Trump’ın Grönland’ı ABD topraklarına katma yönündeki niyetini yeniden gündeme getirmesinin ardından Avrupa’dan Danimarka’ya güçlü destek mesajları geldi.
ABD Başkanı Donald Trump, "ulusal güvenliği" gerekçe göstererek Grönland’ı topraklarına katma yönündeki niyetini bir kez daha ortaya koydu.
Trump'ın bu hedefi tekrar gündeme getirmesi sonrası Avrupa'dan Danimarka’ya destek mesajları geldi. Avrupalı liderler, Grönland'ın özerkliği ve Kopenhag'ın garantör rolünü vurgulayarak ortak bir duruş sergiledi.
Trump’ın Grönland’ı ABD’ye entegre etme niyetini ilk kez açıklamasının üzerinden tam 1 yıl geçti. ABD Başkanı, bu hedef doğrultusunda Louisiana Valisi Jeff Landry’yi Grönland’dan sorumlu yeni ABD özel temsilcisi olarak atadı ve Washington’un “ulusal güvenliği” için bu özerk bölgeye ihtiyaç duyduğunu yineledi.
Söz konusu açıklamalar, Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir bölge olan Grönland’a yönelik “Amerikan yayılmacı emelleri” olarak nitelendirildi ve AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları tarafından ciddiyetle ele alındı. Avrupa başkentleri, Danimarka’ya destek konusunda birleşik bir cephe sergiliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Avrupa ve Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot yaptıkları açıklamada, Danimarka’nın toprak bütünlüğüne verdikleri desteği yineledi. Macron, “Grönland kendi halkına aittir. Danimarka bunun garantörüdür. Avrupalıların sesine katılarak tam dayanışmamızı ifade ediyorum,” dedi.
Trump ise salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “ABD’nin Grönland’a ulusal güvenlik için ihtiyacı var; madenler ya da petrol için değil. Grönland’a bakarsanız Rus ve Çin gemilerinin her yerde olduğunu görürsünüz. Bu nedenle koruma için buna ihtiyacımız var,” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı ayrıca, Danimarka’yı Grönland’ı ihmal etmekle suçladı. Trump, “Hiç para harcamadılar, askeri koruma yok. Danimarka’nın 300 yıl önce teknelerle oraya geldiğini söylüyorlar; biz de teknelerle oradaydık, eminim. Bunu bir şekilde çözeceğiz,” dedi.
Washington’dan gelen bu açıklamalara karşı Avrupa cephesinden tepkiler sürerken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de “toprak bütünlüğü ve egemenliğin uluslararası hukukun temel ilkeleri olduğunu” vurguladı.
Von der Leyen, sert tona rağmen ABD’yi Arktik güvenliği konusunda bir müttefik olarak gördüğünü ima etti.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de benzer bir mesaj verdi. X’te yaptığı paylaşımda, “Egemenliğe ve toprak bütünlüğüne saygı duymak AB ve tüm dünya ulusları için merkezi bir öneme sahiptir," dedi.
Sanchez ayrıca, "Kuzey Kutbu'nda güvenlik, müttefiklerimiz ve ortaklarımızla birlikte çalışmak istediğimiz bir öncelikli bir konu," ifadelerini kullandı.
ABD ve Danimarka, NATO üyesi ülkeler arasında yer alıyor. NATO’nun temel ilkelerinden biri, üyelerden birine yönelik saldırı durumunda karşılıklı savunma sağlanması. Ancak ittifak içinde bir üyenin diğerinin toprağını ele geçirmesi gibi bir senaryo bugüne kadar hiç yaşanmadı.
Öte yandan, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, konuya ilişkin şu ana kadar sessizliğini koruyor. Mart ayında Trump’la Beyaz Saray’daki Oval Ofis’te düzenlenen ortak basın toplantısında da bir gazetecinin sorusu üzerine yorum yapmaktan kaçınmıştı.
Rutte, “Grönland’ın ABD’ye katılıp katılmayacağı meselesini bu tartışmanın dışında bırakıyorum; NATO’yu bu konuya dahil etmek istemiyorum,” demişti.