İran Hürmüz Boğazı'nı kapatmayı düşünüyor. Peki bu, Avrupa için ne anlama geliyor ve böyle bir şey olursa neler tehlikeye girer?
REKLAM
İran Devrim Muhafızları Komutanı Serdar İsmail Kowsari yerel medyaya verdiği bir mülakatta, Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasının "değerlendirilmekte olduğunu ve İran'ın kararlılıkla en iyi kararı vereceğini" belirtti.
Askeri görevinin yanı sıra parlamento üyesi de olan Kowsari, "Düşmanı cezalandırma konusunda elimiz sonuna kadar açık ve askeri yanıt genel yanıtımızın yalnızca bir parçası," diye ekledi.
İran'ın kısa ve orta menzilli füzeleri petrol altyapı platformlarını, Boğaz'daki boru hatlarını hedef alabilir ve hatta ticari gemilere yönelebilir; karadan karaya füzeler ise Körfez boyunca tankerleri ya da limanları hedef alabilir. Uçaklar ve insansız hava araçları kullanılarak yapılacak hava saldırıları bölgedeki büyük nakliye limanlarındaki navigasyon veya radar ekipmanlarını devre dışı bırakabilir.
İran'ın Shahed modelleri gibi insansız hava araçları Boğaz'daki belirli nakliye hatlarına veya altyapıya saldırmak için kullanılabilir. İran, Boğaz'a erişimi fiziksel olarak engellemek için savaş gemileri konuşlandırmayı deneyebilir. Ülke 2012 yılında Suudi Arabistan'ın petrol endüstrisine bir siber saldırı düzenleyerek bu alanda giderek artan bir kabiliyete sahip olduğunu göstermişti.
Hürmüz Boğazı dünyanın stratejik açıdan en hayati geçiş noktalarından biri ve İran tarafından gerçekleştirilecek herhangi bir abluka Avrupa için ciddi riskler doğurur.
Eski Fransız istihbarat yetkilisi bunun "Avrupa için bir felaket" olacağını söyledi.
İşte bunun nedenleri:
Enerji güvenliğine yönelik tehditler
Küresel petrolün yaklaşık yüzde 20'si ve doğal gazın önemli bir kısmı Boğaz'dan geçiyor. Avrupa; Körfez ülkeleri Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithal ediyor ve bunların büyük bir kısmı Boğaz'dan geçiyor.
İran'ın bunu engellemesi halinde küresel petrol fiyatları yükselir ve Avrupa, özellikle Orta Doğu yakıtına bağımlı ülkelerde enerji sıkıntısıyla karşı karşıya kalabilir.
Ekonomik şok
Petrol fiyatlarındaki ani bir artış enflasyonu ve enerji maliyetlerini arttırır ve Avrupa genelinde sektörleri sekteye uğratır. İmalat, ulaşım ve tarım sektörleri özellikle kırılgan olabilir. Piyasa tepkileri ve Avrupa borsalarındaki dalgalanma zincirleme bir etki yaratabilir.
Güvenlik ve askeri gerilim
Bir abluka ABD, AB donanmaları ve Körfez ülkelerini kapsayan askeri çatışmaları tetikleyerek daha geniş çaplı bir bölgesel savaş riskini doğurabilir. Avrupa, NATO yükümlülükleri veya ittifaklar yoluyla, özellikle de Fransa veya İngiltere gibi ülkelerin bölgede donanma varlığını sürdürmesiyle çatışmanın içine çekilebilir.
Nakliye ve ticarette aksamalar
Petrolün ötesinde, Boğaz küresel deniz taşımacılığı için kilit bir rota. Kesinti Avrupa'nın hammadde, elektronik ve tüketim malları ithalatını geciktirerek tedarik zincirlerini etkileyebilir. Nakliye için sigorta primleri artarak Avrupalı işletmeler ve tüketiciler için maliyetleri yükseltebilir.