 1970’lerde yapılan bir referandumun ardından Avusturya Ulusal Meclisi, ülkede nükleer enerjinin kullanımını yasaklayan bir yasa çıkardı.
Sonuç, katılımcı demokrasi açısından büyük bir zafer olsa da 1 milyar euroya mal olan ve faaliyete geçmeye hazır durumda olan Zwentendorf Nükleer Santrali için büyük bir kayıp oldu.
Aşağı Avusturya’da Tuna Nehri kıyısında yer alan santral, bugün Homer Simpson’dan esinlenilmiş ilginç bir turistik mekâna ve Avrupa’nın en büyük nükleer eğitim merkezine dönüşmüş durumda.
Tesisin rehberlerinden ve eğitmenlerinden Peter Schinnerf, Euronews’e verdiği demeçte, santralin bugün maddi değil duygusal bir değeri olduğunu söyledi: “Bu tesis hiç çalıştırılmadı.”
2017’den bu yana santral aynı zamanda Shut Down Festivali’ne ev sahipliği yapıyor. Her yıl düzenlenen bu devasa tekno festivali, Avusturya’nın dört bir yanından ve yurt dışından binlerce müzikseveri kendine çekiyor.