Fransa Başbakanı Bayrou'nun iki resmi tatilin kaldırılmasına yönelik önerisi, Avrupa'da en çok tatilin nerede olduğu tartışmasını başlattı.
Fransa Başbakanı François Bayrou'nun ekonomiyi canlandırmak amacıyla iki resmi tatilin kaldırılmasını önermesinin ardından ülke nüfusunun yeterince çalışıp çalışmadığına dair bir tartışma patlak verdi.
Bayrou 15 Temmuz'da düzenlediği basın toplantısında, "Fransa'nın durumunun iyileşmesi için tüm ulusun üretmek için daha fazla çalışması ve ülkenin genel faaliyetlerinin yıl boyunca daha önemli olması gerekiyor. Bu nedenle, tüm ülke için iki resmi tatilin kaldırılmasını öneriyorum," dedi.
Fransa Başbakanı, örneğin Paskalya Pazartesi’ni Paskalya Pazarı'na kıyasla “dini bir önemi olmadığını” söyledi ve Avrupa’da II. Dünya Savaşı’nın sona erdiği günü kutlayan 8 Mayıs’ı kaldırmayı önerdi.
Bu öneri, Fransız medyasında ve sosyal medyada ülkenin resmi tatiller açısından komşularıyla karşılaştırılması, Fransızların gerçekten diğer Avrupalılardan daha az çalışıp çalışmadığı ve resmi tatillerin kaldırılmasının Fransa’nın zor durumdaki ekonomisine gerçekten katkı sağlayıp sağlamayacağı yönünde tartışmaların da fitilini ateşledi.
Bayrou, bu iki günün kaldırılmasının, ekonomik faaliyetlerden elde edilecek vergi gelirleri sayesinde yaklaşık 44 milyar euro (yaklaşık 2 trilyon TL) tasarruf sağlayacağını savunuyor.
Ancak Fransız Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, başbakanın planının hayata geçmesi halinde ekonomide yüzde 0,06'lık bir artış öngörüyor.
Avrupa İstihdam Hizmetleri'nin (EURES) resmi rakamları AB üye ülkeleri, Norveç, İzlanda ve İsviçre'de kaç resmi tatil olduğunu ortaya koyuyor. EuroVerify ayrıca İngiltere hükümetinden gelen bilgileri de inceledi.
Tüm ülkeler karşılaştırıldığında, Kıbrıs 15 gün ile resmi tatil sayısı bakımından açık ara birinci sırada yer alıyor. Onu 14 günle ikincilik için yarışan Bulgaristan, Hırvatistan, İzlanda, Malta ve İspanya takip ediyor.
Diğer uçta ise sadece dokuz günle Almanya, Danimarka ve Hollanda yer alırken, İngiltere'yi oluşturan ülkelere ayrıldığında İngiltere ve Galler 8 günle en alt sırada yer alıyor. İskoçya'da 9, Kuzey İrlanda'da ise 10.
Karşılaştırmaya göre Fransa, şu anda sahip olduğu 11 resmi tatille Avrupa ülkeleri arasında ortalamanın biraz üzerinde yer alıyor ve Yunanistan, Macaristan, Lüksemburg, Slovenya ve İsveç ile aynı grupta bulunuyor. Ancak bu iki günün kaldırılması hâlinde Fransa, resmi tatil sayısı açısından en düşük seviyedeki ülkeler arasında yer alacak.
Tatiller bölgelere ve hatta yıllara göre değişebilir
Yine de tipik bir Avrupa geleneği olarak, bazı ülkelerdeki resmi tatil sayısı konusunda pek çok istisna ve ayrıntı bulunuyor.
Örneğin, birçok ülkede farklı bölgeler, ulusal tatil sayısından daha fazla veya daha az resmi tatil gününe sahip. İsviçre’de bazı kantonlarda tatil sayısı 15 güne kadar çıkabiliyor. Fransa’nın Alsace ve Moselle bölgeleri ülkenin geri kalanına kıyasla iki ek resmi tatile sahipken, Portekiz’in Madeira ve Azor adalarında da ana karaya kıyasla daha fazla tatil günü bulunuyor.
Bazı ülkelerde resmi tatil sayısı yıllara göre değişebiliyor ve kimi ülkeler bazı resmi tatiller için yarım gün izin uyguluyor. Örneğin İzlanda’da Noel Arifesi ve Yılbaşı Arifesi, öğleden sonra resmi tatil sayılıyor.
Ayrıca Euroverify’in sıralamasında, her zaman pazar gününe denk gelen tatiller (örneğin Paskalya Pazarı) hesaba katılmadı. Bununla birlikte, hafta sonuna denk gelen tatiller ülkeden ülkeye farklı sonuçlar doğurabiliyor. Örneğin Fransa ve bazı ülkelerde tatil hafta sonuna denk gelirse “kaybolmuş” sayılıyor ve ekstra izin verilmezken, Birleşik Krallık gibi ülkelerde “telafi günü” uygulanıyor; bu durumda resmi tatil cumartesi veya pazar gününe denk gelse bile çalışanlar takip eden pazartesi veya salı günü izin yapabiliyor.
Avrupa'da daha önce herhangi bir yerde resmi tatil kaldırıldı mı?
Bayrou'nun iki resmi tatili kaldırma önerisi Avrupa'da emsalsiz değil ve planının işe yarayıp yaramayacağına dair bazı fikirler verebilir.
En son Slovakya hükümeti Haziran ayında, Fransız önerilerinden çok da farklı olmayan daha geniş bir mali stratejinin parçası olarak 17 Kasım'ı (Özgürlük ve Demokrasi Mücadelesi Günü) tatil günü olmaktan çıkarmaya karar verdi. Ancak bu gün resmi olarak tanınmaya devam edecek.
Danimarka 2023 yılında, Paskalya'dan sonraki dördüncü cuma günü kutlanan Büyük Dua Günü'nü, işgücü üretimini ve savunma harcamalarını arttırmak amacıyla kaldırdı. Uluslararası Para Fonu'nun tahminlerine göre bu uygulama ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasını (GSYH) yalnızca yüzde 0,01-0,06 oranında arttırdı.
2012 yılında Portekiz hükümeti, mali krizin ardından kemer sıkma politikalarının bir parçası olarak ertesi yıl dört resmi tatili kaldıracağını açıklamıştı: 1 Kasım'da Azizler Günü; Paskalya'dan 60 gün sonra Corpus Christi; 5 Ekim'de Cumhuriyet Günü; ve 1 Aralık'ta Portekiz'in İspanyol egemenliğinden kurtuluşunun kutlandığı Bağımsızlığın Restorasyonu Günü.
Bu günlerin 5 yıl süreyle askıya alınması ve dini önemi olanların Vatikan ile müzakere edilmesi gerekiyordu. Ancak 2016'da yeni seçilen sosyalist hükümet, hiç de popüler olmayan bir önlemi iptal ederek 4 tatili de erkene aldı.
Her şey resmi tatillerden ibaret değil
Resmi tatiller elbette bir Avrupa ülkesinde çalışanların ne kadar izin kullandıklarının sadece bir ölçütü.
Europe in Motion mart ayında, Andora, Malta ve Arnavutluk'un kıta genelinde en fazla yasal yıllık izin veren ülkeler olduğunu ve Fransa'nın da ilk yarıda yer aldığını bildirdi.
Öte yandan Bulgaristan, Avrupa'da en fazla doğum izni veren ülke ve Bulgar ilkokul öğrencileri komşu ülkelere kıyasla 15 hafta ile en fazla yaz tatili yapan ülke.