Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın başlıca rakibi Peter Magyar ve eski aktivist Ilaria Salis, Avrupa Parlamentosu’nun Macar adaletinin bağımsızlığıyla ilgili ciddi endişeleri nedeniyle savcıların yargılamasından korunacak. Benzer şekilde, Klara Dobrev’in dokunulmazlığı da devam ediyor.
REKLAM
Avrupa Parlamentosu salı günü yapılan gergin bir oylamada, Macar hükümetinin Peter Magyar, Ilaria Salis ve Klara Dobrev’in dokunulmazlıklarının kaldırılması talebini reddetti.
Macar yetkililer, söz konusu üyelere karşı yürütülen yasal işlemler kapsamında dokunulmazlıklarının kaldırılmasını istemişti.
Parlamento’nun Hukuk Komitesi (JURI), oylama öncesinde Magyar’ın Macaristan’da adil bir yargılanma şansı olup olmadığı konusunda şüpheler bulunduğunu belirterek bu adımı önermişti. Milletvekilleri, Avrupa Halk Partisi (EPP) siyasi grubuna mensup Magyar’a karşı Macaristan’ın yasal işlem başlatma talebini geri çevirdi.
Macaristan, Magyar’ın dokunulmazlığının kaldırılmasını, kendi ülkelerinde üç ayrı davada yargılanabilmesi için talep etmişti.
İlk dava, Magyar’ın Budapeşte'de bir gece kulübünde yaşanan bir tartışma sonrası bir kişinin telefonunu Tuna Nehri’ne attığı iddialarına dayanıyordu.
Diğer iki dava ise, eski Macar milletvekili György Simonka ve aşırı sağ “Our Homeland Movement” partisinin Magyar’a açtığı hakaret davalarını kapsıyordu.
Magyar, bu davaların siyasi amaçlarla açıldığını savundu. Magyar’ın Respect and Freedom (Tisza) partisi, 2026'da yapılacak parlamento seçimleri öncesinde anketlerde Orban’ın Fidesz partisinin önündeydi.
Orban salı günü Avrupa Parlamentosu oylamasını eleştirerek, Brüksel’in Magyar’ın dokunulmazlığını “AB’de 'Ukrayna’nın Truva Atı' gibi hareket eden birinden çıkar sağlamak için” kullanabileceğini söyledi.
Orban, Facebook’ta şunları yazdı: “Tisza, gelecek yılki seçimlerde Brüksel’in baskısı altındaki bir rakiple yarışacak.”
Başka bir oylamada sosyalist AP üyesi Klara Dobrev de, Macaristan’daki hakaret davasına karşı dokunulmazlığını korudu.
Ilaria Salis bir oy farkla kurtuldu
Magyar ve Dobrev’in oylamaları Avrupa Parlamentosu için nispeten net olsa da, İtalyan solcu Ilaria Salis’in dokunulmazlığıyla ilgili oylama büyük bir gerilim yarattı. Budapeşte’nin talebi yalnızca bir oy farkla reddedildi.
Macaristan, Salis’in iki aşırı sağcı kişiyi darp ettiği gerekçesiyle yargılanmasını istiyordu.
Gizli oylamada, 306 milletvekili Salis’in dokunulmazlığını savunurken, 305 milletvekili karşı oy kullandı. Bu olağanüstü gergin oylama, Avrupa Parlamentosu’ndaki muhafazakarlar arasında ciddi bölünmeyi ortaya koydu.
Oylama sonucu açıklandığında, sol gruptaki milletvekilleri alkışlarla coştu.
Oylamaya tepki gösteren Orban, Salis’i X platformunda “Brüksel tarafından korunan bir terör örgütü üyesi,” olarak nitelendirdi.
Gizli oylamadan ötürü hangi milletvekillerinin Salis’in dokunulmazlığını savunduğu veya karşı çıktığı bilinmiyor. Ancak oy sayımı, Avrupa Halk Partisi (EPP), Avrupa Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) ve Avrupa için Vatanseverler (PfE) gibi sağ gruplardan bazı milletvekillerinin, siyasi konumlarına rağmen Salis’in dokunulmazlığını savunduğunu gösterdi.
Oylama sonrası Salis, gazetecilere yaptığı açıklamada, davanın İtalya’da görülmesini istediğini söyledi ve ekledi: “Macaristan’da anti-faşistlere karşı adil yargılama yapılamaz.”
Şubat 2023'te Salis, Avrupa’da neo-Nazi bir toplantıya karşı düzenlenen bir gösteri sırasında Budapeşte’de gözaltına alınmıştı.
O sırada Salis, öğretmen ve insan hakları aktivisti olarak görev yapıyordu. Macaristan’da 15 aydan fazla tutuklu kaldı ve ağır koşullar ile insan hakları ihlallerine maruz kaldığını iddia etti. Macaristan bu iddiaları reddetti.
Gözaltı kısa sürede siyasi bir dava haline geldi. Salis’in zincirlerle mahkemeye götürüldüğü görüntüler ve Macar cezaevlerindeki kötü muamele iddiaları İtalya’da büyük tepki yarattı. İtalyan hükümeti Macaristan büyükelçisini çağırdı. Aynı zamanda İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, konuyu Orban’a iletti.
Orban, Meloni’ye şu sözlerle yanıt verdi: “Adil muamele sağlanacağını ve tüm hakların korunacağını garanti ediyorum. Macar sisteminde savcılar hükümete değil parlamentoya bağlıdır; bu yüzden onlara hiçbir şekilde müdahale edemem.”
Salis, Haziran 2024’te Alliance Greens-Left (AVS) partisi ile Avrupa Parlamentosu’na seçilmiş, parlamento dokunulmazlığıyla serbest bırakılmıştı.