Aileler artan eğitim maliyetleriyle karşı karşıya kalırken, AB genelinde kamu harcamaları azalıyor.
Eğitim maliyetleri artmaya devam ederken, AB ülkelerinin eğitime ayırdığı kamu kaynaklarının azaldığı görülüyor.
AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre, okul öncesinden yükseköğretime kadar yapılan harcamaların gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) içindeki payı ortalama yüzde 4,66’ya geriledi. Bu oran 2013’ten bu yana kaydedilen en düşük seviye.
AB ve AB dışı ülkeler birlikte değerlendirildiğinde Türkiye, 30 ülke arasında eğitime GSYİH'sinin yalnızca yüzde 3,38'ini ayırarak 27. sırada yer aldı. GSYİH'sinin 1,54’ünü ayıran Hırvatistan listenin en sonunda. Listede Hırvatistan'tan önce Romanya (29.) ve Sırbistan (28.) yer aldı.
2019 ile 2022 arasında Zagreb, eğitim bütçesini yüzde 2,38 oranında azalttı. Bu, AB genelinde kaydedilen en sert düşüş oldu.
Öte yandan Avrupa’da zirvede yüzde 7’ye yaklaşan oranıyla İsveç bulunuyor. Onu yüzde 6’nın üzerinde oranla İzlanda ve Belçika, hemen ardından ise Finlandiya ve Danimarka izliyor.
Kamusal eğitim harcamalarının en büyük payı genellikle ilkokul ve alt ortaöğretime ayrılıyor (yüzde 40,6).
Yükseköğretim yaklaşık dörtte birlik bir paya sahip (yüzde 26,3). Üçüncü en büyük pay ise üst ortaöğretime gidiyor (yüzde 21,6).
Toplam eğitim harcamalarının en küçük kısmı ise yalnızca onda biraz fazlasıyla okul öncesi eğitime ayrılıyor (yüzde 11,4).
Avrupa genelinde yıllık ortalama okul yardımı ne kadar?
Avrupa genelinde destek farklı şekillerde sağlanıyor: Öğrenci ve velilere verilen burslar, krediler ve ödenekler.
Lisede okuyan öğrenciler, kişi başına yıllık ortalama 1.766 euro (85 bin TL) ile en fazla desteği alıyor. Buna karşılık üst ortaöğretimde öğrenci başına yalnızca 533 euro düşüyor.
Ancak bu ortalamaların ardında çok belirgin farklılıklar bulunuyor.
Örneğin, Norveç ve Danimarka Avrupa’da en yüksek desteği sağlıyor. Her iki ülke de üst ortaöğretim ve yükseköğretimde öğrenci başına yıllık 8 bin euronun üzerinde yardım veriyor.
Öte yandan, Yunanistan, Hırvatistan ve Çek Cumhuriyeti en düşük desteği sağlayan ülkeler arasında yer alıyor.
Mali yardımların büyük çoğunluğu öğrenci bursları yoluyla dağıtılıyor. Ancak Hollanda, İsveç, Norveç ve İzlanda’da yardımların çoğu öğrenci kredisi şeklinde veriliyor.