Avrupa ülkeleri ve ABD, kritik minerallerde Çin'e olan bağımlılığı azaltma çabalarını yoğunlaştırıyor.
Grönland, dünyanın kullanılmayan en büyük nadir toprak yataklarından bazılarına ev sahipliği yapıyor. Bu madenler elektrikli araçların, güçlü mıknatısların, gelişmiş savaş uçaklarının, denizaltıların, akıllı telefonların, televizyon ekranlarının ve diğer pek çok ürünün önemli bileşenleri.
Çin'in küresel tedarik zincirlerinde kritik mineraller üzerindeki hakimiyeti, Pekin ve Washington arasındaki son ticaret görüşmelerinde güçlü bir pazarlık kozu haline geldi.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent geçen hafta iki ülkenin Amerika'ya nadir toprak sevkiyatı sürecini kolaylaştırmak için bir anlaşmaya vardığını duyurdu.
Bu nedenle Grönland'ın zengin maden yatakları, Çin'in bu alandaki hakimiyetini azaltabilecek bir alternatif olarak görülüyor.
Grönland'ın en büyük madencisi Amaroq Minerals Ltd'nin CEO'su Eldur Olafsson, şirketin kısa süre önce Avrupalı ve ABD'li yatırımcılardan 45 milyon sterlin topladığını ve AB ve ABD'deki bazı devlet destekli kurumlarla görüşme halinde olduğunu belirtti.
Şirketi, Grönland'ın güneyinde yeni açılan bir altın madenini işleten Olafsson, "Grönland'da faaliyet gösterirken bu yatırımcıları nereden aradığınız önemli çünkü jeopolitik olarak Avrupa'nın, Danimarka'nın, İzlanda'nın, Nordiklerin ve ABD'nin desteğine sahip olmanız da önemli," dedi.
İşletmeye açık ama kapış kapış değil
Başkan Donald Trump, Avrupa ve Amerika arasında stratejik bir konuma sahip olan maden zengini Kuzey Kutbu adasının kontrolünü ele geçirmek istediğini yineledi.
Bu yılın başlarında seçilen Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen, ABD'nin adayla ilgili açıklamalarının saygısızca olduğunu belirterek, Grönland'ın "asla ve asla herhangi biri tarafından satın alınabilecek bir mülk parçası olmayacağının" altını çizdi.
Ancak Grönland, önümüzdeki 10 yıl içinde daha fazla maden çıkarılacağı umuduyla AB ve ABD'den gelecek yatırımlara sıcak bakıyor.
Grönland'ın iş ve maden kaynaklarından sorumlu bakanı Naaja Nathanielsen, Grönland'ın ABD İhracat-İthalat (EXIM) Bankası ve AB ülkelerinden madencilik projelerine ilgi gördüğünü söylüyor.
"Bizim için, piyasalara gerçekten girebilmek için Çin'in baskın olduğu korumacılıkla ilgili bir sorun oldu," diyen Nathanielsen, sözlerini şöyle sürdürdü: "Grönland gibi istikrarlı demokrasilerden, benzer düşünen ülkelerden gelen tedarik zincirleri oluşturmanın ve bu tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye çalışmanın önemi konusunda ısrar etmeye çalışıyoruz."
Grönland'ı ve muazzam maden zenginliğini satın almaktan, Rusya'nın işgalini savuşturmaya yardım karşılığında Ukrayna'yı maden için kışkırtmaya kadar, Trump modern yaşamın hammaddelerini dış politikasının bir ayağı haline getirdi.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) Kritik Mineraller Güvenlik Programı Direktörü Gracelin Baskaran, yeni maden yatakları elde etmek için küresel bir yarış içinde olan Çin'in "kritik mineralleri giderek daha fazla silah haline getirdiğini" vurguladı.
Baskaran, "Madencilik şirketleri karar vermeye gittiklerinde baktıkları bir numaralı şey proje ekonomisidir. Grönland'la ilgili karmaşık faktörlerden biri de Grönland'ın yüzde 80'inin buz altında olması, yani kazı yapmanın ve kaynaklara ulaşmanın maliyeti diğer yerlere göre daha yüksek olabilir," dedi.
Grönlandlılar kaynakları geliştirmeye hevesliler ancak çevreyi korumak için katı kurallar getirmiş durumdalar. Bölgenin sert iklimi nedeniyle Grönland'ın maden zenginliğinin çıkarılmasının fizibilitesine ilişkin sorular da var.