Euroverify, internette mevcut çatışmayla yanıltıcı bir şekilde ilişkilendirilen çok sayıda ilgisiz video tespit etti.
REKLAM
İsrail ve İran yedinci gün üst üste karşılıklı ateş açmaya devam ederken, sosyal platformlarda da dezenformasyon savaşı kızışıyor.
Euronews'in doğruluk kontrol ekibi Euroverify, son günlerde İran ve İsrail'den gelen birçok videoyu gerçekliğini doğrulamak için analiz etti.
Ekibimiz, mevcut çatışmayla ilgisi olmayan çok sayıda eski videonun yanlış bir şekilde devam eden karşılıklı ateşle ilişkilendirildiğini tespit etti.
Bunların birçoğu yüz binlerce kez izlendi ve platformlar arasında yayılarak kafa karışıklığı yarattı ve sosyal medya kullanıcılarını yanılttı.
Tahran'daki tünellerin videosu 2023 yılına ait
X, TikTok ve Instagram'da yaygın olarak dolaşan ve yüz binlerce kez izlenen bir klipte İranlıların başkent Tahran'daki tünellere sığınarak dans ettikleri iddia ediliyor.
Bazı sosyal medya kullanıcıları bu kişilerin İsrail'in kente yönelik saldırılarını kutladıklarını iddia ediyor.
Bir X kullanıcısı "Kuzey İran'a giderken trafikte sıkışıp kalan İranlılar, İsrail'in İslami rejime yönelik saldırılarını kutlamak için bir tünelde şarkı söyleyip dans etmeye başladılar," iddiasında bulunuyor.
Ancak klibin Instagram'da ilk olarak Eylül 2023'te yayınlandığı anlaşılıyor.
Kavga Tel Aviv sığınağından değil, Gürcistan'daki bir mahkemeden
Bir başka videoda ise Tel Aviv'de bir sığınakta barınan insanların arasında arbede yaşandığı iddia ediliyor.
Videonun yer aldığı bir X gönderisi 700 bin'den fazla kez görüntülendi.
Oysa görüntüler aslında Gürcistan'daki bir mahkemede yaşanan bir kavgayı gösteriyor ve ilk kez 12 Haziran'da, İsrail'in İran'a yönelik ilk saldırılarını başlatmasından iki gün önce X'te yayınlandığı biliniyor.
O gün, 21 yaşındaki Gürcü bir protestocu, geçtiğimiz Kasım ayında iktidardaki hükümete karşı düzenlenen gösteriler sırasında "polis memurlarına sopayla vurduğu" gerekçesiyle dört yıl altı ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
Gürcistan medyası, cezanın ardından mahkeme binasının "kaosa sürüklendiğini" ve aralarında eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'nin de bulunduğu yüzlerce destekçinin sanığa destek vermek için hazır bulunduğunu bildirdi.
Video, İran saldırıları nedeniyle meydandan kaçan İsraillileri göstermiyor
Bir başka videoda ise, İran saldırıları sırasında Tel Aviv'deki bir meydandan kaçan İsrail vatandaşlarından oluşan bir kalabalığın görüntülendiği iddia ediliyor.
Araştırıldığında, bu yılın Nisan ayında, bir anma günü etkinliği sırasında yanlış bir güvenlik alarmının Tel Aviv'deki bir meydanın hızla boşaltılmasını tetiklediği zamana ait olduğu görülüyor.
Sahne bir İsrail meydanından kaçan bölge sakinlerini gösteriyor olsa da, mevcut çatışmadan öncesine ait.
2003 yılında ABD'nin Irak'a düzenlediği saldırının videosu yanıltmak için kullanıldı
Diğer sosyal medya kullanıcıları da İran'ın Tel Aviv'e düzenlediği bir saldırının neden olduğu patlamayı gösterdiğini iddia eden bir video paylaştı.
Ancak görüntüler şaşırtıcı bir şekilde 22 yıllık ve 2003 yılında Irak'a yapılan bir ABD saldırısını gösteriyor.
Benzer şekilde, Yemen'in başkenti Sana'daki Husi hedeflerine yönelik bir İsrail hava saldırısını gösteren son görüntüler, İsrail'deki patlamaların İran saldırılarından kaynaklandığını gösteren yanlış iddialarla dolaşıma sokuldu.