Zelenskiy, mahkemenin adalete ulaşmak için 'gerçek bir şans' olduğunu söylüyor ve bir gün Putin de dahil olmak üzere üst düzey Rus yetkilileri Ukrayna'yı tam ölçekli işgalleri nedeniyle yargılayacağını umuyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset, çarşamba günü Strazburg'da Ukrayna'ya karşı Saldırı Suçu Özel Mahkemesi kurulmasına ilişkin bir anlaşma imzaladı.
Özel mahkeme, Kremlin'in Şubat 2022'deki geniş çaplı işgalinin başlamasından bu yana Ukrayna'nın Rus güçlerini suçladığı "sayısız savaş suçu" nedeniyle üst düzey Rus liderleri hedef almayı amaçlıyor.
Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi de dahil olmak üzere mevcut uluslararası mahkemeler, Rus vatandaşlarını bu özel suçtan yargılama yetkisine sahip değil.
Berset, Zelenskiy ile imza töreni öncesinde yaptığı açıklamada, "Ukrayna için adalet beklemeyecek," dedi.
"Saldırı suçunu ele almak üzere ilk kez özel bir uluslararası mahkeme kuruluyor. Avrupa Konseyi çerçevesinde kurulan bu mahkeme, BM Şartını ihlal ederek güç kullananlardan hesap soracaktır," dedi.
Zelenskiy, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Nazileri yargılamak için kurulan mahkemelere ve Yugoslavya savaşları sırasında uluslararası insancıl hukuku ciddi şekilde ihlal etmekle suçlanan kişileri yargılayan Lahey'deki mahkemeye atıfta bulunarak, bunların Rus yetkililerin nasıl hesap vermesi gerektiği konusunda bir temel oluşturması gerektiğini savundu.
Zelenskiy Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde yaptığı konuşmada, "Nazizmin dehşetinden sonra adaleti sağlayan mahkemeyi hepimiz hatırlıyoruz. Dünya Nürnberg'i asla unutmayacaktır. Yıllar sonra, nefret ve savaş Avrupa'nın bazı bölgelerine geri döndüğünde, bu kez eski Yugoslavya'da işlenen suçlar için başka bir mahkemeye ihtiyaç duyuldu," dedi.
"Şimdi aynı şeye Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığı için ihtiyacımız var. Bu suç açık ve net bir şekilde yargılanmalıdır. Dünyanın dürüst ve tarihi bir karara ihtiyacı var, dolayısıyla bu savaştan sorumlu olan herkes hesap vermeli," dedi.
Zelensk,y, mahkemenin Rus güçlerinin elinde "tarifsiz suçlara" maruz kalan Ukrayna halkına nihayet adaleti sağlamak için "gerçek bir şans" olduğu konusunda iyimser olduğunu ifade etti. Zelenskiy ayrıca "savaş suçlusu" olmakla suçladığı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de yargılanması çağrısında bulundu.
"Diğer kurumlar, hatta uluslararası kurumlar bile bunu yapacak araçlara sahip değil. Saldırganlığın cezaya yol açtığını açıkça göstermemiz gerekiyor."
Mahkemenin nerede kurulacağı da dahil olmak üzere, çözülmesi gereken lojistik ayrıntılar bulunuyor. Zelenskiy'nin "mükemmel" bir yer olacağını söylediği Lahey, mevcut hukuki altyapısı nedeniyle önerildi, ancak nihai bir karar verilmedi.
Kurum, 40 devletten oluşan ve Çekirdek Grup olarak bilinen destekçi ülkeler tarafından finanse edilecek. ABD, eski Başkan Joe Biden döneminde projeye destek vermiş, ancak Başkan Donald Trump'ın yönetimi girişimi desteklememiştir.