Fransa, çiftçilerin artan tepkisi karşısında üye devletlerin anlaşmaya ilişkin oylamasını ertelemek istiyor. Ancak AB yürütme organı, değişen küresel jeoekonomik manzaranın anlaşmayı acil hale getirdiğini belirtiyor.
Avrupa Komisyonu, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Mercosur Anlaşması’nın yıl sonuna kadar imzalanmasının öngörüldüğünü belirterek, Fransa’nın bu hafta itirazını geri çekmesi yönündeki baskıyı artırdı.
Karar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un anlaşma nedeniyle çiftçilerin artan öfkesiyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde geldi.
Öte yandan, Mercosur ülkeleri - Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay - ile Komisyon arasında 25 yıldır süren müzakerelerin ardından destekçiler sabırsızlanmaya başladı.
Komisyon Sözcü Yardımcısı Olof Gill gazetecilere yaptığı açıklamada "Komisyon'un görüşüne göre anlaşmanın şimdi imzalanması ekonomik, diplomatik ve jeopolitik açıdan olduğu kadar küresel sahnedeki güvenilirliğimiz açısından da büyük önem taşıyor," dedi.
Fransa, Başbakan Sebastien Lecornu'nun ofisi tarafından pazar günü yayınlanan bir açıklamayla geri adım atarak aralık ayındaki son tarihlerin ertelenmesi çağrısında bulundu.
Açıklamada, "Mercosur zirvesinin 20 Aralık'ta yapılması planlanırken, (...) AB Konseyi'nin anlaşmanın imzalanmasına izin vermesine ilişkin herhangi bir oylama için koşulların oluşmadığı açıktır," denildi.
2024'te imzalanacak anlaşma AB ile Mercosur ülkeleri arasındaki ticareti serbestleştirecek. Ancak Fransız çiftçiler bunun kendilerini Latin Amerika'dan yapılan ithalatın haksız rekabetine maruz bırakacağını savunuyor.
Fransa, ithalatın AB pazarlarına zarar vermesi halinde gümrük vergisi indirimlerinin askıya alınması için güçlü güvenceler, Mercosur'un çevre ve tarım standartlarını AB standartlarıyla uyumlu hale getiren "mütekabiliyet hükümleri" ve daha sıkı AB sağlık ve bitki sağlığı kontrolleri talep ederek AB Konseyi içindeki muhalefete öncülük ediyor.
Komisyon daha sıkı piyasa denetimi öneriyor
Gill, "Geçen yıl bu zamanlarda siyasi görüşmelerin sonuçlanmasından bu yana, Komisyon Avrupalı çiftçileri, tüketicileri, üye devletleri ve milletvekillerini dikkatle dinledi ve tüm endişelere ve taleplere etkili eşlik eden tedbirlerle yanıt vererek kararlı bir şekilde hareket etti," dedi.
Avrupa Parlamentosu üyeleri salı günü Komisyon tarafından önerilen koruma maddesini oylayacak ve bazı üyeleri mütekabiliyetle ilgili değişiklikler ekleyecek.
Üye devletler, mütekabiliyet garantisi olmasa da, koruma maddesini desteklediler. Avrupa Parlamentosu ile hükümetler arasındaki görüşmelerin hızla devam etmesi bekleniyor.
"Mütekabiliyet Alman çiftçiler için de bir sorun. Ancak Almanya anlaşmada güçlü çıkarlar gördüğü için anlaşmayı desteklediğinden, Berlin mütekabiliyet meselesi yüzünden anlaşmayı çöpe atma riskini göze almayacaktır."
Eğer milletvekilleri Mercosur'dan yapılan ithalata AB üretim standartlarının uygulanmasından kaçınırsa, koruma önlemi hızlı bir şekilde yürürlüğe girebilir.
Almanya ve İspanya'nın başını çektiği destekçiler, AB'nin ABD pazarında zemin kaybetmesi ve Çin'in Latin Amerika'daki etkisini artırması nedeniyle anlaşmanın hayati önem taşıdığını söylüyor.
Nitelikli çoğunluk ise belirsizliğini koruyor. Polonya ve Macaristan Fransa'ya katılarak anlaşmaya karşı çıkarken, Belçika ve Avusturya çekimser kalmayı planlıyor. Hollanda ve İrlanda henüz pozisyonlarını açıklamadı ve İtalya'nın oylamadaki pozisyonu belirsiz.
Halihazırda iç siyasi istikrarsızlıktan etkilenen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, şimdi de hükümetinin sığırları etkileyen son derece bulaşıcı bir virüs olan yumrulu deri hastalığıyla mücadelesi nedeniyle çiftçilerin öfkesiyle karşı karşıya.
Lecornu'nun ofisinden pazar günü yapılan açıklamada, "Fransa tarımsal çıkarlarını kararlılıkla savunmaya devam edecektir" denildi.